Hamilelikte Diyabet Hastalığı Ve Tedavisi Nasıl Olmalı?
Hamilelikte Diyabet Hastalığı Ve Tedavisi
Hamilelikte Diyabet



Gebelik oncesi diyabeti olmayan gebede ,gebeliğin 24’unci haftasından sonra gelişip doğum sonrası 6’ıncı haftada normale donen şeker hastalığına gestasyonel diabet denir. Gebelikte diyabet ( gebelikte şeker hastalığı ) tum gebelerin %5’ inde ortaya cıkar.

Gestasyonel diabet neden ortaya cıkar? Hamilelikte diyabet sebebi nedir?

Gebelikte bebeğin gelişimini sağlamaya yonelik olarak glikoz metabolizmasında onemli değişiklikler meydana gelir. Plasentadan salgılanan HPL adlı hormon gebelikte bebeğe yeterince glikoz gitmesini sağlamak amacıyla insulinin kan şekeri duşurucu etkisini baskılar.Gebelikte doğal hiperglisemi eğilimi oluşur. Bu eğilimin normal dışı artışıyla 24 gebelik haftasından sonra gestasyonel diyabet gorur.

Gebelik oncesi diyabeti (şeker hastalığı) olan kadınlarda gestasyonel diyabetli kadınlara gore doğumsal anomali gorulme riski daha fazladır.Cunku gestasyonel diyabet gebeliğin 6’ıncı ayından sonra gorulduğu icin bebeğin vucut gelişimi tamamlanmıştır ve bebeğin buyumeye başladığı donemdir.Kontrolsuz ve tedavi edilmeyen diyabet bebek icin risk taşımaktadır.İnsulinin plasental gecişi olmadığı icin, kan glikoz duzeyi yukselir, bebeğin pankreası glikoz duzeyini duşurmek icin fazladan insulin uretimi yapar.Bebek ihtiyacından fazla enerji ile karşılaştığı icin yağ olarak depolar.Bu durum makrosomi yada iri bebeğe yol acar.Bu bebekler ileriki yaşamlarında şişmanlığa ve tip 2 diyabet hastası olmaya adaydırlar.

Hangi gebeler diyabet acısından risk altındadır? Gebelikte diabet kimlerde daha sık gorulur?

Daha once olu doğum yapmış,anomalili bebek doğurmuş ,iri bebek doğurmuş (4000 gr’dan fazla) olan ve birden fazla duşuk yapmış olan gebeler

Daha onceki gebelikte gebeliğe bağlı diyabet gecirmiş olan anne adayları

Gebelik oncesi kilosu normalden fazla olanlar,Polikistik overi olan kadınlar

36 yaşının uzerinde olanlar

1. derece akrabalarında diyabet olan anne adaylarında gestasyonel diyabet gelişme riski artar.

Gestasyonel diyabetin bulguları nedir? Gebelikte Diyabet hastalığı ne gibi bulgular verir?

Mevcut gebeliğinde bebeği gebelik haftasına gore daha iri olan , gebelik esnasında fazla kilo alımı olan ,nedensiz amnios sıvısı fazlalığı gelişen ,bebeği beklenmedik şekilde olen ,idrarda glikoz cıkışı saptanan ,tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu yada inatcı mantar hastalığı olan, cok yemek yeme –cok su icme –bol idrar yapma belirtileri olan gebelerde gestasyonel diyabet mevcut olabilir yada gebeliğin kalan kısmında gelişebilir.

Gebeliğe bağlı diabetin tanısı nasıl konur?

Gestasyonel diyabet tanısı konulan gebelerin yarısında risk faktorleri bulunmamaktadır.Bu nedenle tum gebelere 24-28’inci gebelik haftalarında glikoz tarama testi (PPG) yapılmalıdır.

PPG (post prandial glikoz ) testinde; aclık kan şekeri alındıktan sonra 1 bardak suda eritilen 50 gr glikoz icirilir.Tadı cok yoğun gelip bulantı yaparsa icine limon da sıkılır.Şekerli suyu ictikten 1 saat sonra tokluk kan şekeri olcumu yapılır. Aclık kan şekeri 90’dan kucuk ve 1’inci saat kan şekeri 140’dan kucuk olmalıdır.Değerlerden bir tanesinin yuksek olması diyabet tanısı koydurmaz sadece bizi şuphelendirir .Tanı şeker yukleme testi yani OGTT ile konur.PPG’de bozukluk olan gebelerin sadece %20’sinde gestasyonel diyabet saptanır. PPG bir tarama testidir.

OGTT testi,gebelikte şeker hastalığı tanısını koymayı sağlayan oral glikoz tolerans testidir.12 saatlik aclık suresi sonunda aclık kan şekeri ve suda cozunmuş 100 gr glikozun icilmesinin ardından 1,2 ve 3 saat sonra damardan kan alınarak tokluk kan şekerinin olcumu yapılır.Bu 4 olcumden 2 yada fazlasının yuksek cıkması durumunda gestasyonel diabet tanısı konulur.Olcumlerden yalnız biri patolojik olan anne adayları takibe alınır,32. gebelik haftasında OGTT tekrarlanabilir.

Gestasyonel diyabet riski yuksek anne adaylarına tanı icin PPG değil direk OGTT yapılır.Test normal cıksa bile 32. gebelik haftasında tekrarlanır.

Gestasyonel diyabetin yarattığı komplikasyonlar nelerdir?Gebelikte diyabet durumunda en sık hangi sorunlar gorulur?

Gestasyonel diyabet (hamilelikte diyabet) tedavisinde tablet şeklindeki antidiyabetik ilacların yeri yoktur.Diyet yada diyet+insulin tedavisi yapılmaktadır.Uygun protokol dahiliye uzmanı kontroluyle secilir.

Ozellikle insulin tedavisi gerektiren gebelerde istenmeyen durumların gorulme riski yalnız diyetle kontrol edilen gestasyonel diyabet gebelere gore daha fazladır.

Anne;

Gestasyonel diyabette Tip 1 diyabet + gebeliğe gore şeker koması daha az gorulur.

Kontrolsuz gestasyonel diyabette piyelonefrit (bobrek enfeksiyonu) ve vaginal mantar riski artar.

Diyet ile iyi kontrol altında olan gestasyonel diyabette preeklampsi riski normal gebelikle eşittir.
Bebek;

Gestasyonel diyabet 24. uncu gebelik haftasından sonra ortaya cıktığı ve bebeğin organ gelişimi tamamlanmış olduğu icin anomali riskinde artış yoktur.

Kan şekerinin yuksek seyretmesi gebeliklerin tum doneminde anne karnında bebeğin aniden olme riskini arttırır.

Kan şekeri yuksekliği kontrol edilemediğinden bebeğin normalden iri olması ve amnios sıvısında artma ortaya cıkar.

Kontrolsuz diyabette doğum oncesi ve doğum sırasında bebeğin sıkıntıya duşme ihtimali artar.

İri bebeğe bağlı normal doğum durabilir, bebeğin omuzu takılıp omuz siniri zarar gorebilir, vakum takılabilir ve acil sezaryen gerekebilir.

Gestastonel diabetli gebelerin takibi nasıl yapılmalıdır?

Gestasyonel diyabetik gebenin takibi normal gebelikten farklıdır.Gebelik muayeneleri daha sık aralıklarla yapılır ve kontrollerde kan şekeri olcumu yapılarak takip edilir.Gerekli gorulduğunde diyetin yanı sıra insulin tedavisi başlanır , doz ayarlanır.Anne adayı evinde kan şekerini duzenli olarak kontrol etmelidir.

32’inci gebelik haftasında haftada bir NST takibi başlanır. Ultrasonografi ile bebek ve amnios sıvısı değerlendirilir. Gerekirse biofizik profil yapılır.

Anne adayı bebek hareketlerini yakından takip etmelidir ve hareket azalması şuphesinde doktoruyla zaman kaybetmeden bağlantı kurmalıdır.

Doğum şekli ve zamanı konusunda normal gebelikteki gibi davranılır.Engelleyici bir durum yoksa normal doğum yapabilir.Doğum sonrası insulin ihtiyacının azalacağı unutulmamalıdır ,ayarlama yapılmalıdır.

Gestasyonel diyabetli gebeye doğum sonrası 6.ıncı haftada 75 gr glikoz ile OGTT tekrarlanır.Bu test normal cıksa da annenin sonraki gebeliklerinde yada ileriki hayatında şeker hastalığı cıkma riski fazladır.İlk gebeliklerinde gestasyonel diyabet olan annelerin ikinci gebeliklerinde tekrar gestasyonel diyabet olma olasılığı %60’dan fazladır ve bu kadınların ileriki yaşlarında tip II diyabet olma riskleri vardır.