FOTOSENTEZİN SABAH VAKTİ BAŞLAMASI


Fotosentezin gercekleşmesi icin gerekli olan unsurların en onemlilerinden biri kuşkusuz ışıktır. Fotosentez, ışığın şiddeti ve suresine bağlı olarak değişir. Sabah vakti guneş ışınlarının alınmasıyla birlikte fotosentez faaliyeti, diğer bir deyişle oksijen uretimi de başlamış olur.

Kararmaya ilk başladığı zaman, geceye andolsun, ve nefes almaya başladığı zaman, sabaha; (Tekvir Suresi, 17-18)

Bilindiği gibi bitkiler fotosentez yaparken, havadaki karbondioksidi yani insanın kullanmadığı zararlı gazı alır ve onun yerine atmosfere oksijen bırakırlar. Nefes aldığımızda icimize cektiğimiz ve asıl hayat kaynağımız olan oksijen, fotosentezin ana urunudur. Atmosferdeki oksijenin yaklaşık %30'u karadaki bitkiler tarafından uretilirken, geri kalan %70'lik bolum denizlerde ve okyanuslarda bulunan ve fotosentez yapabilen bitkiler ve tek hucreli canlılar tarafından uretilir.



Fotosentez, bilim adamlarının bugun bile tam olarak acıklayamadıkları eşsiz bir surectir. Bu işlemi cıplak gozle goremeyiz, cunku bu mekanizma calışmak icin atomları ve molekulleri kullanır. Ancak, fotosentezin sonuclarını nefes almamızı sağlayan oksijen ve hayatta kalmamızı sağlayan besinlerde gorebiliriz. Fotosentez anlaşılması zor kimyasal formuller, gunluk hayatta hic karşılaşmadığımız kucuklukte sayı ve ağırlık birimleri iceren, cok hassas dengeler uzerine kurulmuş bir sistemdir. Etrafımızdaki butun yeşil bitkilerde, bu işlemin gercekleştiği kimya laboratuvarlarından trilyonlarcası kuruludur. Ustelik bitkiler milyonlarca yıldır hic durmadan ihtiyacımız olan oksijeni, besinleri ve enerjiyi uretmektedirler.


Fotosentezin en verimli olduğu zaman, oksijenin en fazla uretildiği zamandır. Bu da guneş ışığının en yoğun olduğu sabah saatlerinde gercekleşir. Guneş'in doğmasıyla birlikte, yaprakta terleme ve buna bağlı olarak fotosentez artmaya başlar. Oğleden sonra ise bu olay tersine doner; yani fotosentez yavaşlar, solunum artar, cunku sıcaklığın artmasıyla birlikte terleme de hızlanmaktadır. Geceleyin ise sıcaklığın azalmasıyla birlikte terleme yavaşlar ve bitki rahatlar.

Bilindiği gibi fotosentez, bitkilerin, kimi zaman da bazı bakteri ve tek hucreli canlıların, karbondioksit ve sudan, şeker (karbonhidrat) uretmek icin guneş ışınıyla gelen enerjiyi kullanmalarıdır. Bu reaksiyon sonucunda guneş ışınındaki enerji, uretilen şeker molekulunun icine depolanmış olur. Kullanılamayan guneş enerjisinin kullanılabilir kimyasal enerjiye donuşme işlemi sırasında gercekleşen reaksiyon aşağıdaki formulde ozetlenir:

6H2O + 6CO2 ---FOTOSENTEZ---> C6H12O6+ 6O2
(6 su molekulu + 6 karbondioksit molekulu - FOTOSENTEZ sonucunda - 1 şeker molekulu + 6 oksijen molekulune donuşur.)


Tekvir Suresi'nde sabah vakti ile ilgili olarak dikkat cekilen "iza teneffese" yani "nefes almaya başladığı zaman" ifadesi, mecaz yoluyla teneffus etmek, solumak, derin derin nefes almak anlamlarına gelir. Ayette vurgulanan bu ifade, sabah vakti oksijen uretiminin başlaması, solunumun ana şartı olan oksijenin en yoğun olarak bu vakitte elde edilmesi acısından oldukca dikkat cekicidir.

Ayette sabah vakti ile ilgili olarak, bu durum uzerine yemin edilmesi de konunun onemini ayrıca vurgulamaktadır.

20. yuzyılın onemli keşifleri arasında yer alan fotosentez faaliyeti, Allah'ın yukarıdaki ayetle işaret ettiği Kuran'ın bilimsel mucizelerinden biridir.
__________________