Mac OS X Nedir ?

Mac OS X Macintosh işletim sistemi ailesinin son surumudur ve Apple tarafından Macintosh bilgisayarları icin tasarlanmış bir işletim sistemidir.
Mac OS X aslen BSD ve Mach mikrocekirdeği uzerine kurulu, acık kaynak bir işletim sistemi olan Darwin'e dayanır. Apple bu sistemi kendi amaclarına gore geliştirdikten sonra Mac OS X kullanıcı arabirimi olarak Aqua'yı geliştirmiştir. Sistemin cekirdeği ve bazı bileşenleri acık kaynak olmasına rağmen, coğu bileşeni acık kaynak değildir.
Mac OS X Server ise her ne kadar mimari olarak masaustu Mac OS X ile aynı olsa da, Apple sunucuları icin hazırlanmış ayrı bir işletim sistemidir. Mac OS X'ten farklı olarak gelişmiş yonetim aracları icerir.

 Tarihce


Mac işletim sisteminin onuncu surumu olmasına rağmen, Mac OS X'in gelişimi coğu alanda klasik Mac OS'ten bağımsızdır. Sistemin altyapısını NeXTSTEP'ten alınmış ve daha sonra Darwin adı altında acık kaynak olarak sunulmuş Mach mikrocekirdeği ve BSD oluşturur. Bu sebepten dolayı Mac OS X Unix tabanlı bir işletim sistemidir.
1985 yılında Apple "yeni nesil" bir işletim sistemi yaratmak icin kolları sıvamıştı (bakınız: Taligent ve Copland). Başarısızlıkla sonuclanan girişimden sonra NeXT'in işletim sistemi —o zamanki adıyla OPENSTEP— yeni Mac işletim sisteminin temeli olarak kararlaştırılmıştı. Bu kararı takiben NeXT Apple tarafından alındı ve Steve Jobs Apple'a geri donmuş oldu.
Jobs geri dondukten kısa bir sure sonra şirket başkanlığını geri aldı ve yeni işletim sistemi uzerindeki calışmaları yoğunlaştırdı. OPENSTEP'i yavaş yavaş geliştirerek Mac OS X yapmayı amac edinen bu projeye Rhapsody adı verildi. Eski Macintosh bilgisayarlarındaki donanım zorlukları, nesne tabanlı yeni bir yazılım mimarisi ve bazı ticari konulardaki anlaşmazlıklar yuzunden sancılı bir geciş donemi yaşanmış olsa da, Rhapsody Mac OS X adıyla 24 Mart 2001'de piyasaya suruldu.
O gunden bu yana Mac OS X 10.0 (Cheetah), 10.1 (Puma), 10.2 "Jaguar", 10.3 "Panther", 10.4 "Tiger" ve 10.5 "Leopard" surumleri piyasaya cıkmıştır.


 Urun isimleri


Apple Mac OS X ismindeki X karakterini Roma rakamlarından secmiştir. On sayısını temsil eden X, Mac OS 9'dan sonra gelen işletim sistemini gostermektedir. Bu sebepten dolayı sistemin Apple tarafından ongorulen doğru okunuşu "Mac OS ten" (Mek o-es ten) şeklindedir. Turkcede ise daha yaygın olarak (Mak os iks) olarak okunur. Sistemin aslında Unix tabanlı olması ve isminin AIX, HP-UX, IRIX, Linux, Minix, Ultrix, Xenix gibi diğer Unix sistemleri gibi X ile bitmesi ile hoş bir tesaduftur.

Mac OS X serisindeki işletim sistemleri isimlerini kedigillerden alır. 10.0 surumunun kod adı Cheetah, 10.1 surumunun kod adı Puma idi. İki surum de Mac OS X 10.0 ve Mac OS X 10.1 olarak piyasaya surulmuşlerdi. 10.2 surumunden itibaren Apple işletim sistemlerini surum numaraları ile değil, kod adlarıyla piyasaya surmeye başladı. Bunun sonucu olarak Mac OS X 10.2 Jaguar ismiyle, Mac OS X 10.3 Panther ismiyle, Mac OS X 10.4 Tiger ismiyle piyasaya suruldu. En son surum olan Mac OS X 10.5 ise Leopard ismiyle anılmaktadır. Apple Lynx ve Cougar markalarını da tescil etmiştir.

 Surumler


Apple Mac OS X Server 1.0'i Ocak 1999'da piyasaya surdu.
2000 yılında son kullanıcı surumu Mac OS X icin beta surumu cıkarıldı.

-24 Mart 2001: Mac OS X 10.0 (Cheetah) piyasaya suruldu.
-25 Eylul 2001: Mac OS X 10.1 (Puma) piyasaya suruldu.
-24 Ağustos 2002: Mac OS X 10.2 "Jaguar" piyasaya suruldu.
-24 Ekim 2003: Mac OS X 10.3 "Panther" piyasaya suruldu.
-29 Nisan 2005: Mac OS X 10.4 "Tiger" piyasaya suruldu.
-26 Ekim 2007: Mac OS X 10.5 "Leopard" piyasaya suruldu.

Gorulduğu uzere Apple 2001'den itibaren nerdeyse her sene bir işletim sistemi uretmekten daha yavaş bir tempoya doğru ilerlemektedir. 2000'den 2002'ye kadar olan hızın sebebi şirketin Mac OS 9'dan gecişi gercekleştirmedeki kararlığıydı. 2004 yılında Steve Jobs'un Mac OS X'e gecişin tamamlandığını duyurması ile yeni işletim sistemleri daha uzun aralıklarla cıkmaya başlamıştır.
Obur yandan Apple'ın IBM tarafından uretilen G5 ve Motorola/Freescale tarafından uretilen G4 serisi PowerPC işlemcilerini terkederek Intel'in CISC tabanlı mimarisine gecmeye karar vermesinin işletim sistemi uzerinde radikal bir değişikliğe yol acacağı ve ardı ardına işletim sistemi guncellemelerinin ortaya cıkacağı ongorulebilir. Esas ilginc beklenti, herhangi bir x86 PC uzerine Mac OS işletim sisteminin yuklenebilme olasılığıdır. Bu olasılık Apple tarafından reddedilmekte, Mac OS X'in Intel mimarisi icin derlenen surumlerinin yalnızca Apple'ın urettiği makinelerde calışacağı vurgulanmaktadır.

 Belli başlı ozellikler


Liste icin son surum olan Leopard baz alınmıştır.

-PDF ve Quartz teknolojilerini kullanarak sistem capında vektorel grafikler sunar.

-512x512 piksele kadar cıkabilen yuksek renkte, yeniden boyutlandırılabilen simge kullanımına destekler.

-Sistemdeki tum metin alanları yazım kılavuzu, imla duzeltme, sozluk, değişik secim şekilleri, otomatik tamamlama, surukle-bırak ve sistem servisleri ile uyumludur. Kısacası, kullandığınız her metin kutusunda sayılan ozellikleri kullanmak mumkundur, programcının ozel bir caba sarfetmesi gerekmez.

-Yuksek kalitede goruntu yumuşatma ve golgelendirme.

-Acık uygulama pencerelerini hem uygulamaya gore erişime, hem ekranda gorulen sıraya gore erişime acmıştır.

-ColorSync: Sistemdeki goruntu motoru basıma hazır, kağıt uzerine cıkacağı, ya da değişik ortamlarda gosterileceği bildirilen goruntulerin renk kalibrasyonunu kendiliğinden yapar.

-OpenGL sayesinde grafik cizimleri icin donanım bazlı hızlandırma sağlar, bu
teknolojinin adı Quartz Extremedir.

-Exposé adlı ozellik sayesinde tek tuş ya da fare hareketi ile tum acık pencereler, ondeki uygulama pencereleri ya da masaustu ekrana gelir.

-Sistemdeki uygulamaların cok buyuk bir kısmı Unicode desteklidir.

-Yerelleştirme ve tercumeyi kolaylaştıran bir mimari sunar. Coğu program icin programın kendisi, kullanıcı arabirimi ve arabirimde kullanılan dil birbirinden tamamen bağımsızdır.

-FileVault ozelliği AES-128 kullanarak kullanıcı verisini şifreler.

-Widget denilen ufak programları barındıran Dashboard katmanı sayesinde ufak işleri halleden programcıklar el altından tek tuşla cağırılıp hemen saklanabilir.

-Safari tarayıcısında acılan herhangi sayfadan sadece fare kullanılarak bu ufak programcıklar yaratılabilir.

-Sistem capındaki dosyaları, resimleri, e-postaları, adresleri ve daha bircok turu arayabilen Spotlight sayesinde icerik aramaları cok hızlı olarak gercekleşir.

-Arama sonucları sanal klasorler olarak saklanabilir.
Quick Look sayesinde sistem uzerindeki hemen hemen her dosya, dosyayı yaratan uygulamayı calıştırmadan goruntulenebilir.

-Automator son kullanıcılar icin rutin hale gelen gorevleri otomatik hale getirebilen bir programdır. Uzun sure once Apple tarafından geliştirilmiş olan AppleScript'i daha da kolay kullanılan bir teknoloji haline getirmiştir.
Birden fazla kullanıcının aynı bilgisayarı farklı ayarlarla kullanabilmesini sağlayan profiller sunar.

-Sistem capında İngilizce sesli komut tanıma ve metin okuma ozelliği mevcuttur. Bu teknolojinin bir ileri aşaması olan VoiceOver sayesinde Mac OS X gorme engelli kullanıcılara ekranda neler olup bittiğini anlatır.

-Standart kurulumla gelen iChat yazılımı İnternet uzerineden 3 kişinin aynı anda goruntulu konferans yapmasını, 10 kişinin aynı anda sesli goruşme yapmasını sağlar. Sanal olarak sunumlar, uzaktan ekran kontrolu, arkaplan filtreleri ile gelir.

-Time Machine (Zaman makinesi) sisteminizi kurduğunuzdan itibaren herhangi bir zamana geri giderek yanlışlıkla sildiğiniz veya bozuk dosyaları geri getirebilmeyi, dosyaların her değişikliğini geri alabilmeyi, eski versiyonların iclerinde arama yapabilmeyi sağlar.

-Spaces sayesinde birden fazla sanal masaustunde program kumeleri tanımlanabilir.

-Mail programını kullanarak yapılacaklar listesi hazırlama, takvim notları alma.

-Ozelleştirilebilen şablonlarla iLife uygulamalarındaki iceriği diğer kullanıcılarla kolayca paylaşabilme.

-Sistem cok dillidir ve ayrıca makinaya farklı dil kurulmasına gerek kalmadan arabirim İngilizce, Japonca, Fransızca, Almanca, İspanyolca, İtalyanca, Flemenkce, İsvecce, Norvecce, geleneksel ve basitleştirilmiş Cince, Korece, Portekizce, Fince, Danimarkaca, Rusca, Lehce ve Portekizce(İber) olarak kullanılabilir.
__________________