KĂ‚firler bir zaman gelir ki musluman olmayı isteyeceklerdir.
الَرَ تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ وَقُرْآنٍ مُّبِينٍ
رُّبَمَا يَوَدُّ الَّذِينَ كَفَرُواْ لَوْ كَانُواْ مُسْلِمِينَ
ذَرْهُمْ يَأْكُلُواْ وَيَتَمَتَّعُواْ وَيُلْهِهِمُ الأَمَلُ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ
1 — Elif, Lam, RĂ‚. Bunlar kitabın ve Kur'Ă‚n-ı Mubin'in Ă‚yetleridir.
2 — KĂ‚firler bir zaman gelir ki musluman olmayı isteyeceklerdir.
3 — Bırak onları; yeğinler, eğlensinler ve kendilerini oyalayadursun. Sonra oğreneceklerdir.
Sûrelerin baharındaki hurûf-ı mukattaa ile ilgili bilgi daha once gecmişti. ALLAH TeĂ‚lĂ‚, «KĂ‚firler bir zaman gelir ki musluman olmayı isteyeceklerdir.» buyurup, onların icinde bulundukları kufurden dolayı pişman olacaklarım ve dunya yurdunda muslumanlarla beraber olmuş olmayı temenni edeceklerini haber verir.
Suddî'nin tefsirinde meşhur isnadı ile İbn AbbĂ‚s, îbn Mes'ûd ve diğer bazı Sahabe'den naklettiğine gore; kĂ‚firler, ateşe arzolundukları zaman muslumanlar olmayı temenni edeceklerdir.
Burada maksadın: Her kĂ‚firin olum anında keşke mu'min olaydım, diye hayıflanacağıdır, da denilmiştir. Başka bir goruşe gore bu, kıyamet gununden bir haber vermedir.
Nitekim ALLAH TeĂ‚lĂ‚'nın şu kavli de boyledir : «Bir gorsen; ateşin başında durdukları : Keşke geri dondurulseydik ve Rabbımızm Ă‚yetlerini yalan saymasaydık da mu'minlerden olsaydık, dedikleri zaman...» (En'Ă‚m, 27).
SufyĂ‚n es-Sevrfnin Seleme İbn KuheyPden, onun Ebu Za'rĂ‚'dan, onun da Abdullah (İbn Mes'ûd) dan rivayetine gore; o, «KĂ‚firler bir zaman musluman olmayı isteyeceklerdir,)) Ă‚yeti hakkında şoyle demiştir :
Bu; cehennemlikler hakkındadır. ZîrĂ‚ onlar (gunahkĂ‚r mu'min-lerin) ateşten cıktıklarını goreceklerdir.
İbn Cerîr der ki: Bana Mu-sennĂ‚'nın... İbn AbbĂ‚s ve Enes İbn MĂ‚lik'den rivayetine gore; onlar, «KĂ‚firler bir zaman musluman olmayı isteyeceklerdir.)) Ă‚yetini şoyle te'vîl ederlermiş : ALLAH TeĂ‚lĂ‚ muslumanların gunahkĂ‚rlarını (hatĂ‚ işleyenlerini) muşriklerle beraber ateşte hapsettiği gun muşrikler onlara : Dunyada iken yapagelmekte olduğunuz ibĂ‚detler, size hic bir fayda vermedi, diyecekler. ALLAH TeĂ‚lĂ‚ onlara gazablamp rahmetiyle hatalı muslumanları ateşten cıkaracak. «KĂ‚firler bir zaman gelecek ki musluman olmayı isteyeceklerdir.» Ă‚yetinde anlatılan işte budur.
AbdurrezzĂ‚k'ın Sevrî kanalıyla... MucĂ‚hid'den rivayetine gore; cehennemlikler, ALLAH'ı birleyenlere : îmĂ‚nınız size fayda vermedi mi? diyecekler. Onlar boyle soylediği zaman ALLAH TeĂ‚lĂ‚ ; Kalbinde zerre ağırlığı îmĂ‚n olanı (ateşten) cıkarın, buyuracak.
İşte ALLAH TeĂ‚lĂ‚'nın: «KĂ‚firler bir zaman gelir ki musluman olmayı isteyeceklerdir.» kavli bu zamana işaret etmektedir.
DahhĂ‚k, KatĂ‚de, Ebu'l-Âliye ve başkalarından da boylece rivayet edilmiştir.
Bu konuda merfû' hadîsler de vĂ‚rid' olmuştur.
1 — Hafız Ebu'l-KĂ‚sım et-TaberĂ‚nî'nin Muhammed İbn AbbĂ‚s kanalıyla... Enes İbn MĂ‚lik (r.a.) den rivayetine gore, ALLAH Rasûlu (s.a.) şoyle buyurmuştur:
LĂ‚ İlahe İllALLAH diyenlerden bazı kimseler gunĂ‚hları sebebiyle ateşe girecekler. LĂ‚t ve UzzĂ‚'ya tapanlar onlara: LĂ‚ İlahe İllALLAH demeniz size hic bir fayda vermedi mi ki siz de ateşte bizimle birliktesiniz? diyecekler.
ALLAH TeĂ‚lĂ‚ onlara kızıp, «LĂ‚ İlahe İllALLAH» diyenleri cıkaracak, onları hayat nehrine atacak ve ayın, tutulmasından ayrılıp sıyrıldığı gibi yanıklarından kurtulup iyileşecekler ve cennete girecekler.
Onlara orada «Cehennemlikler» ismi verilecek. Bir adam:Ey Enes, sen bunu ALLAH Rasûlu (s.a.) nden işittin mi? dedi de Enes: ALLAH Rasûlu (s.a.) nu : Kim kasden benim hakkımda yalan uydurursa; cehennemdeki yerine hazırlansın, buyurduğunu işittim.
Evet, ben ALLAH Rasûlu (s.a.) nu boyle soylerken işittim, dedi. TaberĂ‚nî'nin ifĂ‚desine gore Cehbez hadîsi rivayette tek kalmıştır.
2 — TaberĂ‚nî der ki: Bize Abdullah İbn Ahmed İbn Hanbel?in... Ebu MûsĂ‚ (r.a.) dan rivayetine gore ALLAH Rasûlu (s.a.) şoyle buyurmuştur :
Cehennemlikler ateşte toplandığı zaman yanlarında kıble ehlinden ALLAH'ın diledikleri de olacak. KĂ‚firler muslumanlara: Sizler muslumanlar değil mi idiniz? diye soracaklar, onlar: Evet musluman-lar idik, diyecekler.
KĂ‚firler : Musluman olmak size fayda sağlamadı da bizimle beraber ateşte kaldınız, diyecekler. Muslumanlar: Bizim gunĂ‚hlarımız vardı da bu yuzden azaba dûcĂ‚r kaldık, diyecekler.
ALLAH TeĂ‚lĂ‚ onların soylediklerini işitecek ve kıble ehlinden ateşte olanların cıkarılmalarını emredecek. Geride kalan kĂ‚firler bunu gorduklerinde : Keşke biz de muslumanlar olaydık ve onların cıktığı gibi biz de cıkayaık, diyecekler.
Sonra ALLAH Rasûlu (s.a.) : Tardolunmuş şeytĂ‚nın şerrinden ALLAH'a sığınırım : «Elif, LĂ‚m, RĂ‚. Bunlar kitabın ve Kur'an-ı Mubîn'in Ă‚yetleridir.,
KĂ‚firler bir zaman gelir ki musluman olmayı isteyeceklerdir.» Ă‚yetlerini okudu. Hadîsi İbn Ebu Hatim de HĂ‚lid İbn NĂ‚fi' kanalıyla rivayet etmiş olup, onun rivayetinde Eûzu yerine Besmele vardır.
3 — TaberĂ‚nî'nin MûsĂ‚ İbn HĂ‚rûn kanalıyla... Salih İbn Ebu TĂ‚-lib'den rivayetine gore; o, şoyle anlatıyor: Ebu Saîd el-Hudrî'ye sordum ve : ALLAH Rasûlu (s.a.) nun «KĂ‚firler bir zaman gelir ki musluman olmayı isteyeceklerdir.)) Ă‚yeti hakkında bir şey soylediğini işittin mi? dedim.
O, evet dedi ve şoyle devam etti:
ALLAH Rasûlu (s.a.) nu şoyle buyururken işittim : ALLAH TeĂ‚lĂ‚ mu'minlerden bir grubu, kendilerinden intikamını aldıktan sonra ateşten cıkaracaktır. ALLAH TeĂ‚lĂ‚ onları muşriklerle beraber ateşe koyduğunda; muşrikler onlara: Siz dunyada iken ALLAH'ın dostları olduğunuzu sanıyordunuz. Size ne oluyor da bizimle beraber ateştesiniz? diyecekler.
ALLAH TeĂ‚lĂ‚ onların bu sozlerini işittiği zaman, mu'minler hakkında şefĂ‚ata izin verecek de; melekler, peygamberler ve mu'minler şefaat edecekler ve nihayet onlar ALLAH'ın izniyle ateşten cıkacaklar.
İşte muşrikler bunu gordukleri zaman: Keşke biz de onlar gibi olsaydık da, bize şefaat ulaşıp onlarla beraber cıkaydık, diyecekler.
İşte ALLAH TeĂ‚lĂ‚'nın: «KĂ‚firler bir zaman gelir ki musluman olmayı isteyeceklerdir.» kavli budur. Onlara, cennette yuzlerindeki karalık yuzunden «Cehennemlikler» adı verilecek. Onlar : Ey Rabbımız, bizden bu ismi gider, diyecekler ve ALLAH TeĂ‚lĂ‚ emredecek de, cennet nehrinde yıkanacaklar ve bu isim onlardan kaldırılacak. Hadîsi Ebu UsĂ‚me'ye naklettim de evet boyledir, dedi.
4 — İbn Ebu HĂ‚tim'in Ali İbn Huseyn kanalıyla... Muhammed îbn Ali'den, onun babasından, onun da dedesinden rivayetine gore ALLAH Rasûlu (s.a.) şoyle buyurmuştur: Ateş onlardan kimini dizlerine kadar, kimini beline kadar, kimini boğazına kadar olmak uzere gunĂ‚hları ve amelleri miktarmca yakalayacaktır. Onlardan kimisi bir ay orada kalacak,.sonra cıkacak. Kimisi bir sene kalacak, SQnra cıkacak.
Onlardan ateşte en uzun kalacak olanın suresi, dunyanın yaratıldığı gunden son bulmasına kadar gecen suredir. ALLAH TeĂ‚lĂ‚ onların da ateşten cıkmalarım dilediği zaman yahûdîler, hırıstiyaniar ve ateşte olan diğer din sĂ‚likleri ile putperestler; tevhîd ehlinden ateşte olanlara : ALLAH'a, kitablarına ve elcilerine îmĂ‚n ettiniz.
Bugun biz ve siz ateşte eşit durumdayız, diyecekler. ALLAH TeĂ‚lĂ‚ onlara oyle bir ofkelenecek ki daha once hic bir şeye o kadar ofkelenmemiştir. Onları ateşten cıkarıp cennette bir kaynağa sokacak. İşte ALLAH TeĂ‚lĂ‚'nın: «KĂ‚firler bir zaman gelir ki musluman olmayı isteyeceklerdir.» kavli budur.
İBNİ KESİR TEFSİRİ HİCR SURESİ 1-2-3 AYETLERİ.
__________________