ONEMLİ NOT: Bu yazı sadece faydalı olması niyetiyle yazılmıştır ve bu yazıyı yazan kişi olarak bu yazıda yazanları uygulamanız, yanlış uygulamanız ya da bu yazı sebebiyle yaşayabileceğiniz durumlar hakkında hic bir sorumluluk kabul etmiyorum.
Dual boot Windows ve Linux kullanııları olarak iki buyuk derdimiz var, biri Windows'un GRUB'u bozması ve Linux dosya sistemlerine destek olmadığı icin ya kenarda bir NTFS/exFAT bolum bırakmak ya da reboot atıp dosya taşımak.
Surprizbozan: Windows:
Bu durum icin ise kucuk bir caremiz var, kulanıcı yapımı driver kurmak.
Zamanında pek meşhur EXT2 icin yazılmış EXT2FSD surucusu vardı fakat zaman gectikce bu surucu destekten kesildi ve artık asıl yapımcısı destek sunmuyor. Elimizdeki surucu ise EXT4 ile iyi calışmıyor ve dosya sistemi bozması ise cok duyulan vakalardan.
Bu duruma karşı ise iki cozmumuz var, biri Linux tarafı icin NTFS driverını yazan Paragon Software'in EXT driverı ya da goruntuleyicisini kullanmak (ki goruntuleyicisi pek işime yaramıştır, surucuyu deneyecek param yok ) diğeri ise ameleliğe devam etmek.
Benim cozumum ise biraz farklı, BTRFS kullanmak.
BTRFS Fedora ve (open)SUSE ile gelen bir alternatif. Daha yeni bir dosya sistemi olduğu icin sorun yaşayan insanlar vardıysa da bu sorunlar coğunlukla RAID modunda cıkıyor diye biliyorum
Status — BTRFS documentation
Examining btrfs, Linux ’s perpetually half-finished filesystem This btrfs filesystem overview highlights some longstanding shortcomings.
arstechnica.com
BTRFS hakkındaki Gentoo Wiki sayfası icin buyrun:
Btrfs - Gentoo Wiki wiki.gentoo.org
Bir cok Fedora ve OpenSUSE kullanıcısı ise BTRFS kullanmaya devam ediyor.
Ve bizi ilgilendiren nokta, Aktif olarak desteklenen bir Windows BTRFS surucu projesi bulunuyor, ve ustune ustluk bu surucu React OS icinde bile bulunuyor
Yapımcılarının tanımı olarak WinBtrfs, Linux kerneli icinden kod icermeyen, sıfırdan yazılmış, XPden itibaren butun Windows surumlerinde calışacak şekilde tasarlanmış bir surucu ve tekrar edeyim React OS icinde de bulunuyor.
Desteklediği ozellikler ise:
Btrfs dosya sistemlerinin okunması ve yazılması
Temel RAID: RAID0, RAID1 ve RAID10
Gelişmiş RAID: RAID5 ve RAID6
Onbellekleme
Windows normalde yok saysa bile Btrfs bolumlerinin keşfi
xattr security.NTACL kullanılarak Erişim Kontrol Listelerinin (ACL'ler) alınması ve ayarlanması
Linux kullanıcılarından Windows kullanıcılarına eşlemeler
Sembolik bağlantılar ve diğer yeniden ayrıştırma noktaları
Boş alan onbelleği
Bolumsuz Btrfs birimleri
Birim başına kayıt bağlama secenekleri (aşağıya bakın)
zlib sıkıştırma
LZO sıkıştırma
LXSS ("Windows'ta Ubuntu") desteği
Dengeleme (Linux'ta başlatılan bakiyelerin surdurulmesi dahil)
Cihaz ekleme ve kaldırma
mkbtrfs.exe ve ubtrfs.dll ile yeni dosya sistemlerinin oluşturulması
ovma
Scrubbing
TRIM/DISCARD
Yeniden bağlantı kopyası
Subvol gonderme ve alma
Bozulmuş bağlar
Boş alan ağacı (compat_ro flag free_space_cache)
LXSS icin izinlerin gecişi vb.
Zstd sıkıştırma
Windows 10 buyuk/kucuk harfe duyarlı dizin bayrağı
Oplocklar
Meta veri UUID uyumsuzluk bayrağı (Linux 5.0)
Uc ve dort diskli RAID1 (Linux 5.5)
Yeni sağlama toplamı turleri (xxhash, sha256, blake2) (Linux 5.5)
(Ceviridir, doğruluğu icin garanti vermiyorum, coğunlukla translate kullanım kendim duzenlemeye calıştım.)
Kurulum:
Uc seceneğiniz bulunuyor, kaynak koddan derleme, derlenmiş kopyayı kurma ya da chocolatey ile kurma, benim anlatacağım ise hazır derlenmiş kopyanın kurulumu.
İlk adım olarak surucuyu indiriyoruz, bu linkten en son beta olmayan releaseyi indireceğiz. Yazının yazıldığı tarih icin en son release bu kopya: btrfs-1.8.2.zip
İndirdiğimiz dosyayı guvenlik acısından icinde Turkce harf icermeyen bir dizine cıkartıyoruz.
Cıkarttığımız dosyayı doğruladıktan sonra icindeki btrfs.inf dosyasına sağ tıklıyoruz ve yukle seceneğine basıyoruz. Adımları takip ettikten sonra ise reboot atıyoruz ve eğer işlem doğru yapıldıysa diski gormemiz gerekiyor.
Eğer Secure Boot kullanıyorsanız driver bazı durumlarda calışmıyor. Bu gune kadar uc defa bu surucuyu kurdum fakat sadece birinde ve son sefer kurmam olan dun bu sorunu yaşadım.
Oncelikle Regedit'i acıyoruz ve HKEY_LOCAL_MACHINESYSTEMCurrentControlSetControlCI Policy yoluna gidiyoruz. Policy icinde bir DWORD değeri oluşturup adını UpgradedSystem koyup değerini ise 1 atıyoruz. Sonra yaptıklarımızı kaydedip yeniden başlatıyoruz ve artık diskimize erişebiliyoruz.