
Ressamların vazgecilmez boyaları arasında yer alan akrilik boyalar, ustun ozellikleri ile benzer boyalardan ayrılır. Kullanmak biraz tecrube istiyor.
Akrilik boyalar, diğer adıyla “polimer emulsiyon” boyalar turdeş boyalara nazaran bircok ustunluğu olan kullanışlı boyalardır. Tup veya cam şişe icinde satılan akrilik boyalar, ressamların hayal gucune katkı yapan ender boyalardan biridir. Her turlu yuzeyde kullanılabilen akrilikler, avantajları ve dezavantajları ile 70 yıldır sanat dunyasının hizmetinde…
[h=2]
Akrilik Boya Teknikleri Nelerdir? [/h]Soyut resim cizimlerinde yaygın olarak kullanılan ve bircok ressamın tercih ettiği boya turu olan akrilik boyaların renkleri canlıdır, cabuk kurur; ancak temizlenmesi kolay değildir. Cabuk kuruma ozelliği, ayrıntılı ve derinlemesine perspektif gerektirmeyen resim cizimlerinde tercih sebebidir.
Akrilik boyaları kullanırken şu teknikler kullanılır;
Akrilikler boya cizimlerinde, cizilecek konu cizime başlamadan once tam olarak belirlenmelidir.
Akrilik boyalar cabuk kuruduğu icin cizime veya resme başladıktan sonra konuyu veya cizimin temasını değiştirme olanağı yoktur veya değiştirmek kolay olmaz.
Tuvale surulen boyaları kapatmak icin uzerine tekrar akrilik boya katmanı cizmek gerekir.
Akrilik boyalar kuruduktan sonra deri kabuğu gibi soyulur. Tuval yuzeyinde kuruyan akrilik boyalardan temizlenmesi gerekenler icin kazıma veya yuzme yontemleri kullanılmalıdır.
Diğer su bazlı boyalar gibi kullanılabilir. Diğerlerinden farklı olarak daha fazla su katmak gerekir.
Cizimde kabartmalı veya katmanlı bir uygulama yapmak gerekiyorsa akrilik boyalar kat kat kullanılmalıdır.
Renk tonlamaları elde etmek icin beyaz renk veya su kullanılabilir.
Boyalar karıştırılırken sadece su kullanılmalıdır.
Fırcalar suda yıkanmalıdır; naylon fırcalar surekli su icinde tutulmalıdır.
Suyun icinde cıkarılan fırca kurutulmadan kullanılmamalıdır. Nemli fırcalar kullanım icin yeterlidir.
Akrilik boyaları kullanmak icin cam, plastik veya palet kullanılabilir.
Paletteki boyalar cabuk kurur, bu sebeple palete cok miktarda alınmamalıdır.
Yapılan cizim bitmeden boyanın kuruması ihtimaline karşı kurumayı geciktirici medyumlar veya yardımcı maddeler kullanılmalıdır.
Akrilik boyalar icin sentetik ve doğal kıllardan uretilen fırcalar kullanılabilir. Sentetik fırcalar daha iyi sonuclar verir.
Akrilik boya tabakalardaki boyama icin mukemmeldir. Alttaki rengi kaldırma korkusu olmaksızın onceki katların ustundeki katmanlar boyanabilir.
[h=3]
Pratik Uygulamalar [/h]
Akrilik boyanın cabuk kurumasına karşı bir tabanca ile puskurtulerek kullanılabilir.
Cizimlerde once buyuk şekillerin cizilmesi verimli calışma sağlar.
Paletteki boyanın cabuk kuruması, ressamlar icin bir tuzaktır. Fırcaya yeni bir boya almak zor olabilir.
Boyaları karıştırmak icin uygun bir malzeme kullanın veya boyayı ıslak tutun.
Cizimlerin kenarlarını yumuşatmak icin temiz ve kuru bir fırca kullanın.
Akrilik boyalar icin sentetik fırcalar idealdir. Naylon veya polyester filamentten yapılmış sentetik fırcalar boyayı daha iyi tutar. Aynı zamanda temizliği kolaydır.
Orta boy duz fırcalar akrilik boyalar icin idealdir.
Ayrıntıları boyarken fırcayı, kıllarına daha yakın bir noktadan tutun.
Boyama esnasında fırcanızı ıslak tutun; boylece boyanın fırca uzerinde kuruması onlenir.
Akrilikler, karışık ortam cizimleri ve kolajlar icin idealdir.
[h=3]
Akrilik Boya Temizleme Yontemleri [/h]
Cizim yaparken temizlemeniz gereken bolgeyi bir boyama bıcağı, kalın bir kÂğıt parcası veya eski bir kredi kartıyla kurumadan sıyırın.
Yuzeyde kalan boya lekesini yumuşak bir bezle tamamen ortadan kalkıncaya kadar silin. Boyanın, bezinizin diğer ıslak alanlarına temas etmemesine dikkat edin.
Akrilikli bolgeyi nemli bir bezle silmeyi deneyin. Bezin ıslak olmamasına dikkat edin. Islak bezlerde boyanıza su dokulebilir.
Boyayı cıkardıktan sonra temizlenen alanın tamamen kurumasını bekleyin.
Temizlemeniz gereken alandaki boya kurumuşsa cok ince bir zımpara kÂğıdıyla alanı hafifce zımparalayın.
Alt tabakalarda nemli bir boya ile karşılaşırsanız, palet bıcağı kullanabilirsiniz.
Tozlu veya aşırı boyalı bolgeyi temizlemek icin ıslak bir bez kullanın.
Bazı cozuculer, tuvaldeki akrilik boyaları temizlemek icin kullanılabilir. İzopropil alkol, aseton ve toluen gibi cozuculer bu işlemler icin idealdir. Ancak bazı durumlarda tam olarak temizleme sağlamazlar; tuvalde iz kalabilir.
Tam olarak kurumayan akrilik boyalar sunger veya bez kullanılarak ılık su ile silinebilir.
[h=3]
Akrilik Boya Nedir, Ozellikleri Nelerdir? [/h]Akrilik boya, sentetik recine ile “pigment” adı verilen toz boya karışımı boyalardır. Su bazlı boya olan PVA (Poly Vinlly Asetat) adlı plastik boya ile karıştırılır. Her iki boya da su bazlıdır; ancak farklı recineler icerir.
Akrilik boyanın ozelliklerini şoyle sıralayabiliriz;
Akrilik boya “sıvı asıltı” yani emulsiyon bir boyadır. Birbiri icinde cozunmeyen iki sıvı karışımıdır. Bir sıvı, diğerinin icinde dağılmış durumda bulunur.
Pigmentleri birbirine kimyasal bağlarla bağlanmış, renklerin birbirine katman olarak karışmasını sağlayan bir medyumdur.
Belirli ceşitlerinde pigmentleri hep aynıdır, değişiklik olmaz.
Su ile cozulebildiği halde birkac dakikada kurur. Kuruduktan sonra kimyasal yapılarında ve renklerinde herhangi bir değişiklik olmaz.
Kuruduktan sonra cozulmesi imkÂnsızdır.
Uygulandığı yuzeyde yıllar gecse de aynı canlılıkta kalır.
Akrilik boyalarla yapılmış resimler ıslak bezle temizlenebilir, hatta yıkanabilir.
Işıklı ortamlarda veya guneş ışığı alan yerlerde renkleri değişmez.
Tiner gibi sentetik cozuculerden etkilenmez.
İceriğinde bulunan esnek pigmentler, dış etkenlere karşı yağlıboyadan daha dayanıklı bir yapı sağlar.
Sararmaz, serttir ve esnek tabakalar oluşturmaya imkÂn verir.
Bu boyalar, aluminyum, plastik tup, cam kavanoz gibi ambalajlarda ceşitli gramajlarda uretilebilmektedir.
[h=3]
Akrilik Boyaların Avantajları ve Dezavantajları [/h]Akrilik boyalar, illustratorler (bezeyici) tarafından yaygın olarak kullanılır. Su esaslı diğer boyalara gore bazı avantajları ve dezavantajları vardır. Hızlı kuruması, birbirine karıştırılması ve sertliği başlıca ozellikleridir.
Avantajları;
Hem suluboya hem de yağlı boya gibi kullanılabilir.
Suluboya gibi ince ve şeffaf, guaj gibi yoğun ve ortucu, yağlıboya gibi kalın bir tabaka oluşturulmasına olanak sağlar.
Akrilik boyalar cabuk kurur. Kuruduklarında sudan etkilenmezler. Bu ozelliği sebebiyle uzerinde su esaslı farklı bir boya ile calışma yapılabilir.
Spatula ve fırca ile veya doğrudan tupten yağsız yuzeylere uygulanabilir.
Pistolle (tabanca) puskurtulerek kullanılabilir.
Bol suyla veya “polimer” adı verilen bağlayıcı maddelerle inceltilebilir, suluboya gibi saydamlaştırılabilir.
Polimer, aynı zamanda akrilik boyaların parlaklığını artırır.
Yağlıboya ve suluboyaların kullanılabileceği yuzeyler sınırlıdır. Akrilik boyalar her turlu yuzeye kolayca uygulanabilir. Tuval, kÂğıt, ahşap ve duvar gibi yuzeylerde kullanılabilir.
Her yuzeyde renkleri canlılıklarını yitirmez.
Oyuncak, hobi malzemeleri ve ahşap boyama gibi objelerde kullanılabilir.
Dekorasyon gibi farklı boyama uygulamaları icin idealdir.
Dezavantajları;
Akrilik boyaların birbirine karışması yağlıboya kadar iyi duzeyde değildir.
Boya suruldukten yaklaşık 10 dakika sonra kurumaya başlar. Bu sebeple boyalar birbirine karışmaz ve cizimlerde istenen sonuc elde edilemeyebilir.
Karma cizimler veya karma boya karışımları icin ideal değildir.
Su bazlı olmasına rağmen kolaylıkla silinemez ve temizlenemez. Akrilik boyalarda su, uygulamadan sonra 15-20 dakika icinde işe yarar
Tuvalde kapatılması gereken bolgelere tekrar akrilik surmek gerekebilir. Bu durum tuvalde kabarık bolgeler oluşturur.
Rembrant portreleri ve klasik donem tabloları icin uygun bir boya değildir.
Hızlı kuruma ozelliği detaylı cizimlere imkÂn vermez.
[h=4]
Akrilik Boyalarla Birlikte Kullanılabilen Yardımcı Maddeler [/h]Akrilik boyalara bazı yardımcı maddeler katıldığın farklı ozelliklerde boyalara elde edilebilir. Bu yardımcı maddeler şunlardır;
Glaze Medium: Akrilik boyaları saydamlaştırır, kuruma suresini uzatır. Ayrıca boyanın yuzeye yapışma ozelliğini arttırır.
Texture Paste: “Impasto” adı verilen kalın boyama tekniğinde kullanılan bir yardımcı maddedir.
Water Tension Breaker: Akrilik boyaların akıcılığını arttırır, yuzeye homojen olarak dağılmasını sağlar. Ayrıca fırca izlerini yok etme ozelliği de vardır.
Gel Retarder: Kuruma suresini uzatan bu yardımcı madde, boyanın saydamlığı da arttırır.
Gloss Medium: Parlamayı artırma ozelliği vardır. Kaba dokulu tuvallerde veya kÂğıt icin elverişli bir maddedir.
[h=4]
Akrilik Boyanın Tarihi [/h]Akrilik boya, Meksikalı sanatcıların dayanıklı bir boya arayışı sonucu ortaya cıkan bir boya turudur. Ozelikle sanat ve dekor calışmalarında 600 yıllık gecmişi olan yağlıboyanın yerini yaklaşık 70 yıl gecmişi olan akrilik boya almıştır.
Akrilik boyaların tarihi gelişimini şoyle sıralayabiliriz;
20. yuzyıl başlarında Meksikalı ressamlar, doğa koşullarına dayanıklı bir boya arayışına girdi.
1920 ’li yıllarda bircok ressam, buyuk yuzeyleri ve dış mekÂnları boyamak icin dış koşullara dayanıklı boya calışmaları yaptı.
1930 ’lu yıllarında Amerika New York ’ta bulunan Sigiures atolyesi, bilim adamlarıyla dayanıklı boya deneyleri yaptı.
1950 ’li yıllarda bilim adamları ve sanatcıların ortak calışmaları sonuc verdi ve Amerika ’da akrilik boya uretildi.
1960 ’larda İngiltere ’de,1965 ’lerde Fransa ’da akrilik boya kullanılmaya başlandı.
1990 ’lı yıllarda Turk ressamlar akrilik boya kullanmaya başladı.
[h=4]
Akrilik Boyalarla İlgili Kısa Notlar [/h]
Akrilik boyalarla kullanılan fırcalar, calışmanın ardından hemen yıkanmalıdır. Fırca uzerinde kuruyan akrilik boyaları temizlemek oldukca zordur.
Akrilik boyalar en fazla abstre yani soyut resim calışmaları icin ideal bir boya turudur. Soyut calışma yapan bircok sanatcı akrilik boya kullanır.
Boya sanayisinin gelişmediği eski donemlerde ressamlar, cizimlerde kullanacakları boyaları kendileri uretirdi. Bitki, toprak veya dolgu maddelerinin pigmentlerini karıştırarak istedikleri rengi elde ederlerdi.
Amator ressamlar ve guzel sanatlar oğrencileri icin kullanımı kolay ucuz pigmentli akrilik boyalar uretilir. Tecrubeli sanatcılar, daha kaliteli ve saf pigmentli akrilikler kullanır.
Akrilikler kuruduktan sonra kolayca temizlenemedikleri icin cizim yaparken eski kıyafetler veya onluk ve eski bir ayakkabı giyilmesi oneriliyor.