Omrunde başına gelmiş bircok kıyÂmet ceşitleri vardır. Dorduncu Medar: pek cok nevilerde, hatt gece ve gunduzde, kış ve baharda ve cevv-i havada, hatt insanın şahıslarında, muddet-i hayatında değiştirdiği bedenler ve mevte benzeyen uyku ile haşir ve neşre benzer birer nevi kıyÂmet, bir kıyÂmet-i kubrÂnın tahakkukunu ihsÂs ediyor, remzen haber veriyorlar. Evet, mesel haftalık bizim saatimizin sÂniye ve dakika ve saat ve gunlerini sayan carklarına benzeyen, Allah'ın, dunya denilen buyuk saatindeki yevm, sene, omr-u beşer, deverÂn-ı dunya, birbirine mukaddeme olarak, birbirinden haber veriyor; doner, işlerler.
Geceden sonra sabahı, kıştan sonra baharı işledikleri gibi; mevtten sonra subh-u KıyÂmet, o destgÂhtan, o saat-i uzmÂdan cıkacağını remzen haber veriyorlar. Bir şahsın muddet-i omrunde başına gelmiş bircok kıyÂmet ceşitleri vardır. Her gece bir nevi olmekle, her sabah bir nevi dirilmekle emÂrÂt-ı haşri gorduğu gibi, beş altı senede bilittifak butun zerrÂtını değiştirerek, hatt bir senede iki defa tedricî bir kıyÂmet ve haşir taklidini gormuş. Hem, hayvan ve nebat nevilerinde uc yuz binden ziyÂde haşir ve neşir ve kıyÂmet-i neviyeyi her baharda muşÃ‚hede ediyor.
İşte, bu kadar emÂrÂt ve işÃ‚rÂt-ı haşriye ve bu kadar alÂmÂt ve rumuzÂt-ı neşriye, elbette kıyÂmet-i kubrÂnın tereşşuhÂtı hukmunde, o haşre işaret ediyorlar. Bir SÂni-i Hakîm tarafından nevilerde boyle kıyÂmet-i neviyeyii, yani butun nebÂtÂt koklerini ve bir kısım hayvanları aynen baharda ihy etmek ve yaprakları ve cicekleri ve meyveleri gibi sÂir bir kısım şeyleri aynıyla değil, misliyle iÂde ederek bir nevi haşir ve neşir yapmak, herbir şahs-ı insanîde kıyÂmet-i umumiye icinde bir kıyÂmet-i şahsiyeye delil olabilir. Cunku, insanın Bir tek şahsı, başkasının bir nevi hukmundedir. Zîr fikir nuru, insanın ÂmÂline ve efkÂrına oyle bir genişlik vermiş ki, mÂzi ve mustakbeli ihÂta eder; dunyayı dahi yutsa tok olmaz.
SÂir nevilerde ferdlerin mahiyeti cuz'iyedir, kıymeti şahsiyedir, nazarı mahduttur, kemÂli mahsurdur, lezzeti ve elemi Ânidir. Beşerin ise mahiyeti ulviyedir, kıymeti gÂliyedir, nazarı Âmmdır, kemÂli hadsizdir, mÂnevî lezzeti ve elemi kısmen dÂimîdir. Oyle ise, bilmuşÃ‚hede sÂir nevilerde tekerrur eden bir ceşit kıyÂmetler, haşirler, şu kıyÂmet-i kubrÂ-i umumiyede her şahs-ı insanî aynıyla iÂde edilerek hasredilmesine remz eder, haber verir. Onuncu Sozun Dokuzuncu Hakikatinde iki kere iki dort eder derecesinde katiyet ile ispat edildiğinden, burada ihtisar ederiz.

Sozler / 29. Soz / 480
Risale-i Nur Kulliyatı
__________________