Arch Linux, Gentoo ya da Ubuntu base-iso gibi bir baştan, sıfırdan kurulum yapabileceğiniz bir ISO'ya ihtiyacınız olacak. Ayrıca ekran kartınızın kesin olarak Vulkan desteklemesi gerek.
Bunu yapmamızın temel sebebi, paketleri kendimiz secebilmemiz, fazlalık paketlere gerek duymadan sistemi kurabilmemiz. Ayrıca fazladan servis calışmıyor, bu da Input Lag değerini duşuruyor ve FPS'inizi yukseltiyor.
Input Lag, GNU/Linux uzerinde cok yaygın, cok fazla yaşanılan bir durum. Ancak bu değerden ibaret giriş gecikmesinin tek bakış noktası kullandığınız DE, WM. Şu anda en stabil, en iyi LXDE calışıyor ancak LXDE artık desteklenmiyor. Bu yuzden tam ekran problemleri vs. oluyor. 1-2 milisaniye fark ettiren KDE'nin compositorsuz hali, hem guncel hem iyi şekilde calışıyor.
Compositor, bulanıklık, animasyon gibi efektlerin oluşmasını sağlıyor. Ayrıca VSync'in calışmasını zorlayarak monitor input lagını aşırı derecede arttırıyor. VSync ise ekranı guncellemek icin diğer kareyi bekliyor diyebiliriz, tam bir acıklama sağlayamadım ama anlamışsınızdır umarım.
Bu esnada, size Arch'ı tavsiye ederim. Gentoo'nun kurulumunun Arch'a gore biraz daha zor olduğunu duşunuyorum. Ayrıca Arch'ın paket yoneticisinin daha iyi olduğunu duşunuyorum. Ubuntu'nun paket yoneticisinden nefret ediyorum, ama isteyen base iso'dan kurabilir.
Gelelim Arch kurulumuna, burada @Kernelginar'ın rehberini tavsiye ederim, guncel ve detaylı bir bicimde anlatılmış:
Rehber: Arch Linux kurulumu Selam, Uzun bir aradan sonra rehberi yenilemenin zamanı geldi ve bugun bunu yapıyoruz. Onceki hÂline gore daha okunur, anlaşılır, gorsellerle zenginleştirilmiş bir rehber. Hazırsanız başlayalım! Kurulum UEFI, 64 Bit icin gecerlidir. Oncelikle bir tane Arch Linux tabanlı dağıtım secin. Herhangi...
www.technopat.net
Gentoo'nun Turkce bir rehberi yok, ama ana dokumanlarında anlaşılır bicimde anlatılmış:
Gentoo Linux amd64 Handbook: Installing Gentoo - Gentoo Wiki wiki.gentoo.org
Hic Gentoo kullanmadığım, kullanmaya ya da kurmaya vaktim olmadığı icin Arch uzerinden devam edeceğim. Bazı paketler Ubuntu'da olmayabilir, zorunlu olarak işaretlemediklerim dışındakilerini yuklemeseniz de olur, yuklu geliyor coğu.
Surprizbozan: Kernel kurulumu: Kesinlikle zen kernel kullanmalısınız. Performans artışı ve ceşitli guvenlik guncellemeleri sağlar.
Surprizbozan: Arch depoları: Arch uzerinde chaotic-aur ve multilib depolarını aktifleştirmenizi oneririm. Aksi taktirde, chaotic-aur'u aktifleştirmezseniz:
1- Derlemeler cok uzun surecek.
2- Ana depolamadan indireceği icin surec daha hızlı olacak.
multilib aktifleştirmezseniz:
1- Girilen coğu paketi yukleyemeyeceksiniz.
Ayrıca yay adlı AUR yardımcısını da indirmeniz gerekiyor:
https://github.com/Jguer/yay cd yay makepkg-si
Surprizbozan: Paketlerin kurulumu: İlk olarak KDE kuracağız. Bunu da şoyle yapmalıyız:
sudo pacman -S xorg xorg-xinit plasma dolphin konsole sddm sudo systemctl enable sddm reboot
Kod:Panoya kopyala
AMD (Yeni kartlar icin): sudo pacman -S --needed lib32-mesa vulkan-radeon lib32-vulkan-radeon vulkan-icd-loader lib32-vulkan-icd-loader AMD (Cok eski kartlar icin, DX12 desteklemeyenler icin): sudo pacman -S --needed lib32-mesa amdvlk lib32-amdvlk vulkan-icd-loader lib32-vulkan-icd-loader
Kod:Panoya kopyala
NVIDIA(Yeni kartlar icin) sudo pacman -S --needed nvidia-dkms nvidia-utils lib32-nvidia-utils nvidia-settings vulkan-icd-loader lib32-vulkan-icd-loader Yukarıdaki NVIDIA driverları yeni kartlar icin %100 uygun. https://nouveau.freedesktop.org/CodeNames.html şuradan mimarilere ulaşabilirsiniz. Fermi mimarisi icin: nvidia-390xx-dkms Tesla mimarisi icin: nvidia-340xx-dkms Kepler mimarisi icin: nvidia-470xx-dkms bunun dışında ekran kartınız yeni nesilse ve 470 surumunun ustunu destekliyorsa direkt olarak nvidia-dkms ya da duruma gore nvidia surucusunu kurabilirsiniz. dkms sudo pacman -S nvidia-settings nvidia-utils opencl-nvidia primus_vk python-pycuda lib32-libvdpau lib32-nvidia-utils lib32-opencl-nvidia lib32-primus_vk python-glfw vkd3d lib32-vkd3d cakışıyor derse kurmayın, cakışan paketi komuttan silip tekrar kurun. Eski kartlar icin NVIDIA hakkında pek bilgim yok, bazısı icin farklı farklı driverlar yuklemeniz gerekiyor. O yuzden buraya bakmanızı tavsiye ederim: https://wiki.archlinux.org/title/NVIDIA
Kod:Panoya kopyala
sudo pacman -Sy sudo pacman -S wine-staging winetricks yay -S --needed lutris lutris-wine-git yay -S --needed vkd3d wine-mono lib32-vkd3d wine-staging winetricks bottles proton-ge-custom protontricks-git protonup-qt wine-lol dxvk-bin yay -S --needed steam steam-native-runtime bottles llvm-proton-bin proton-ge-custom protontricks-git protonup-qt vkd3d-proton-mingw-git sudo pacman -S lib32-libldap giflib lib32-giflib libpng lib32-libpng libldap lib32-libldap gnutls lib32-gnutls mpg123 lib32-mpg123 openal lib32-openal v4l-utils lib32-v4l-utils libpulse lib32-libpulse alsa-plugins lib32-alsa-plugins alsa-lib lib32-alsa-lib libjpeg-turbo lib32-libjpeg-turbo libxcomposite lib32-libxcomposite libxinerama lib32-libxinerama ncurses lib32-ncurses opencl-icd-loader lib32-opencl-icd-loader libxslt lib32-libxslt libva lib32-libva gtk3 lib32-gtk3 gst-plugins-base-libs lib32-gst-plugins-base-libs vulkan-icd-loader lib32-vulkan-icd-loader cups samba dosbox libwrap lib32-libwrap lib32-pipewire pipewire wireplumber pipewire-pulse gamemode innoextract lib32-gamemode lib32-vkd3d vkd3d
Gecen rehber hazırladığımda, bunların ne işe yaradığını soran olmuştu. Bunlar, wine'ın calışması icin gereken, wine tarafından yuklenmesi onerilen paketler. "Wine dependency hell" şeklinde araştırarak daha detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.
Surprizbozan: Kurulum sonrası: Paketleri yuklemiş olduk. Şimdi ise terminale winecfg yazıp Kutuphane kısmına gelip d3d10, d3d11, d3dcompiler_47.dll'yi ekleyin(eski fotoğraf, bende az ama siz hepsini ekleyin):
Bunu yaptıktan sonra da tek yapmanız gereken Steam'e girip:
Ayarlar kısmından:
Ayarları bu şekilde yapın.
Artık sadece Windows destekleyenleri dahil butun oyunları indirebileceksiniz. Ancak şoyle bir sorun var, Proton desteği...
https://www.protondb.com/ Buradan hangi oyunun nasıl calıştığını kontrol edebilirsiniz. Ama şoyle soylemeliyim ki, bu uyumluluk katmanı gercekten cok gelişti. EAC dediğimiz şeyi yavaş yavaş calıştırmaya başladı. Calışmayan Hunt: Showdown, Dead by Daylight(DBD, sadece Heroic/Epic games versiyonunda calışıyor) gibi oyunlar şu anda calışır durumda.
Platin en iyi şekilde calışır, Altın duzenleme yaptıktan sonra cok iyi calışır, Gumuş oynanabilir ama buglar/sorunlar da olabilir, Bronz calışıyor ama oyun deneyimi etkileyen şeyler var, Olmamış ise hic acılmayanlar.
Lutris'den ise LoL, Overwatch 2 gibi oyunları indirebilirsiniz. Ayrıca buradan korsan oyun da calıştırılabilir. Bir cok oyuna destek veriliyor, ancak en bilinenleri LoL.
Son yapmanız gereken ise:
/etc/X11/xorg.conf.d/20-amdgpu.conf dosyasını acıp(nano text editor ile acabilirsiniz, dosya yolunun başına başına nano koyun) icine bunu yazmak olabilir:
Section "Device" Identifier "AMD" Driver "amdgpu" Option "TearFree" "false" Option "EnablePageFlip" "false" EndSection
EnablePageFlip, smooth yani yumuşak animasyonlar sağlar ancak performansını arttırır. TearFree ise ekranda oluşan yırtılmaları duzeltmeyi amaclar. Ancak performansı arttırmak icin bunları girerseniz, performansınız artabilir. Kodu denemedim, ama performans artışı sağlayacaktır.
Surprizbozan: Spesifik paketler: Şimdi gamemode adlı guzelliğe gelelim. Bu, sisteminizi oyun icin optimize ediyor. Tek yapmanız gereken oyunun başlangıc parametrelerine ya da başlatma seceneklerine gamemoderun %command% yazmanız. VAC olan oyunlarda tavsiye etmem. %10 artış sağlayacağını soyleyebilirim.
gamescope oyunu Virtual yani sanal bir ekranda calıştırıp tam ekran'da oluşan problemler gibi sorunları cozmenizi sağlıyor. Tam ekran, Pencereli, Tam Ekran Pencereli'de sorun yaşıyorsanız:
GitHub - ValveSoftware/gamescope: SteamOS session compositing window manager SteamOS session compositing window manager. Contribute to ValveSoftware/gamescope development by creating an account on GitHub.
github.com
vkBasalt bir Vulkan katmanıdır. Oyunun ustune renk ve kalite duzeltmeleri yaparak oyunun kalitesini FPS değerini neredeyse hic duşurmeden arttırıyor:
GitHub - DadSchoorse/vkBasalt: a vulkan post processing layer for linux a vulkan post processing layer for linux. Contribute to DadSchoorse/vkBasalt development by creating an account on GitHub.
github.com
FSR, oyunun cozunurluğunu olcekleyip kalan piksellerin yapay zeka ile doldurulmasını sağlayan bir teknolojidir. Başlatma seceneklerine, ortam değişkenlerine boyle yazarak kullanabilirsiniz: WINE_FULLSCREEN_FSR=1
CoreCtrl, Fan hızını, overclock gibi işlemleri yonetmenizi sağlar:
CoreCtrl / CoreCtrl · GitLab Profile based system control utility
gitlab.com
DXVK-NVAPI, NVIDIA kartlarda DLSS gibi teknolojilerin kullanılmasını sağlar:
GitHub - jp7677/dxvk-nvapi: Alternative NVAPI implementation on top of DXVK. Alternative NVAPI implementation on top of DXVK. Contribute to jp7677/dxvk-nvapi development by creating an account on GitHub.
github.com
DXVK-ASYNC, singleplayer oyunlarda kullanmanız gereken performans artışı sağlayan forklanmış bir DXVK versiyonu:
GitHub - Sporif/dxvk-async Contribute to Sporif/dxvk-async development by creating an account on GitHub.
github.com
LatencyFlex, input lag gibi giriş gecikmelerini vs. duşuren bir teknoloji:
GitHub - ishitatsuyuki/LatencyFleX: Vendor agnostic latency reduction middleware. An alternative to NVIDIA Reflex. Vendor agnostic latency reduction middleware. An alternative to NVIDIA Reflex. - GitHub - ishitatsuyuki/LatencyFleX: Vendor agnostic latency reduction middleware. An alternative to NVIDIA Reflex.
github.com
Surprizbozan: Compositor: Compositor, oyun oynamadan once kapatılmalı. Bunu da Alt+Shift+F12 ile yapacağız. Oyun oynamadan once kapatın, bittikten sonra acın. Bunun otomasyon ve terminal halini de gostereceğim.
KDE'de Compositor kapatmak icin:
qdbus org.kde.KWin /Compositor suspend
Compositor'u geri acmak icin:
qdbus org.kde.KWin /Compositor resume
Steam'de başlatma seceneklerine bunu yazarsanız oyuna girişinizde kapatır, oyunu kapatınca geri acar:
qdbus org.kde.KWin /Compositor suspend; %command%; qdbus org.kde.KWin /Compositor resume
Lutris'de ise System Options'a gelip(Advanced kısmını aktifleştirmeniz gerekiyor) Post-exit kısmına acma kodunu, Pre-launch kısmına kapatma kodunu yazın.
Bunlarla uğraşmak istemezseniz AutoComposer diye bir program var. Ancak sadece tam ekran oyunlarda calışıyor. AutoComposer direkt olarak kapatıp acıyor.
Ben size sadece Alt+Shift+F12 ile manuel olarak acıp kapatmanızı oneririm.
Rehber bu kadar, buraya kadar geldiyseniz teşekkur ederim .