Akıl anlamı
İdrÂk kuvveti, doğruyu yanlıştan, iyiyi kotuden, faydalıyı zararlıdan ayırmaya yarayan kuvvet.
... Akıl, sÂhibini iyiliğe goturur, kotulukten alıkor. Aklı olgunlaşmadıkca kişinin dîni doğru ve îmÂnı kÂmil (olgun) olmaz. (Hadîs-i şerîf-İhyÂ)
Sizin akılca en ustununuz, Allah'tan en cok korkanınızdır. En guzeliniz, Allahu teÂlÂnın emir ve yasaklarına riÂyet edeninizdir. (Hadîs-i şerîf-İhyÂ)
Kişi guzel ahlÂk ile gunduz oruc tutup gece ibÂdet edenler derecesine ulaşır. Fakat akılca kÂmil (olgun) olmadıkca, ahlÂkı kÂmil olmaz. Aklı olgunlaşınca, îmÂnı da olgunlaşır. (Hadîs-i şerîf-İhyÂ)
Akıllı kimsenin, duny ile ilgili bir menfaati kacırdığı zaman, bunu kendine gam ve uzuntu yapması uygun değildir. Cunku uzulmekle ele bir şey gecmez. Fazla uzulmek akla zarar verir. (İbn-i HibbÂn)
Akıl goz gibidir, din bilgileri ışık gibidir. Akıl yalnız başına din bilgilerini, faydalı ve zararlı şeyleri anlayamaz. Bunun icin Allahu teÂlÂ, peygamberleri ile rÂzı olduğu, beğendiği yol olan İslÂmiyet'i bildirdi. Aklın eksikliği peygamberlerin gonderilmesiyle tamamlandı.(İmÂm-ı RabbÂnî
Akıl ile anlaşılan şeyler, his uzuvları ile anlaşılanların ustunde olduğu ve bunların yanlışını cıkardığı gibi, yÂni his uzuvlarımız, akıl ile anlaşılan şeyleri anlıyamayacağı gibi, akıl da, Peygamberlik makÂmında anlaşılan şeyleri kavramaktan Âcizdir. İnanmaktan başka
cÂresi yoktur. (İmÂm-ı GazÂli)