Paramotor, motorlu hafif hava aracları arasında en guvenli hava aracıdır. Taşınması kolay motor ve yamac paraşutunun optimizasyonu ile ucar.
Paramotor, “motorlu yamac paraşutu” veya Powered Paragliding (PPG) olarak da bilinir. “Paraşut” ve “motor” kelimelerinin birleştirilmesinden turetilen bir kelimedir. Sırtta taşınan bir motor, buyuk bir pervane ve yamac paraşutu ile ucabilen hafif hava aracıdır. Ucuş irtifası tamamen pilotun kontrolunde olan paramotor, yerden 5 kilometre yuksekliğe kadar cıkabilir. Dunyada 20 yıl gecmişi olan paramotor, Turkiye ’de son 10 yıl icinde yaygınlaştı. Hobi ucuşları başa olmak uzere reklam ve haber amaclı havadan fotoğraf ve video cekimleri icin de kullanılabiliyor. Paramotor, genellikle cok daha ağır, daha guclu ve farklı kontrol hÂkimiyetine sahip olan yamac paraşutunun motorlu versiyonudur. Motorsuz yamac paraşutune gore cok daha guvenlidir. Ayakla veya tekerlekle hareket etme ozelliği olan iki modeli bulunuyor. Adrenalin yaşamak isteyenlerin tercih ettiği hava araclarından biri olan paramotorla evlilik teklifi yapanlar bile var! Devamı makalemizde…


[h=4]Tarihi [/h]Paramotor, motorlu yamac paraşutudur. Dunyanın ilk paramotoru 1980 yılında İngiliz helikopter pilotu Mike Byrne tarafından Essex ’te kullanıldı. 1986 yılında Fransız La Mouette firmasının geliştirdiği yeni bir paramotor modeli, Fransa'da populer hale geldi. Ardından paramotor, hobi aracı olarak Avrupa ’da hızla yayıldı. 13 Haziran 2006 tarihinde Kanadalı Csaba Lemak adlı firma, ilk elektrik motorlu paramotoru uretti.
[h=3]Tanımı ve Parcaları [/h]Paramotor, kullanıcının ileri doğru hareket etmesini ve yukselmesini sağlayan motor; havada manevra yapmayı ve suzulmeyi sağlayan kanat (yamac paraşutu); pilotu motora ve kanata bağlayan “harnes” adlı ucuş koltuğu ve yedek paraşutten oluşur. Ayrıca, denize duşme halinde patlayan ve “agama” adı verilen hava yastığı, telsiz, yolcu harnesi, ucuş tulumu ve ucuş botu gibi parcaları da bulunuyor. Ayakla hareket eden modeli; kafesli pervane, hızlanma tokaları, entegre kollu koşu takımını kullanıcı ile birleştiren bir cerceveden oluşur. Tekerlekli fırlatma birimi olan ve “trike” adı verilen modeli ise bir veya iki kişiliktir. Tekerlekleri 3 veya 4 adet olabilir. Yamac paraşutunun sağ ve sol yukselticilerine iki bağlantı noktası bulunur.
Paramotorun pervanesi, genellikle 80 ila 150 cc hacmindeki benzinli, icten yanmalı ve iki zamanlı kucuk bir motor tarafından hareket ettirilir. Bu motorlar, yamac paraşutunun verimliliğine, pilot ağırlığına ve hava koşullarına bağlı olarak saatte yaklaşık 4 litre yakıt kullanarak yukse tork ve itme gucu uretir. Daha duşuk yakıt kullanımı ve yuksek performans icin 4 zamanlı yeni nesil motorlar da kullanılabilmektedir. Bazı modelleri de elektrikle calışmaktadır. Ancak elektrikli modelleri cok nadir kullanılıyor. Wankel motorlu bazı modelleri de nadir de olsa bulunmaktadır.
Paramotorun paraşut kanatları, guc tahriki icin serbest ucuşta kullanılan yamac paraşutune kıyasla daha ozel bir tasarımla uretilir. Bu kanatlar, genellikle daha yuksek bir hız icin tasarlanıyor. Bazı modellerinde, 1980'li yıllardan kalma askı planorlerinden alınan bir fikirle havada dengeyi sağlamak icin “refleks” profili de bulunabiliyor. Paramotor, kullanımı cok zor olmayan bir hava aracı. Elle tutulan bir gaz kolu sayesinde pervanenin itme gucu kontrol ediliyor. Ağırlık da paraşutu kullanarak yonlendiriliyor. Paraşut yonlendirmek icin kullanılan kanat frenleri, sportif paraşutler ve yamac paraşutundeki gibi kullanılıyor.
[h=3]Ozellikleri Nelerdir? [/h]Paramotorlar, bir motor ve yamac paraşutu entegresi ile kullanılabilen hafif bir hava aracıdır. En zor yanı, ozellikle ruzgÂrlı havalarda yamac paraşutunun (kanatları) kontrol edilmesidir. Kalkarken ve iniş esnasında paraşutun kontrolu cok onemli. Bir paramotor pilotu olmanın en onemli aşaması da, havadan ve yerden motorsuz olarak yamac paraşutunun yonetilmesidir. Kanadın yonetilmesi surecine “kiting” adı verilir ve surecteki en karmaşık ve en onemli adımdır. Kanadın yerden kaldırılması hakimiyeti sağlandıktan sonra motor surece dahil edilir.
Paramotorun motor ağırlığı 20 ila 25 kilogram civarındadır. Bazı modellerde 20 kilogramın altında veya 30 kilogramın uzerinde ağrılığı olan motorlar da bulunabiliyor. Kanat ve motor ağırlığı ile pilotun ağırlığı arasında doğrudan bağlantı vardır. Pilotun ağırlığına gore kanat genişliği değişebilir. Normal kilolardaki insanlar her tur paramotoru kullanabilir. Ayakla hareket ettirilen modelleri fiziksel olarak kullanmakta sorun yaşayanlar, “trike” ekleyerek tekerlekle hareket edebilir.


[h=4]Paramotorla İlgili Bazı Bilgiler [/h]
Amerika ’da yapılan bir araştırmaya gore, motoru durduğu halde yere guvenle iniş yapabilen en guvenli motorlu hafif hava aracı paramotordur.
Paramotor ile havalanmak icin yamac gibi eğimli araziler ekstra avantaj sağlar. Ancak 20 ila 40 metrelik duz bir alandan da havalanabilir.
Kumandası ile kanatları sağa veya sola cevirerek manevra yapılabilir. Kanatların kontrolu cok rahattır.
Neredeyse bir sırt cantasına sığabilen motoru, hava ile itme gucu uretir.
Paramotor kullanmak icin herhangi bir lisans gerekmiyor; ancak bazı havacılık kuralları cercevesinde uculabilir. Ayrıca, sertifikalı bir eğitmenden eğitim alınması gerekiyor.
Paramotor eğitimleri, pilot adayının yeteneklerine gore 10 gunden 2 aya kadar surebilmektedir.
Belirlenen bolgelerde ucuş izni olmaksızın uculabilir; ancak Sivil Havacılık Genel Mudurluğu ’nun yonetmelikleri ve havacılık kuralları dikkate alınmalıdır. Belirlenen alanlar dışında ucanlar icin bazı cezalar uygulanabiliyor.
Durgun hava koşullarında ideal ucuş sağlar. 15 veya 20 knottan daha guclu ruzgÂrlarda uculması tavsiye edilmiyor.
Paramotorla duz ve ters olmak uzere iki tur kalkış yapılabilir. Az ruzgÂr olan havada duz, ruzgÂrın yeterli olduğu havada da ters kalkış yapılır. İniş icin ise ruzgÂr karşıya alınarak yere 1 metre kala kanat frenleri cekilir.
Paramotorla guvenli bir iniş icin kanatların kullanımı cok onemlidir. Motorun gucu ile iniş sağlasa da asıl faktor kanattır. En zor olan kalkıştır; iniş nispeten daha kolaydır.
Motor sadece itme kuvveti uretir ve mesafe kat ettirir. Kanatlar ise yonlendirme yaptırır, hızlı duşuşu engeller.
İniş yaparken herhangi bir olumsuzluk durumunda motoru sayesinde tekrar havalanabilir.
Paramotor oldukca guvenli bir hava aracı. Son 30 yılda paramotor kazası ile olen insanların sayısı yok denecek kadar az.
Oldukca hafiftir, herhangi bir aracla taşınarak uygun alanlarda uculabilir.
Paramotorun kurulumu cok basittir. 15 dakika icinde ucmaya hazır hale getirilebilir.
Paramotor, ruzgÂrsız bir gunde saatte 20 ila 70 kilometre hız yapabilir; 5 kilometre yuksekliğe cıkabilir.
Paramotorlar cok yukselebilse de guvenlik acısından genellikle 100 ila 200 metre yuksekliklerde kullanılır.
Yuksek motor sesinin rahatsız etmemesi icin kulaklık ve kask takılarak kullanılabilir.
Gerekli aparatlar ve malzemeler takıldığında ve uygun ağırlık sağlandığına iki kişi de ucabilir.
Bir paramotor, motorunun buyukluğune gore saatte 2 ila 4 litre yakıt tuketir. Yakıt deposunun buyukluğune bağlı olarak 100 ila 150 kilometre mesafe ucabilir.
Motorsuz yamac paraşutu gibi hava termalleri ile değil, motorun itme gucu ile havalanabilir.
Motor ve pervanesinin ağırlığı modeline gore 15 ila 30 kilogram olabilir.
Cift kişilik ve tek kişilik hobi ucuşları icin yaygın olarak kullanılmaktadır. Reklam ve belgesel cekimlerinde de tercih edilebiliyor. Bazı durumlarda denizde can kurtarma amaclı da kullanılabilmektedir.
Paramotor eğitimleri yaklaşık 20 bin lira; paramotor fiyatları da 30 ila 40 bin lira civarındadır.