Hepimizin bildiği 'Kırmızı Başlıklı Kız' masalı artık farklı anlatılıyor. Cunku kadın-erkek eşitliğini vurgulamak, kadının zekasını ve becerilerini ortaya koymak amaclanıyor.
Hem dunyada hem de ulkemizde coğu kadın cocukluktan itibaren 'beyaz atlı prens'ini beklemeye şartlandırılıyor. Kadınların zayıflığı pek cok klasik masalla bilincaltımıza yerleşiyor. Can Yayınları ve Odeabank işbirliğiyle hayata gecirilen Eşit Masallar projesiyse bu yanlışa bir 'dur' diyor!

Projeyi Odeabank Genel Muduru Mert Oncu şoyle anlatıyor:
"Eşitlik kavramının cocuklara doğru ve pozitif bir şekilde oğretilmesine katkı sunmak istedik. Dunya değişiyor ama masallar aynı kalıyor. Can Yayınları'yla birlikte klasik masalları cocuk gelişimine uygun kodlayarak eşitlikci bir şekilde yeniden yorumladık. Uc masalla yola cıktık. Onumuzdeki yıl iki masalı daha projeye ekleyeceğiz."
TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİNE DAİR ONEMLİ BİR SORGULAMA..
Projenin danışmanlığını yapan gelişim ve ebeveyn psikoloğu Prof. Dr. Ayşe Bilge Selcuk toplumsal cinsiyet eşitliğiyle ilgili onemli noktalara değiniyor:
? İnsanın doğasını anlayabilmek icin masallardan, mitolojiden ve halk edebiyatından yararlanmak onemli. Bir diğer konu da yerleşik ve kuvvetli ataerkil kulturun bugun kadını, erkeği ve ilişkilerini getirdiği nokta. Toplumsal cinsiyet şemaları kulturden etkilenir. Bu nedenle cocuk yaşta cinsiyet eşitliği eğitiminin onemi buyuk. Kızlar tum dunyada, erkeklere gore eğitime ulaşabilme, bir birey olarak gelişim potansiyelini tamamlayabilme, topluma yapabileceği katkıyı yapabilme bakımından dezavantajlı. Ancak cocuk mevcut ataerkil kultur oğretilerinden farklı bir iceriğe erken yaşta ulaşırsa zihinsel şemaları buna gore oluşur. Toplumun kuvvetle empoze etmeye calıştığı değer, davranış ve rollere daha şupheci yaklaşır.
? Masallarda kadın ve erkeğin nasıl tanımlandığı onemli. Bir kız cocuğunun nasıl davranması beklenir, bir zorluk yaşadığında bir kız cocuğu ne yapar, tavan arasında ağlar mı, bir kulenin tepesinde caresizce gokyuzunu mu seyreder, yoksa duşunup careler mi arar, yılmadan uğraşır mı? Ağlayan hep kadın mıdır? Kadınların daha zayıf, edilgen ve bağımlı gorulduğu, kadınların da kendilerini oyle gorduğu ve kız cocuklarını da oyle yetiştirdikleri bir kultur bu şemaları besleyen ve pekiştiren yeni araclar uretiyor. Bu dongunun kırılması boyle hamlelerle mumkun. Eşit Masallar projesi bu bakımdan onemli. Bu projede toplumsal cinsiyet rollerine dair belirgin bir sorgulama var.
Ataerkil dongu boyle kırılır
? Eşit Masallar'ın yazarları cok iyi. Benim rolum bazı noktaların değiştirilmesini onermekti... Bu bazen cocukların gelişimsel ozelliklerini goz onunde bulundurarak anlamakta zorluk cekebilecekleri yerlerin netleştirilmesini onermek, bazen bir ornekle acıklamak, bazen de bilişsel ve duygusal gelişimlerini de destekleyecek ifadelere yer verilmesini onermek şeklindeydi. Tabii onları cok uzebilecek veya korkutabilecek detayların cıkartılması veya farklı yazılması da... Orneğin, bir bebeğin anneden alınması cocukları cok korkutabilir. veya birinin buzda kayıp, duşup olmesi... Bunlar Eşit Masallar'da yok.
YAZARLAR ANLATIYOR
Cesur kızlar!
Mevsim Yenice (Kırmızı Başlıklı Kız)
Benim masalımda anneanne kılığına giren kurda inanmayan, akıllıca sorular sorup onu koşeye sıkıştıran, arkadaşlığa ve dayanışmaya onem veren ve otekini anlamaya calışan bir Kırmızı Başlıklı Kız var. Mutfağa girip kızıyla kurabiye yapan bir babaya, onu cesaretlendiren bir anneye ve başı sıkıştığında yardımına koşan cesur kız arkadaşlara sahip.
Bilgi ve yaratıcılık yuceltiliyor
Murat Gulsoy (Sindirella'nın Bilmecesi)
'Hayatının aşkını arayan Prens' ve 'başına talih kuşu konacak Kulkedisi' motifini değiştirmeye calıştım. Biri kadın biri erkek iki kardeş tarafından yonetilen bir ulkede geciyor masal... İhtiyacları olan akıllı bir yardımcı bulmaya calışıyorlar. Dolayısıyla bilgi ve yaratıcılığın yuceltildiği bir versiyon ortaya cıktı.
Kotu kalpli cadı yok
Gamze Arslan (Rapunzel)
Bağımsız ve kendi istediği şekilde prensle ilişkilenecek bir Rapunzel hayal ettim. Kotu kalpli, tehlikeli 'cadı' figurunu donuşturmek icin cadıların iyileştirme yetilerini kullandım. Masalda bir toprak cadısı olarak hayal ettiğim 'Cadıtohumu' toprakla uğraşanların gelip ekim işleriyle ilgili akıl danıştığı kişi. Rapunzel'in annesinden koparılmasını da anne ve Cadıtohumu'nun kız cocuğunu birlikte buyutmeleri, onun Rapunzel'e toprağı, tohumu oğretmesi şeklinde donuşturdum. Cadının Rapunzel'in saclarına tutunarak kuleye cıkması buyuk şiddet iceriyordu. Yaşlanan Cadıtohumu, Rapunzel'in ozverisiyle saclarını kullanıyor.
Kitaplara Odeabank şubelerinden, sesli masallara ve kitapların PDF versiyonlarınaysa odeabank.com.tr uzerinden ulaşabilirsiniz.
Kaynak: Hurriyet