Her harfi bir rakamı gosteren arabî harflerle yazılı sekiz kelimeden meydana gelen bir hesab sistemi. HĂ‚diselerin zamĂ‚nının tesbiti ve hatırda daha kolay kalması icin rakamları harf olan tĂ‚rih duşurme sanatı.
Ebced hesĂ‚bında, harflerin sayı olarak değerleri şoyle hesaplanır: Ebced (elif):1, be:2, cim:3, dal:4, hevvez (he):5, vav:6, ze:7, huttî (ha):8, tı:9, ye:10, kelemen (kef):20, lam:30, mim:40, nun:50, safes (sin):60, ayın:70, fe:80, sad:90, karaşet (k af):100, re:200, şin:300, te:400, şehaz (se):500, hı:600, zel:700, dazığ (dad):800, zı:900, gayın:1000. (Yeni Rehber Ansiklopedisi)
Arabî bir ayın ilk gunu ebced hesĂ‚bına gore de bulunabilir. On iki arabî ayın her harfine mahsus rakamlar şu beytteki on iki kelimenin birinci harfleridir. Her buyuk harf, ebced hesĂ‚bı ile bir adedi gosterir: Hilmi bu dunyĂ‚ya hic zahmet etme CemĂ‚l-i dunyĂ‚yı, vefĂ‚sız zen buldu cumle (M. Sıddîk bin Saîd)
İslĂ‚m dîninde ebced hesĂ‚bından faydalanarak, hĂ‚diselerin oluşu, cĂ‚mi, ceşme ve turbenin vs. yapılışının tĂ‚rihini duşurmek yasaklanmadı. Fakat hastanın adını, anasının adını ebced hesĂ‚bı ile hesĂ‚b edip, sana şoyle muska lĂ‚zım deyip onu yazıp para alma k haramdır. (Osmanlı TĂ‚rihi Ansiklopedisi)
Besmelede bulunan on dokuz harfin ebced hesĂ‚bı ile olan değerlerinin toplamı 786'dır. BĂ‚zı memleketlerde muslumanlar, kitaplarının mektuplarının başına, Besmele yerine ebced hesĂ‚bı ile olan değerlerinin toplamını ve bundan başka bĂ‚zı şifĂ‚ Ă‚yetleri ve duĂ‚lar yerine de ebced hesĂ‚bına gore rakamlar yazmaktadırlar. Bunların bu şekilde yazmalarını İslĂ‚m dîninin temel kitapları uygun bulmamaktadır. (M. Sıddîk Gumuş)
__________________