ulkemizde de bulunan ve ozellikle turistik anlamda buyuk onemi olan bir doğa oluşumudur. Doğanın sunabileceği en muazzam olaylardan biri olan şelaleler, bulundukları konumu gerek bu oluşumu izlemek icin gelen turistler, gerek cevresine konuşlanmış etkinlik bolgeleri, gerekse bu oluşumda yaşayan canlılar acısından bir hayli onemli kılar.
Şelaleler ya da cağlayanlar, bir nehrin yatağında bulunan buyuk yukseklik farkı nedeniyle suların yuksekten duşerek oluşturduğu bir oluşumdur. Bu oluşum farklı yollarla meydana gelir. Akarsu yataklarının kırılması, buzullaşması ve başka sebepler nedeniyle başkalaşması yoluyla oluşabilir. Ya da farklı aşınma sureleri ve akarsu yatağının oluşumu sırasında meydana gelebilir.
Şelaleler genel olarak uc değişik arazi yapısında meydana gelir. Bunlar;
Yuksek platoların kıyı kesimleri,
Karaların ic bolumlerinde kalan kristalli kayalar,
Kıyı bolgelerde yer alan zayıf kayalıklar ve buzulların etkilediği yuksek dağlık bolgelerdir.
Şelaleler sadece izlemesi keyifli olan bir doğa deneyimi değildir, aynı zamanda suyun taşıdığı anlam nedeniyle de yaşamın olduğu yerlerdir. Bu sebeple antik cağlardaki medeniyetler de şelalelerin bu yaşam veren gucunden sıklıkla yararlanmıştır. Mısır ’ın Nil Nehri uzerinde, Sumer, Akad ve Babil medeniyetlerinin Mezopotamya uzerinde, Maya, İnka ve aztek medeniyetlerinin Amazon Nehri ’nin uzerinden kurulması cok anlaşılır bir sebeptir.
Şelalelerin sahip oldukları bu inanılmaz guc ise maalesef sonsuz değildir. Ulkemizde onemli şelalelerden biri olan Duden ’de olduğu gibi zaman icinde suyun aşındırıcı etkisi ile zemin fazlasıyla aşınabiliyor ya da şelalenin suyu bitebiliyor. Boylece geriye gorkemini yitirmiş şelaleler kalabiliyor...
Ulkemizdeki en guzel şelalelerin bulunduğu bolge Akdeniz ’dir. Bir su şehri olan Antalya ’da Kurşunlu ve Manavgat Şelalesi bulunmaktadır. Kurşunlu Şelalesi, 1996 yılında park haline getirilen 7 golet, bitki tuneli ve 200 yıllık su değirmenini icinde barındıran cok guzel bir doğa oluşumudur. Manavgat Şelalesi ise yuksek olmamasına rağmen oldukca geniş bir şelaledir. Manavgat Şelalesi ’nin etrafı da kanallar ve setlerle suslenerek guzel bir mesire alanı haline getirilmiştir.
Dunyada da her yıl milyonlarca turistin akınına uğrayan gorkemli şelaleler bulunmaktadır. Bunlardan en onemlileri, Venezuella ’da bulunan 979 metre yuksekliğindeki Angel Şelalesi, Guney Afrika ’da bulunan 948 metre yuksekliğindeki Tugela Şelalesi ve Amerika ’da bulunan 739 metre yuksekliğindeki Yosemite Şelalesi ’dir. Ayrıca ismi cok duyulan bir şelale olarak Amerika ’daki Niagara Şelalesi ise 49 metre yuksekliğindedir.
Şelaleler Nasıl Oluşur?
Makaleler0 Mesaj
●82 Görüntüleme
- ReadBull.net
- Kültür & Yaşam & Danışman
- Eğitim Öğretim Genel Konular - Sorular
- Makaleler
- Şelaleler Nasıl Oluşur?