RİSALE-İ NUR KULLİYATI, dili ve muhtevasıyla olduğu kadar, telif tarzı ve tertibiyle de sıradan İslami eserlerden farklı bir eserdir. Ekseriyetle dağlarda, kırlarda, yahut zindanların amansız şartları altında telif edilen bu eser, telif şartlarından hic beklenmeyecek bir şekilde, en ağır, en derin, en muğlÂk ilmî meseleleri incelemekte, en cetin soruları ele almakta, yuzyıllar boyunca tartışma konusu teşkil edegelmiş problemler icin cozumler ortaya koymakta, cağın tereddutlerine cevap getirmekte, ustelik butun bunları, tamamen kendisine has bir uslûp ve metod icerisinde gercekleştirmektedir.

Risale-i Nur, yaygın bir şekilde, “cağdaş bir tefsir” olarak tarif edilegelmiştir. Doğrudan doğruya Kur’Ân’a dayanması ve bilhassa imana dair bir kısım Âyet-i kerimeleri geniş şekilde acıklaması sebebiyle, bu tarif bir hakikati aksettirmektedir. Ancak, gerek tertip itibarıyla, gerekse acıklama tarzıyla Risale-i Nur alışılagelen tefsirlerden ayrıldığı gibi, Kulliyatın bazı parcaları (On Dokuzuncu Mektup, Yirmi Dokuzuncu Lem’a, On Dokuzuncu Soz, umumiyetle lÂhikalar ve mudafaalar gibi) daha başka ilim dalları icinde mutalÂa edilebilecek eserleri teşkil etmektedir. MeselÂ İşÃ‚rÂtu’l-İ’cÂz ile Sunuhat’ın aynı tasnif icine girecek eserler olmadığı, ilk bakışta kolayca anlaşılacaktır.

Risale-i Nur’un en az tefsir kadar onem taşıyan bir diğer cephesi, kelÂm ilmiyle ilgilidir. Belki de Kulliyatın ekseriyetini kelÂm ilmi icinde mutalÂa etmek daha doğru olacaktır. Başta lÂhikalar olmak uzere geri kalan bolumlerde ise, hizmet metodları ile ilgili bahisler onemli bir ağırlık teşkil etmektedir.

KelÂm tarihi ve klÂsik kelÂm eserleri ile mukayese edildiğinde, Risale-i Nur’un bu sahada yep yeni bir tarz geliştirdiğini, hatt bir cığır acmış olduğunu gormek hic de zor olmayacaktır. Zaten Risale-i Nur Muellifi, eserlerinin ceşitli yerlerinde bu hususu acıkca dile getirmektedir.

***

Risale-i Nur, konuları ele alış tarzı, muhtevasındaki derinliği ve kapsamlılığı bircok kesimin yoğun ilgisini cekmiştir. Bir yandan yurt icinde ve dışında ceşitli halk kesimleri tarafından okunmakta ve diğer yandan hakkında uluslararası sempozyumlar duzenlenmekte ve bircok akademik makale ve tezlere konu olmaktadır.

Mesel bunlar arasında cağdaş duşunurlerden Faslı Prof. Dr. Taha Abdurrahman, Risale-i Nur'un duşunce dunyasında yaptığı buyuk devrimden soz ederken, onun diğer yonlerinin yanında bu yonunun de kayda değer olduğuna dikkat cekmektedir:

"Bazı Batılı filozoflar, her şeyin merkezine aklı aldılar ve sadece aklın urunu olan hususlara itibar ettiler. Hatt bu hususta oyle ileri gittiler ki, İncil ve Kur'Ân gibi semÂvî kitapları ve temsil ettikleri dinleri de aklın etrafında donen diğer eşya arasına katarak, aklî sistem icinde onlara bir tanım getirdiler. Yani, tıpkı eski insanların dunyayı sabit sanıp guneşin de onun etrafında donduğunu tevehhum ettikleri gibi, aklı sabit kabul ederek semavî kitap ve dinleri onun etrafında gezdirdiler.

İşte Bediuzzaman, Risale-i Nur'la duşunce dunyasındaki bu gidişatı olması gereken mecraya cevirdi-tıpkı ilim dunyasında Kopernik'in yaptığı gibi. Nasıl ki Kopernik, 'Dunyanın sabit, guneşin onun etrafında donduğu şeklindeki eski goruşu ortadan kaldırıp; onun yerine, dunyanın hem kendi etrafında, hem guneşin etrafında donduğunu' ispat etti; Bediuzzaman da Risale-i Nur'la duşunce dunyasında buna benzer bir inkılÂp gercekleştirdi: 'İnsanın duşunce dunyası sabit olamaz. Duşunce dunyası hem kendi ekseni etrafında doner, hem de vahiy guneşinin etrafında doner' diyerek insan duşuncesinin olması gereken asıl yerini tespit etmiş, aklı yalnızlık ve karanlıktan kurtararak aydınlatmış ve rahatlatmıştır."

Ayrıca Risale-i Nur, bir Kur'Ân tefsiri olması itibariyle, aklın yanı sıra, kalb, ruh ve diğer butun duygulara da hitap etmektedir. AhlÂkın butun boyutlarına ışık tutmakta ve bir cok sosyal probleme cozumler sunmaktadır. Ancak onun bu ve benzeri daha bir cok meziyetini en iyi şekilde anlamanın yolu her halde onu acıp bizatihi okumak ve yaşamakla olur.

***

Risale-i Nur nasıl bir tefsirdir?

Tefsir iki kısımdır. Birisi: Malûm tefsirlerdir ki, Kur'Ân’ın ibaresini ve kelime ve cumlelerinin mÂnalarını acıklar, izah ve isbat ederler. İkinci kısım tefsir ise: Kur'Ân’ın imanî hakikatlerini kuvvetli huccetlerle acıklar, isbat ve izah ederler. Bu kısmın cok ehemmiyeti var. Birinci kısım tefsirler, bu ikinci kısmı bazan ozet bir tarzda ele alıyorlar. Fakat Risale-i Nur, doğrudan doğruya bu ikinci kısmı esas tutmuş, benzersiz bir şekilde inatcı filozofları susturan bir mÂnevî tefsirdir.

Risale-i Nur, her asırda milyonlarca insanın rehberi olan mukaddes kitabımız Kur'Ân’ın hakikatlerini subjektif nazariye ve mutÂlaalardan uzak olarak, rasyonel ve objektif bir şekilde izah edip insaniyetin istifadesine arz edilen bir kulliyattır.

Risale-i Nur, Kur'Ân Âyetlerinin nurlu bir tefsiridir. Baştan başa îman ve tevhid hakikatlarıyla muberhendir. En avamdan en havassa kadar her sınıf halkın anlayışına gore hazırlanmış ve musbet ilimlerle mucehhezdir.

Risale-i Nur, asrın ihtiyaclarına tam cevab verir. Aklı ve kalbi tatmin eder. Vesveseli şubhecileri ikna eder. Hatt en inatcı filozofları dahi teslime mecbur eder.

Risale-i Nur, akla gelen butun istifhamları bertaraf eder. Zerrelerden guneşlere kadar îman mertebelerini acıklar. VahdÂniyet-i İlÂhiyeyi ve nubuvvetin hakikatini ispat eder.

Risale-i Nur, yer ve goklerin tabakalarından, melÂike ve ruh bahsinden, zamanın hakikatinden, haşir ve Âhiretin vukuundan, Cennet ve Cehennemin varlığından, olumun mÂhiyetinden; ebedî saadet ve şekavetin kaynağına kadar, akla gelebilecek butun imanî meseleleri en kat'î delillerle aklen, ilmen ve mantıken ispat eder... Pozitif ilimleri teşvik eder. Kesin delillerle aklı ve kalbi ikna eder ve merakları izale eder.

***

Buyuk şÃ‚irimiz merhum Mehmed Âkif, bir udeb meclisinde, "Viktor Hugolar, Şekspirler, Dekartlar; edebiyatta ve felsefede, Bediuzzaman'ın bir talebesi olabilirler" demişti.

***

Bediuzzaman, Risale-i Nur'la beşeri sefÂhet ve dalÂletten kurtarırken, korku ve dehşet vermek tarzını tÂkib etmez. Gayr-ı meşru bir lezzetin icinde, yuz elemi gosterir, hissi mağlûb eder, kalb ve ruhu hissiyata mağlûb olmaktan korur. Kufur ve dalÂlette de, bir zakkum-u Cehennem tohumu olduğunu, dunyada dahi Cehennem azabları cektirdiğini; buna mukabil îmanda, İslÂmiyet ve ibÂdette leziz lezzetler ve zevkler bulunduğunu ve Cennet cekirdeği ve meyveleri gibi dunyada dahi bir nevi mukÂfata nÂil eylediğini isbat eder.

***

Kur'Ân-ı Azîmuşşan butun zamanlarda gelip gecen nev-i beşerin tabakalarına, milletlerine ve ferdlerine hitaben Arş-ı A'lÂdan irad edilen İlahî ve şumullu bir nutuk ve umumî, Rabbanî bir hitabe olduğu gibi; bilinmesi, bir ferdin veya kucuk bir cemaatin iktidarından haric olan ve bilhassa bu zamana ait pek cok fenleri ve ilimleri cÂmi'dir.

Bu itibarla zamanca, mekÂnca, ihtisasca daire-i ihatası pek dar olan bir ferdin fehminden ve karihasından cıkan bir tefsir, bihakkın Kur'Ân-ı Azîmuşşana tefsir olamaz. Cunki Kur'Ân’ın hitabına muhatap olan milletlerin, insanların ahval-i ruhiyelerine ve maddiyatlarına, cÂmi' bulunduğu ince fenlere, ilimlere bir ferd vÂkıf ve sahib-i ihtisas olamaz ki, ona gore bir tefsir yapabilsin. Hem bir ferdin mesleği ve meşrebi taassuptan hÂlî olamaz ki, hakaik-i Kur'Âniyeyi gorsun, bîtarafane beyan etsin. Hem bir ferdin fehminden cıkan bir dava, kendisine has olup, başkası o davanın kabulune davet edilemez. Meğer ki bir nevi icmaın tasdikine mazhar ola.

Binaenaleyh Kur'Ân’ın ince mÂnÂlarının ve tefsirlerde dağınık bir surette bulunan mehasininin ve zamanın tecrubesiyle fennin keşfi sayesinde tecelli eden hakikatlarının tesbitiyle, herbiri birkac fende mutehassıs olmak uzere muhakkikîn-i ulemadan yuksek bir heyetin tedkikatıyla, tahkikatıyla bir tefsirin yapılması lÂzımdır. Nitekim kanunî hukumlerin tanzim ve ıttıradı, bir ferdin fikrinden değil, yuksek bir heyetin nazar-ı dikkat ve tedkikatından gecmesi lÂzımdır ki, umumî bir emniyeti ve cumhur-u nÂsın itimadını kazanmak uzere millete karşı bir kefalet-i zımniye husule gelsin; ve icma-ı millet hucceti elde edebilsin.

Evet Kur'Ân-ı Azîmuşşanın mufessiri, yuksek bir deha sahibi ve nÂfiz bir ictihada mÂlik ve bir velÂyet-i kÂmileyi haiz bir zÂt olmalıdır. Bilhassa bu zamanlarda, bu şartlar ancak yuksek ve azîm bir heyetin tesanuduyle ve o heyetin telÂhuk-u efkÂrından ve ruhlarının tenasubuyle birbirine yardım etmesinden ve hurriyet-i fikirlerinden ve taassuplarından ÂzÂde olarak tam ihlÂslarından doğan dÂhî bir şahs-ı manevîde bulunur. İşte Kur'Ân’ı ancak boyle bir şahs-ı mÂnevî tefsir edebilir.

***

İşte buyuk ulemÂ-i İslÂm ve meşÃ‚yih-i kiram cok tecrube ve imtihanlarla şoyle bir kanaata varmışlardır ki: Bediuzzaman ne soylerse hakikattır. Bediuzzaman'ın eserleri, sunuhÂt-ı kalbîye olup, cumhur-u ulemÂnın tasdik ve takdîrine mazhardır.

***

Risale-i Nur, Kur'Ân-ı Mu'ciz-ul BeyÂnın bu asırda bir mu'cize-i mÂneviyesi olan yuksek ve parlak bir tefsiridir. Evet Risale-i Nur kalblerin fatihi ve mahbubu, ruhların sultanı, akılların muallimi, nefislerin murebbii ve muzekkîsidir.

***

İşte Bediuzzaman Said Nursî; Kur'an-ı Kerîm'deki bu asrın muhtac olduğu hakikatleri keşfedip, Nur risalelerinde, herkesin kabiliyeti nisbetinde istifade edebileceği bir tarzda tefsir ve îzah etmek muvaffakıyetine mazhar olmuştur. Bunun icindir ki: Risale-i Nur, emsali gorulmemiş bir şÃ‚heserdir kanaatına varılmıştır.

Soz Basım Yayın Kulliyatı'nın onsozunden alınmıştır

__________________