Sabır
Cahiliye toplumlarında kimi insanlar sabretmeyi sadece zorluklara, sıkıntılara goğus germek şeklinde değerlendir ve bunu da guzel gorerek, hayır gozuyle bakarak değil hoşnutsuz bir tahammulle karşılarlar. Allah (cc) sabrın iman etmeyenler icin sıkıntı veren bir durum olduğunu bir ayette şoyle haber verir:
Sabır ve namazla yardım dileyin. Bu, şuphesiz, huşû duyanların dışındakiler icin ağır (bir yuk)dır. (Bakara Suresi, 45)
Oysa Kuran'da insanların, Kuran'ın butun hukumlerini eksiksiz ve mukemmel bicimde yerine getirmede, yasaklanan konulardan sakınmaya azami dikkat gostermede ve her zaman en ideal davranışı, en ustun ahlakı sergilemede hayatları boyunca yılmadan ve gevşemeden surekli bir kararlılık gostermeleri bildirilmiştir. Allah (cc),
"Ey iman edenler, sabredin ve sabırda yarışın..." (Al-i İmran Suresi, 200) şeklinde buyurmaktadır. Bu ayeti hayatına geciren bir mumin, Kuran'da tarif edilen ideal ahlakı yaşamada sureklilik gostererek, hicbir şartta ve durumda taviz vermeden, zaaf gostermeden sabrını ortaya koymuş olur. Cunku guzel ahlak ancak surekli bir caba harcandığında ortaya cıkar ve muminler de bu cabalarında sabredenlerdir.
Bu nedenle sabır, muminin tum yaşamını kapsar, tum hareket ve davranışlarına yansır. Rabbimiz'in,
"Şu halde, guzel bir sabır (gostererek) sabret" (Mearic Suresi, 5) hukmu doğrultusunda en derin sabrı gosterir. Tevazuda sabır gosterir, en mutevazı insan olur; Allah (cc) rızası icin fedakarlıkta sabır gosterir, en comert, en fedakar insan olur... En guzel ahlakı sergilemekte gosterilen sabırla ilgili Allah (cc) Kuran'da şoyle bir ornek vermiştir:
İyilikle kotuluk eşit olmaz. Sen, en guzel olan bir tarzda (kotuluğu) uzaklaştır; o zaman, (gorursun ki) seninle onun arasında duşmanlık bulunan kimse, sanki sıcak bir dost(un) oluvermiştir. Buna da, sabredenlerden başkası kavuşturulamaz. Ve buna, buyuk bir pay sahibi olanlardan başkası da kavuşturulamaz. (Fussilet Suresi, 34-35)
Allah (cc) muminlere bir kotulukle karşılaştıklarında en guzel tavrı gostermelerini emretmiştir. Ve bunu da ancak sabreden kişilerin başarabileceği bildirilmiştir. Bu ornek, guzel ahlak sergilemekte sabrın ne kadar onemli olduğunu acıkca gostermektedir. Muminin bir başka ozelliği de, bu guzel ahlakı yaşarken karşılaştığı olumsuz gibi gorunen hicbir olayda yılgınlık ve kararsızlık gostermemesi veya kendisine bir nimet verildiğinde de asla şımarıklığa kapılmamasıdır.
Bir insan hayatının bazı zamanlarında comert, fedakar veya son derece mutevazı olabilir. Veya bir zorluğa karşı dayanıklılık gosterebilir. Ancak kişinin bu guzel ozellikleri belirli durumlarda terk etmesi ya da zorluk anlarında guzel tutum ve davranışlarından taviz vermesi, olumsuz tavırlara girmesi, o gune kadar yaptıklarının da değerini yitirmesine neden olabilir. Cunku onemli olan, taklidi, gosterişe yonelik, yuzeysel ya da gecici bir guzel ahlak değil; hicbir şartta taviz verilmeyen bir ahlaktır. Rabbimiz,
"... Surekli olan 'salih davranışlar' ise, Rabbinin Katında sevap bakımından daha hayırlıdır, umut etmek bakımından da daha hayırlıdır" (Kehf Suresi, 46) ayetiyle bu ahlakın onemini hatırlatmıştır.
Sabır, muminin Allah (cc)'a karşı olan samimiyetinin ve O'na yakınlaşmak icin gosterdiği cabanın en onemli gostergelerinden biridir. Cunku insan ancak Allah (cc)'a olan imanı ve yakınlığı oranında sabır gosterebilir. Bir fedakarlıkta bulunması gerekiyorsa bunu, en guzel şekilde, elindeki imkanı en yuksek derecede kullanarak yapar. Bir ayette, "
Ve onlar Rablerinin yuzunu (hoşnutluğunu) isteyerek sabrederler…" (Rad Suresi, 22) diye haber verilir. Mumin bir zorlukla karşılaştığında da, icinde sıkıntı ve tevekkulsuzluk yaşamadan Allah (cc)'tan yardım diler.
Mumin Allah (cc)'ın rızasını kazanmak amacıyla sabreder, dolayısıyla sabrından dolayı bir sıkıntıya kapılmaz, aksine bundan manevi bir haz duyar, Allah (cc)'ın bu sabrın karşılığında vaadettiği nimet ve guzellikleri umit ederek buyuk bir sevinc duyar. Karşısına cıkan her olayda Allah (cc)'tan hep razıdır, O'nun sonsuz şefkatine ve merhametine iman eder, O'na dayanıp guvenir.
Mumin omru boyunca guzel bir sabır gosterir. Kuran'ın "
Rabbin icin sabret"
(Muddessir Suresi, 7) hukmune yaşamının her anında itaat eder. Rabbimiz gosterilen bu ahlaka karşılık muminleri rızası ve cennetiyle odullendireceğini vadetmiştir.
Bu makale,
Milli Gazete gazetesinde
07 Ocak 2007 tarihinde yayınlanmıştır.
Harun Yahya
__________________