Bu yazımda, Linux dağıtımları arasında kararsızlıkla suren seruvenimde şu sıralar en severek kullandığım dağıtımı butun masaustu ortamları ve kurulum sonrası bazı yapılacaklar ile ele alıyorum: Linux Mint Debian Edition.


LMDE, son kullanıcıya daha cok hitap eden Debian keyfini cıkış amacı olarak edinmiş bir dağıtım. Debian'ı bilgisayarınıza kurduğunuz zaman buyuk ihtimal sistem fontundan memnun kalmayacaksınız. Kapalı kodlu olduğu icin eklenmemiş suruculeri tek tek belirleyip kurmanız gerekecek. Rahat bir kullanım icin daha pek cok detayla uğraşmak zorunda kalacaksınız.

Oysa LMDE'nin mantığı, topluluğun esas dağıtımı olan Linux Mint'teki kullanıcı rahatlığını daha hızlı ve kararlı bir sistemde yaşatmak. Ve aylardır memnuniyetle kullandığım bir dağıtım olması sonucunda bunu bence başarabildiklerini rahatlıkla soyleyebilirim.

LMDE guncellemelerini guncelleme paketleri olarak sunmakta. Bu nedenle kimi zaman guncelliğini yitirmiş bir sistemi kullanmak zorunda bıraksa da kararlılığını en ust duzeye cıkarmak icin tane tane değil toplu guncellemeler şeklinde ilerliyor. Yani guncel, kararsız olabilecek bir dağıtım yerine guncel olmayan, kararlı dağıtım mantığı var.

Ve LMDE'nin en guzel yanlarından biri olarak sistemi yalnızca bir kez kurmanız gerekiyor. Yani bir kere kurduğunuzda guncelleme alarak devam ediyorsunuz. Hicbir zaman sisteminizi yeniden kurmak zorunda kalmıyorsunuz.

Ve Guncelleme Paketi 4'u iceren iso kalıplarını ise buradan indirebilirsiniz:

Alıntı:
http://ftp.linux.org.tr/linuxmint/iso/debian

LMDE'yi ister Xfce ister GNOME2 catalı Mate isterseniz GNOME3 catalı Cinnamon ile kullanabilirsiniz. Eğer artık guncellenmiyor olmasını sorun etmezseniz GNOME2 ile kullanabilme imkanınız mevcut. Bunun icin Guncelleme Paketi 4'ten once cıkmış olan iso kalıplarından herhangi biri ile bu yazıdaki depoları kullanmanız yeterli.

Ben, bilgisayarım 64 biti desteklediği icin x64'luk hem Xfce hem Mate/Cinnamon kalıpları indirdim. Sanal makine ile calıştırıp kurulumuna bir goz atalım. Sonra da bu uc masaustu ortamına ait bazı detaylara yer verelim.

Sistemi Debian x64 sectim. Cinnamon'un calışabilmesi icin goruntu ayarlarında 3D hızlandırmayı actım ve sistem acıldı:




Varsayılan masaustu ortamı gorulduğu uzere Mate. Linux Mint 11 masaustunun neredeyse aynısı. GNOME2'ye kıyasla herhangi bir yenilik sunmuyor cunku henuz hata ayıklama doneminden cıkabilmiş değil.

Hemen kuruluma gecelim:

Masaustundeki Install Linux Mint kısayoluna cift tıkladım ve dil seceneğim Turkce. Konumumuz Europe/Istanbul. Standart Turkce Q klavyem var benim. Klavye olarak Turkce-Turkce'yi seciyorum.

Ve disk bolumlendirmeye geldik. Makinenizde bunları yaparken yaşayacağınız sorunlardan ben sorumlu değilim:



Sanal sabit diskimde once kendi kendine bir disk tablosu oluşturdu. Takas alanını ilk bolum yapıp bir de sistem bolumu ekleyen farklı bir duzendeydi. Ben oluşan bolumleri sildim ve şimdi kendim oluşturuyorum. Yani şu an sabit diskimde disk tablosu var ancak herhangi bir bolum yok.

Sağ alttaki Bolumleri Duzenle'ye tıkladım ve New ile yeni bolum oluşturuyorum:




5 GB civarı ext4 bir Kok dizin oluşturuyorum:




Ve aynı şekilde 2 GB'lık bir alanı da Ev dizini olarak secmek icin oluşturuyorum. Kalan 1 GB'lık alanım da takas alanı olacak:

[IMG]http://img545.**************/img545/1779/lmde6.png[/IMG]

Ustteki onaylama şeklinde olan Apply duğmesine tıklayıp onayladım ve tamamdır. Disk tablom hazır:




GParted ile işimiz bitti. Linux Mint'in yukleme yazılımına geri donelim. Tablomuz Refresh deyince karşımıza geldi. Şimdi Kok dizin ve Ev dizinini belirtelim:





Kok dizinini: / ve Ev dizinini: /home olarak seciyorum:

[IMG]http://img98.**************/img98/3778/lmde8.png[/IMG]


Gorulduğu uzere Ev dizinini bicimlendirmeyi onermedi. Eğer eski LMDE'miz varken uzerine temiz bir kurulum yapıyor olsaydık Ev dizinimizin ayrı olması kişisel dosya ve ayarlarımızın kaybolmamasını sağlayacaktı. Eğer sisteminizi yeniden kurmanız gerekecekse Ev dizinini benim gibi ayırmanızda yarar var.

Disk bolumlendirme ve atama işini tamamladık. Hicbir şekilde disk bolumu şifreleme desteğinin olmaması uzucu.

İsim, kullanıcı adı, parola ve makine ismi ile bir yonetici hesabı oluşturduk. Şimdilik sadece bir tane yonetici hesabı oluşturabilmek mumkun. Diğer, mesela duşuk yetkili hesaplarınızı ancak kurulumdan sonra oluşturabilirsiniz. Tamamlayamadığım yazımda, Chakra'da dilediğimiz sayıda kullanıcı oluşturabilmemize imkan verildiğini yazmıştım. O yazıyı tamamlamaya calışacağım.

Sanal sistemimde hali hazırda GRUB kurulu olmadığı icin sda'ya kurulmasını seciyorum. Eğer bilgisayarımı başka bir sisteme ait onyukleyicinin calıştırmasını isteseydim /boot dizininin yer aldığı disk bolumunu secmem gerekecekti. Sonra da GRUB'a sahip olan sistemimden bu bolumu de başlangıc listesine eklemesini sağlayacaktım.

İleri ve son bir kontrol. Yukle diyoruz. Pek cok sisteme kıyasla cok hızlı kurulan bir dağıtım olduğunu siz de fark edeceksiniz. PC-BSD kurulumunun bir saati gectiğini hala unutamıyorum. Sıradan bir sabit disk ile 10-15 dakika kadar surecektir.

Artık yazılarıma daha az resim ve daha cok anlatım şeklinde devam edeceğim. Herhangi bir anlaşılmayan nokta icin yorum bolumunu kullanabilirsiniz cunku resimler cok fazla vaktimi aldığı icin ihmal etmeme sebep oluyordu. Linux Dunyam olarak DistroWatch tarzı yazılara doğru gittiğimi hissediyorum

Kurulum yazılımının yarı Turkce yarı İngilizce olması onemli bir eksiklik. Ama sistemi canlı olarak kullanım konusunda cok iyi bir işe imza atmışlar. Kurulum devam ediyorken kablosuz ağa bağlanıp internette dilediğiniz gibi gezinebilirsiniz.

Kurulum tamamlandı. Ok diyoruz ve kurulum yazılımı kapanıyor. Artık istediğimiz an sistemi yeniden başlatabiliriz. Sistem menusunden Quit/Shutdown dedim ve kurulum diskini kendisi otomatik cıkardıktan sonra alıp Enter'a basıyoruz. Bu kadar.

Linux kernel 3.2.0 ile gelen sistem acılışta kullanıcı ismini ve şifresini soruyor. Varsayılan olarak Mate ve yanında ek olarak Cinnamon masaustleri ile geldiği icin bu oturum acma ekranında ortadaki pencere simgesine tıklayarak istediğimizi secebiliriz. Eğer secmezsek Mate acılacak. Ve bir kullanıcı hesabında dilediğiniz an oturumu kapatarak bunlar arasında geciş yapabilirsiniz.






Once varsayılan olan Mate ile acalım. İlk acılışta ayarlar kopyalandığı icin birazcık bekletiyor.

Ve Linux Mint Metal teması ile gelmiş olan Mate 1.2:



Gerci canlı masaustunun aynısı. 5 GB'lık sistem bolumunde 400 MB'lık bir boşluğun kalmış olması birazcık daha buyuk bir bolume kurulması gerektiğini gosteriyor.

Hemen oturumu kapatıp eski bir surumunu incelediğim Cinnamon'a geciş yapıyorum.

Seceneği Cinnamon yaptıktan sonra onaylayınca sadece o oturum icin mi yoksa her oturum icin mi şeklinde bir soru kutucuğu cıkıyor. Ontanımlı yapıyorum. Eğer sanal makinede deniyorsanız 3D hızlandırmayı acmanız şart. Aksi halde Cinnamon'u calıştıramazsınız. Gercek ortamda kullanırken ise grafik kartınızın 3D hızlandırmayı desteklemesi gerekiyor. Sizin kartınız bence kesin destekliyordur

Ve Cinnamon 1.4 acıldı:

[IMG]http://img337.**************/img337/5562/lmde12copy.png[/IMG]


1.2'nin incelemesini yazdığım ve 1.3'u kullanmadığım icin 1.2 ile 1.4 arasındaki dikkatimi ceken farklara değineyim.

Aklıma takılan nokta Cinnamon'un GNOME 3.2'ye dayalı olması. Oysa GNOME 3.4'e ulaşmış durumda. GNOME ile gunbegun gelen yenilikleri de eklemek gibi bir hedefleri olacak mı zamanla goreceğiz.

Sağ altta kucuk bir ok işareti ile temel ayarların ve ayarlama programının erişimi kolaylaştırılmış:




Dil desteğinin tamamlanmaması Turkce topluluğa destek gerektiğini gosteriyor.

Panel Edit mode ile panellerin uzerindeki aracları surukle bırak şeklinde taşıyabilme ozelliği gelmiş. Cinnamon'un gelişme surecinin başlarında olmasına rağmen arac desteğinin de hızla artması gayet guzel olmuş. Add/Remove applets ile alışıldık GNOME2'deki gibi arac secimi yapılabilmekte. Other Settings ile yeni yonetim uygulaması acılıyor.

Troubleshoot menusune Cinnamon'u yeniden başlatmak icin bir kısayolun eklenmesi cok iyi duşunulmuş. Ve herhangi bir hata veya istenmeyen bir durum icin varsayılan ayarlara donme seceneği de gelişmekte olan bir masaustu ortamı icin mantıklı. Buradaki Looking glass seceneğine tıklamanızı tavsiye etmiyorum. Hata ayıklama aracı ancak kapatmak sanırım mumkun değil. Oturumu kapatmam gerekti.

Bu menudeki 5 seceneğin 3'unun aynı uygulamanın farklı sayfalarına gitmesi biraz garipsememe neden oldu. Yonetim uygulamasının 1.2'ye kıyasla cok daha duzenli bir hale gelmiş olması sevindirici. Ancak Turkce desteği bulunmuyor.




Applets'lerde Recent Documents aracını eklemek istediğim an Cinnamon cokerek kapandı ve nasıl acacağımı da bilemediğim icin kendimi terminale atıp oturumu kapattım. Tekrar acınca arac eklenmemiş bir şekilde acıldı.

Workspace switcher, calışma alanları geciş aracını ekledim. Her ne kadar sol ust koşe ile hem acık penceler hem de masaustleri arası geciş imkanı bence cok keyifli olsa da alışkanlık. İşaretci kendi kendine suruklenince insanın keyfini biraz bozsa da cok guzel bir ozellik. Artı işaretine tıklayarak dilendiği kadar sanal masaustu eklenebiliyor. Ve işaretci hangi masaustunun uzerinde ise o masaustundeki pencelerin tamamı kayma efekti ile gorunurde oluyor. Diğer masaustlerinde ise normaldeki gorunum var.





Masaustu sayısının artması ile birlikte yanyana sıralandığı icin boş alan aşırı bir şekilde artıyor. 2x2'lik bir kare şeklinde doşenmesini beklerdim.

Yazının başlığından anlaşıldığı uzere şimdi de Xfce masaustune goz atalım:

Canlı olarak acıldı. Mate ile aralarında gercekten kucuk farklılıklar var. Sistem menusu de farklı olmasa ilk bakışta anlaşılacak fark yok:




Thunar dosya yoneticisi ile gelmesi, ayarlama seceneklerinin farklı olması gibi pek cok farklılıkla Mate'e kıyasla biraz daha az kaynak harcayan hafif bir dağıtım. Şu resim pek cok detayı sunuyor:





Yazının başında da belirttiğim gibi LMDE ile gelen pek cok yazılım guncel durumda değil. Ayrıca depodakilerde de durum aynı. Yazılım Merkezi, Linux Mint'teki program ile aynı. Ancak kullanılan depolar farklı olduğu icin icerik tamamen farklı. Ve LMDE acık durumda olmayan bir guvenlik duvarı ile birlikte geliyor. "Madem kapalı, niye yuklediniz?" diye bir soru gecti icimden.

Guncel durumda olmayan Firefox'unuzu Turkceleştirmek icin once acıksa Firefox'u kapatıp Yazılım Merkezi veya Synaptic Paket Yonetici ile firefox-l10n-tr paketini kurabilirsiniz.

Windows yazılımlarını calıştırabileceğiniz emulator yani oykunucu yazılımı olan Wine'ı kurmak icin once depo listemize bir ekleme yapmamız gerekiyor. Root hakları ile calıştırdığımız şu kod ile liste karşımıza gelsin:

Kod:
sudo pluma /etc/apt/sources.list
Şu satırı bu listeye ekleyelim ve kaydedelim:

Kod:
deb http://www.lamaresh.net/apt squeeze main
Pluma metin duzenleyiciyi kapattık ve Ucbirime:

Kod:
wget http://www.lamaresh.net/apt/key.gpg && sudo apt-key add key.gpg
diyerek anahtarımızı da aldık. Sırada paket listemizi guncellemek var:

Kod:
sudo apt-get update
Ve yuklemeye hazır. Yukle diyelim:

Kod:
sudo apt-get install wine
Ve tavsiyem olarak Wine'ı daha iyi kullanabilmek icin PlayOnLinux'u da kurmanız.

Yeni nesil NVIDIA grafik kartları icin kapalı kodlu suruculeri kurmak istiyorsanız Synaptics ile nvidia-kernel-dkms nvidia-glx build-essential nvidia-settings nvidia-xconfig paketlerini kurduktan sonra mutlaka nvidia-xconfig komutunu calıştırın. Sistemi yeniden başlatın.

Ayrıca Yazılım Merkezi'nde ttf-mscorefonts-installer paketini yukleyerek sistemin pek cok onemli fonta daha destek vermesini sağlayabilirsiniz.

Bu şekilde şu an kullanmakta olduğum dağıtımı ele almış oldum. Ben gozum Cinnamon'a henuz alışmasa da bu sistemi kullanmaktan gayet memnunum. Şu an 30 kadar sekme ile Firefox ve Nautilus acık, iki adet sanal makine calışıyor, yazılım merkezi acık ve az once paket dahi kurdum. Ancak ne bir donma ne de bir kasılma yaşıyorum. Sistem kaynaklarını cok iyi kullanan bir dağıtım olduğuna garanti verebilirim. Yani Xfce'li kalıbı en eski nesil netbooklarda dahi hic cekinmeden deneyebilirsiniz.

Yetersiz dil desteği, kararsız masaustu ortamları, guncel olmayan yazılımları, hataları vs ile pek cok yonden eleştirilecek bir dağıtım olduğu ortada.


Kaynak : linuxdunyam-blogspot
__________________