Kar nasıl oluşur, kar kac derecede oluşur? Kar nedir? Kar nasıl oluşur? Kar taneleri nasıl oluşur? Kac derece, kar yağış ceşitleri ve kar tanelerinin kristalizasyonu hakkında bilgiler!
[h=3]KAR NEDİR?[/h]Kar, beyaz, parlak, coğunlukla altıgen şekilli, buz kristallerinden oluşan bir yağış ceşididir. Buz kristalleri 0 °C altında su buharının Yoğunlaşması ile oluşur.

Cok sayıda kar kristal ceşidi olmasına rağmen hepsi altı koşelidir. Kar tanelerinin kristal yapıları birbirinin tıpa tıp aynısı değildir. Mikroskopla buyutulen kar taneleri uzerinde yapılan araştırmalarda, kristal yapıları birbirinin aynı olan iki kar tanesine rastlanmamıştır. Kar kristalleri uzerinde ilk araştırmaları yapan Amerikalı Wilson Bentley, gorduğu muhteşem sanat karşısında adeta buyulenmiş ve elli yıl boyunca surekli kar kristali fotoğrafı cekmiştir. Elde ettiği 6000 resim icinde kristal yapıları birbirinin aynı olan iki kar tanesine rastlayamamıştır. Daha sonraları diğer bilim adamlarının surdurduğu calışmalar neticesinde şimdiye kadar kar tanecikleri arasında aynı buyuklukte, aynı şekilde ve aynı sayıda su molekulu ihtiva eden iki kristal bile bulunamamıştır.
Kar kristallerinin şekillerinin cok fazla ceşitlilik gostermesi, populer olan "birbirine benzer iki tane yok" ifadesine yol acmıştır. İstatistik olarak mumkun olmasına rağmen, yere inerken kristalin maruz kaldığı sıcaklık ve nem cok fazla değişkenlik gosterdiği icin aynı şekilde iki kristal oldukca ender oluşur. 1885 yılından itibaren mikroskopla fotoğraflama yontemi ile ikiz kar kristali arama girişimleri sonucunda bugun binlerce kar kristalinin farklı varyasyonlarını bilmekteyiz. Aynı koşullarda oluşan kar kristallerinin birbirlerine benzer olmaları, oluşum ortamları birbirine ne kadar cok benzerse, o kadar olasıdır. Birbirinin aynısı iki kar kristali 1988 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nin Wisconsin eyaletinde tespit edilmiştir.
Capları 2–4 mm, ağırlıkları ise yaklaşık 0,005 gram olan kar tanecikleri havanın gosterdiği direnc sebebiyle suzulerek (limit hızla) yere inerler. Bu inme sırasında tanecikler birbirlerini ittiklerinden yapışmazlar. Ozelliklerini koruyarak yere inerler. Bunlar guneş ışığını tamamen yansıttıkları icin beyaz olarak gorulurler. Kar yağışı genellikle hava sıcaklığı -4 °C il -20 °C arasındayken olur. Bu yağış, sıcaklık sıfırın altında birkac derece olduğunda ağır, nemli, ebatları bir santimetreye ulaşan parcalar halinde gercekleşir. "Lapa lapa kar yağması" tabiri bu durum icin kullanılır. Atmosfer ile toprağın sıcaklıkları eşit olursa yuzeye ulaşan kar hemen erimez. Toprak sıcaklığı atmosfer sıcaklığının uzerinde ise, yere duşen kar kısa surede erir.
Dunya uzerinde bir bolgede, kar yağışı olma ihtimali, o bolgenin ekvatordan uzaklık ve deniz seviyesinden yuksekliği ile doğru orantılıdır. Buna rağmen ılıman bolgelerin kara iklimi gorulen kısımlarında, ekvatordan uzaklık ve denizden yukseklik şartları yeterli durumda olmasa bile, kar yağışı gorulur. Yapılan araştırmalarda butun yağışların altı veya sekizde birinin kar olarak gercekleştiği anlaşılmıştır. Karın, tarım toprağını koruması ve nemli tutmasında onemi buyuktur. Kar, yeryuzu ve yeraltı su rezervlerinin ana kaynağıdır.
Kar, -8 °C'de, bitkilerin uzerinde ince bir hava tabakası bırakarak, bu bolgeyi 0 °C olacak şekilde orter. Kış boyunca toprak ve bitkileri donmaktan koruyan kar, ilkbaharda sıcaklığın artmasıyla eriyerek nehirlere ulaşır. Ayrıca kışın yağan ve dortte ucu ust kısımlarda kalan kar, yaz kuraklığına karşı da toprağı ve bitkileri korumuş olur. Karda bulunan amonyak, kar erimesiyle birlikte toprakta kalır. Bu amonyak, azot bakterileri tarafından kalsiyum nitrat gibi azot tuzlarına cevrilerek bitkilerin azot ihtiyacını karşılar.
[h=3]KAR TANELERİNİN KRİSTALİZASYONU[/h]Genellikle capları 2-4 mm, ağırlıkları ise yaklaşık 0,005 gram'dır. Kar tanesi, oluşmaya başladığı zamanki sıcaklığa ve neme gore şekil alır. Nadiren yaklaşık -2 °C derecede kar taneleri simetrik ucgen şeklinde oluşur. Kar tanelerinin coğu cıplak gozle duzensiz gorunur, ama resimlerde şekillerin cekiciliği nedeniyle mukemmele yakın gorulebilir. İnce ve duz şekilli kristaller hava 0 °C ila -3 °C arasında oluşur. -3 °C ila -8 °C arasında kristaller iğne, ici boş sutunlar veya prizmalar (uzun ince kalem şekli) şeklinde oluşur. -8 °C. ila -22 °C arasında tabak şekline doner ve bazen dallı ve dendritik ozellikler taşır. Sıvı ile buz arasındaki buhar basıncının maksimum farkı yaklaşık -15 °C derecede gorulur ve bu ısıda kristaller sıvı damlacıklarını tuketerek hızla buyurler. -22 °C derece altında kristaller sutun şekline girer ancak cok daha karmaşık buyume modellerine de sahiptir. Sutunlar, duzlemler, yan-duzlemler, kurşun-rozetler gibi şekiller oluşur. Eğer bir kristal yaklaşık -5 °C derecede sutun şeklinde bir buyume eğiliminde ise, bu sutunlar daha sıcak bir havaya rastladığında sutunun sonunda bir tabak-plaka veya dendritik şekiller oluşur, ve bu kristallere "şapkalı sutun" denir.
[h=3]DUNYADA KAR YAĞIŞI[/h]Dunyada kutup bolgeleri ve ılıman iklimin ic kısımları kar yağışının yoğun olduğu bolgelerdir. Kar yağış sınırı, kuzey yarımkurede 30° enlemini, Guney yarımkurede 25-30° enlemleri aralığını takip eder. Dağlık alanlarda yukselti nedeniyle kar yağışı artar. Kar yağış sınırının en yuksek olduğu alan subtropikal col alanlarıdır.
[h=3]KAR YAĞIŞ CEŞİTLERİ[/h]Kar tanelerinin şekli ve niteliğine gore değişik isimlendirmeler yapılır:
- Lapa lapa: Durgun havada, cok soğuk olmayan ortamda birleşen kar tanelerinin capı 1 cm'ye yaklaşır. İri taneler halinde gercekleşen yağışa kuşbaşı kar veya lapa lapa adı verilir.
- Sulusepken: Atmosferin ust kısımlarında fazla soğuk olmayan havada oluşan kar taneleri, yere yakın alanlarda artan sıcaklıktan dolayı erirler. erime ile yağmur veya karla karışık yağmur oluşur. Bu yağışa sulu kar veya sulu sepken adı da verilir.
- Graupel (Bulgur): Normal kar tanelerinden daha kucuk, yuvarlak, sert taneciklerdir. Cevresi ince bir buz tabakası ile kaplı olan taneler yere hızlı duşer ve zıplar.
- Kuru kar: Aşırı soğuk ve nem oranının duşuk olduğu havalarda, capı 1 mm'den kucuk kar kristalleri oluşur. Yerde ince bir kar tabakası oluşturan kar hemen erimediğinden cevreyi ıslatmaz.
- Tipi: Kar yağışının, 56 km/s'tan hızlı ruzgarlarla birlikte oluştuğu durumdur. Goruş mesafesi duşer, yuruyuş gucleşir.