Bedruddin Zerkeşî
(1344-1392m.)
Kitabiyat
Tam adı, Ebû AbdullĂ‚h Bedruddîn Muhammed b. AbdullĂ‚h b. BahĂ‚dır b. Abdullah ez-Zerkeşî'dir. Doğum ve vefat itibarıyla Mısırlı olup, Şafii mezhebine bağlı, Turk asıllı bir alimdir. O, imam ve allame olup, ceşitli kitapların musannifidir (derleyicisidir).
Hicrî 745 (1344) senesinde doğmuştur. CemĂ‚luddîn el-İsnevî (o. 772/1370) ve SirĂ‚cuddîn el-Bulkînî (o. 805/1403) adlı iki şeyhinden ilim tahsil ettikten sonra Halep'e giderek orada Şeyh ŞihĂ‚buddîn el-Ezra'î'den (o.783/1381) ilim tahsil etmiş; Dımaşk ve başka yerlerde hadis dinlemiştir.
Fakih, usûlcu ve edip olan Zerkeşî, bu dalların her birinde ustun idi. Daha sonra ders verdi, mufluluk yaptı, KarĂ‚fe-i SuğrĂ‚'daki Kerîmuddîn HankĂ‚hı'nın şeyhi oldu.
el-Birmavi (o. 831/1428) şoyle demektedir: "O, dunya meşgalelerinden elini cekmişti ve dunyevi ihtiyaclarıyla işlerini goren akrabaları olduğu icin hicbir işle meşgul olmazdı."
Hattı (yazısı) gercekten cok kotu olduğundan yazısını okuyabilenler gayet azdı. 794 senesi, Receb ayının ucunde (26.05.1392 Pazar gunu) Mısır'da vefat etti ve KarĂ‚fe-i SuğrĂ‚'da Bektemir es-SĂ‚kî (o. 736/1335) Turbesi'nin yakınına defnedildi.
Zerkeşî, daha cok fıkıh (hukuk), fıkıh usulu, hadis, Kur'an ve tefsir ilimleriyle iştigal etmiş (uğraşmış) ve geriye otuzdan fazla eser bırakmıştır.
Eserlerinin listesi
· Fıkıh ve Fıkıh Usûlu
o el-Bahru'l-Muhit
o ed-Dibac fi tavdih'l-minhac
o İ'lamus-sacid fi ahkami'l-mesacid
o Habaya ez-zevaya fi'l-furu`
o el-Mensur fi tertibi-l kava`idi'l-fıkhiyye
o Zehru'l-'ariş Fi ahkami'l-haşiş
o Selasilu'z-zeheb fi'l-usul
o Luktatu'l-aclan ve billetu'z-zam'an
o Fi ahkami't-temenni
o el-Kava`id fil-fıkh (ev fil-furu`)
o Hadimu'r-rafiı ve'r-ravda fil-furu' veya Hadimu'ş-şerhi ve'r-ravda
o Hulasatu'l-funun el-erba`a
o Şerhu't-tenbih, li-Şirazi
o Teşnifu'l-mesami` bi cem`i'l-cevami'
o Şerhu'l-mu`teber li'l-Esnevi
o Şerhu'l-veciz
o el-Ğuraru's-sevafir, fi-ma yahtacu ileyhi'l-musafir
o el-Ezhiyye Fi ahkami'l-ed`iyye,
o Risale fi't-ta`un ve cevazi'l-firari minhu
o ez-zerkeşiyye
o en-Nuket ala umdeti'l-ahkam
o Ma la yesa`u'l-mukellefe cehluhu
o Muclil efrah şerhu telhisi'l-miftah (Tecelli'l-efrah)
o Mecmuatu fıkh
o Amelun min tıbb li-men habbe
o et-tırĂ‚zu'l-muzehheb fi kavĂ‚`idi'l-mezheb
o KitÂbu'n-nikÂh
· Tefsir ve Kur'an İlimleri
o el-BurhÂn fi `ulumi'l-kur'Ân
o Tefsiru'l-kur'Ă‚n
o Keşfu`l-ma`ani Fi'l-kelĂ‚mi alĂ‚ kavlihi te`Ă‚lĂ‚: "VelemmĂ‚ belağa eşuddehu",
· Hadis ve Hadis İlimleri
o el-İcĂ‚be li-iradi mĂ‚'stedrakethu `A'işe alĂ‚'s-sahĂ‚be
o etTezkira fil-ahadisi'l-muştehira
o el-le'Ă‚liul-mensura fi'l-ahĂ‚disi'l-muştehira
o Tekmiletu şerhi'l-minhĂ‚c
o el-Mu`teber fi tahrici ahÂdisi'l-minhÂc ve'l-muhtasar
o Tahrici ahÂdisi'r-RÂfi'i
o ez-Zehebul-ibriz fi tahrici ahĂ‚dîsi Fethi'l-aziz
o etTenkih li-elFĂ‚zi'l-cĂ‚mi`ıs-sahih
o Şerhu'l-cĂ‚mi`i's-sahih (veya) Şerhu`l-BuhĂ‚ri
o el-Muhtasar (fi'l-hadis)
o en-Nuket alÂ'l-Buhari
o en-Nuket alĂ‚ İbnis-salah
o Şerhul-erbain en-neveviyye, Şerhu'l-Buhari
· Arap Dili ve Belağatı
o Ma`na l ilÂhe illa'llÂh
o et-Tezkiratu'n-nahviyye
o Rabi`u'l-ğazlĂ‚n Fi'l-edeb
o Şerhu kasideti'l-burde
o el-'Arudu's-saviye
· Rical ve VefeyĂ‚t
o Ukudu'l-cumÂn
o Muhtasaru `ukudi'l-cumÂn zeylu vefeyÂtil-a`yÂn
__________________