Kurulum yapılan sistem UEFI, 64 Bit bir sistemdir.
Merhabalar.
Sizlere UEFI bir Arch Linux kurulumunu gostereceğim. Arch Linux buradan Arch Linux ISO dosyamızı indiriyoruz.
USB'ye yazarken eğer Rufus kullanıyorsanız dd modunda FAT32 formatında yazdırın.
Daha sonra karşımıza:
Şoyle guzel bir ekran gelecek.
Zaten ilk komutu da yazmışım. loadkeys trq yazarak klavye duzenimizi Turkce yapıyoruz.
Wi-Fi bağlama kısmına gecelim. rfkill unblock wifi yazıyoruz. Eğer iwctl yazdıktan sonra device list yazınca powered kısmı off olarak gozukuyorsa rfkill unblock wifi yazıyoruz.
Ben şu an sanal makine kullandığım icin Wi-Fi yerine ethernet olarak gozukuyor.
bu linkteki adımları takip edebilirsiniz. Ama dediğim gibi device list yazınca powered kısmı off gozukuyorsa rfkill unblock wifi yazıp devam edin.
Eğer ping atabiliyorsanız internete bağlanmışsınız demektir.
Şimdi disk bolumleme işine girişelim!
lsblk yazıyoruz ve kurulum yapacağımız diskimizi oğreniyoruz.
Bende /dev/sda olarak gozukuyor. NVMe SSD'niz varsa /dev/nvme0n1 şeklinde gozukecektir. Diğer diskleri de gorursunuz zaten.
Diski oğrendiğimize gore şimdi bolumlendirelim.
cfdisk /dev/sda yazıyorum. Unutmayın diskinize gore sececeksiniz.
GPT secip devam ediyoruz.
New diyoruz ve 200M yazıp enter diyoruz.
Elimizde boyle bir şey oldu. 200M olan alan secili iken sağ sol tuşları ile "Type" kısmına gelip enter diyoruz.
En ustte EFI System secip enter diyoruz.
Ve boyle oldu.
Şimdi geri kalan alanları yapalım.
Eğer RAM'iniz 8 GB altındaysa en azından 4 GB Swap alanı oluşturmayı duşunebilirsiniz. Ama oluşturmasanız da olur.
Ben sanal makine olduğu icin oluşturmayacağım ama en azından gostermiş olayım. Alanı kendinize gore ayarlarsınız. Bu şekilde iken yine "Type" diyoruz.
Linux filesystem'in hemen bir ustunde zaten. Enter deyip devam ediyoruz.
Bu şekilde olması gerekiyor Swap alanının.
En son olarak root ("/") bolumu kaldı.
O da kalan son alanınızın hepsini verebilirsiniz.
Oluşturduktan sonra boyle kalacak.
Daha sonra sağ sol tuşları ile "Write" seceneğine geliyoruz ve enter diyoruz. Gelen doğrulama kısmına "yes" yazıyoruz ve enter diyoruz. Yine sağ sol tuşları ile "Quit" diyoruz ve cfdisk'ten cıkıyoruz.
Gorduğunuz uzere /dev/sda1 Boot bolumu, /dev/sda2 ise root ("/") bolumu.
Şimdi bunları bicimlendirmemiz gerek.
/dev/sda1 yani boot bolumunu FAT32 formatında bicimlendireceğiz.
Sizde hangi disk bolumu ise onu sececeksiniz unutmayın. mkfs.fat -F32 /dev/sda1 yazıyoruz. Daha sonra enter diyoruz.
Şimdi root bolumunu bicimlendireceğiz. mkfs.ext4 /dev/sda2 ve enter diyoruz.
Eğer swap alanı actıysanız mkswap /dev/sdX yazıp enter diyeceksiniz. sdX kısmı sizin hangi diske sahip olduğunuza bağlı
Daha sonra swapon /dev/sdX yazıp enter diyeceksiniz.
Burada /dev/sda2 bizim root bolumumuzdu. Onu /mnt'e mount ediyoruz.
Daha sonra /mnt icinde /boot/efi diye iki klasor acıyoruz. mkdir -p /mnt/boot/efi
Son olarak Boot bolumunu mount ediyoruz. mount /dev/sda1 /mnt/boot/efi komutu ile bunu yapıyoruz.
Oldu ki yanlış mount ettiniz. Kaldırması basit. umount /dev/sdX deyip mount ettiğiniz bolumu kaldırıp tekrar doğru bir şekilde mount edebilirsiniz.
Eveet! Bolumleri de mount ettik. Şimdi dosyaları indireceğiz!
pacstrap /mnt base base-devel linux linux-firmware linux-headers git nano neovim vim
Ben Zen kernel kullanacağım icin linux linux-headers yerine linux-zen linux-zen-headers olarak indiriyorum. Keyfinize kalmış.
Şimdi paketlerin inmesini bekleme zamanı...
Paketlerimiz indikten sonra genfstab -U /mnt >> /mnt/etc/fstab yazıp enter diyoruz.
Şimdi USB'deki sistemden ana sisteme giriş sağlayalım arch-chroot /mnt
Şu an ana sistemdeyiz. Yalnız ana sisteme girdik diye USB'yi cıkarayım demeyin sakın.
ln -sf /usr/share/zoneinfo/Europe/Istanbul /etc/localtime yazıyoruz ve enter diyoruz. /Europe/Istanbul yaşadığınız yere gore değişiklik gosterir. Ona gore ayarlama yapın.
Daha sonra hwclock --systohc yazıyoruz ve enter diyoruz.
Bir de timedatectl set-ntp true diyelim ve takvimimiz senkronize olsun.
Evet. Şimdi locale-gen işine geciyoruz. Ama bu komutu direkt calıştırmayacağız. Eğer bu rehberi tamamen takip ettiyseniz ben size 3 tane text editor indirttim. Nano, Neovim ve Vim. İstediğinizi kullanabilirsiniz. Nano ile ilerliyorum.
nano /etc/locale.gen
Karşımıza:
Şoyle bir yer gelmiş olması lazım. Eğer dumduz siyah ve yazısız bir yer ile karşılaştıysanız CTRL + X yapıp nano'dan cıkış yapın ve yazdığınız komutu kontrol edin.
Şimdi CTRL + W tuşuna basıp yazıların icinde arama yapacağız. Bu iki tuşa bastıktan sonra #en_US yazın.
Zaten yapmamız gereken şeyin hemen olduğu yere bizi getiriyor.
#en_US.UTF-8 bunun yanındaki "#" işaretini silin.
Şu şekilde olacak.
Tekrar CTRL + W yapıyoruz ve bu sefer #tr_TR yazıyoruz ve #tr_TR.UTF-8'in başındaki "#" işaretini kaldırıyoruz.
Daha sonra CTRL + X yapıp kaydediyoruz. CTRL + X'e bastığınızda once "y" tuşuna ardından enter tuşuna basın.
Şimdi locale-gen komutunu calıştırıyoruz.
Ve başarılı.
Şimdi nano /etc/locale.conf komutunu kullanıyoruz.
Karşımıza boş bir yer gelecek.
LANG=tr_TR.UTF-8 yazıyoruz ve CTRL + X ile kaydediyoruz.
Şimdi nano /etc/vconsole.conf yazıyoruz ve gelen boş yere KEYMAP=trq yazıp kaydedip cıkıyoruz.
nano /etc/hostname yazıyoruz ve gelen yere makineye ne isim vermek istiyorsak onu yazıyoruz. Ben ArchBox yazacağım.
Daha sonra nano /etc/hosts yazıyoruz.
[CODE title="/etc/hosts"]127.0.0.1 localhost
::1 localhost
127.0.1.1 ArchBox.localdomain ArchBox[/CODE]
ArchBox yazan yer benim makineye verdiğim isim. Bunu kendinize gore değiştireceksiniz. Aralarında fotoğraftaki gibi boşluk yapmasanızda olur. En azından bu kadar buyuk boşluklar. Yazdığım koddaki gibi yazsanız yeter.
Şimdi NetworkManager'i indireceğiz. pacman -S networkmanager diyoruz ve indiriyoruz.
NetworkManager'i sistem bağladığında calışması icin etkinleştirmemiz gerek. systemctl enable NetworkManager komutunu giriyoruz. Buyuk-kucuk harf ne varsa dikkat edin.
Bu şekilde gozuktuyse sorun yok. Devam ediyoruz.
passwd yazıp root şifresini belirliyoruz. Dikkat! Asla unutmayacağınız guvenli bir şifre yapın.
Root parolasını da belirledik.
İsteğe bağlı NTFS desteği getirebilirsiniz.
pacman -S ntfs-3g
Touchpad desteği icin:
pacman -S xf86-input-synaptics xf86-input-libinput
Şimdi pacman ayarlayacağız. nano /etc/pacman.conf yazıyoruz ve karşımıza bu cıkıyor:
Kırmızı ile cizdiğim yerde Color yazıyor ama bunun başında "#" işareti var. Onu bi' kaldıralım. Daha hoş gozukuyor pacman ile bir şeyler indirirken.
Daha sonra sayfanın en aşağısına inip işaretlediğim yerdeki satırların başında bulunan "#" işaretini siliyoruz ve ardından dosyayı kaydediyoruz.
Şimdi os-prober efibootmgr ve grub'ı indireceğiz.
pacman -Sy os-prober efibootmgr grub
Daha sonra grub-install --target=x86_64-efi --efi-directory=/boot/efi --bootloader-id=GRUB yazıp enter diyoruz.
No error reported dediğine gore sorun yok, sağlamız. Devam ediyoruz.
Şimdi grub-mkconfig -o /boot/grub/grub.cfg yazıyoruz.
Bundan sonra kullanıcı ekleyeceğiz.
useradd -m -g users -G wheel,storage,power -s /bin/bash kullaniciadi
kullaniciadi yazan yere kendi istediğiniz kullanıcıyı yazacaksınız.
Şimdi kullanıcıya şifre verelim. passwd kullaniciadi yazıyoruz ve şifreyi giriyoruz.
Şimdi sudoers dosyasını duzenleyeceğiz. EDITOR=nano visudo yazıyoruz ve karşımıza:
sudoers dosyası geliyor. En aşağı iniyoruz ve
Bu satırın başındaki "#" işareti kaldırıyoruz. En alt satıra Defaults rootpw yazıyoruz. Daha sonra dosyayı kaydediyoruz.
Awsim dedi:
10. Adım: Ekran Kartı Suruculeri:
AMD
AMD ekran kartlarında ekstra bir surucu kurulumuna gerek yoktur cunku gerekli olan her şey kernel ile birlikte yuklenmiştir. Sadece Windows'taki DX yukler gibi acık kaynaklı grafik kutuphanelerini yuklememiz lazım (Vulkan, OpenGL vb) Bunun icin
Kod:Panoya kopyala
pacman -S mesa lib32-mesa
komutunu giriyoruz.
Intel
Intel icin suruculeri eğer KDE masaustu ortamını kullanacaksınız yuklemeyin. Onun dışındakiler icin
Kod:Panoya kopyala
pacman -S xf86-video-intel mesa lib32-mesa
KDE icin:
Kod:Panoya kopyala
pacman -S mesa lib32-mesa
NOT: Bazen Intel HD ekran kartlarında yırtılma sorunu oluşabiliyor. Bu sorunun cozumunu sonraki aşamalarda anlatacağım.
Nvidia
Eğer kartınız Geforce 630-gunumuz kartları ise
Kod:Panoya kopyala
pacman -S nvidia-dkms libglvnd nvidia-utils opencl-nvidia lib32-libglvnd lib32-nvidia-utils lib32-opencl-nvidia nvidia-settings
Eğer kartınız Geforce 400/500 ve 630 oncesi 600 serisi ise kurlumdan sonra AUR ile "nvidia-390xx-dkms" paketini yukleyiniz.
Eğer kartınız daha da eskiyse kernel icindeki nouveau surucusunu kullanın.
Genişletmek icin tıkla...
@Awsim hocamın rehberinde ekran kartı suruculeri kısmı burada. Ben AMD kullandığım icin NVIDIA hakkında bilgi sahibi değilim. Dilerseniz oraya gecip adımlara devam ediniz.
Şimdi Xorg kurulumu. pacman -S xorg yazıyoruz.
İnmesini bekliyoruz.
Ben şimdi Xfce kurulumunu gostereceğim. Dilerseniz @Awsim hocamın alıntıladığım mesajından doğru onun rehberine gidip diğer masaustu ortamlarının nasıl kurulduğuna bakabilirsiniz.
Xorg indikten sonra şu komutu giriyoruz:
pacman -S xfce4 xfce4-goodies lightdm lightdm-gtk-greeter
Karşınıza cıkan tum sorularda enter diyorsunuz ve indiriyorsunuz.
İndirme bittikten sonra:
systemctl enable lightdm komutunu girip Lightdm'i etkinleştiriyoruz.
Şimdi sırasıyla:
exit
umount -R /mnt
reboot
Reboot komutunu girdikten sonra sistem tamamen kapanınca USB'yi cıkarın.
Eğer kurulum başarılı olduysa sizi bu ekran karşılayacak:
Arch Linux secili iken enter deyip devam ediyoruz ve giriş ekranı geliyor. Kullaniciadi icin belirlediğiniz şifre ile giriş yapıyorsunuz.
Sistem acıldığında klavye duzeniniz Turkce olmayacaktır. Ayarlar yoneticisini sol ust tarafta bulunan Uygulamalar kısmından acıp klavye sekmesine girin.
Duzen sekmesine gelip "Sistem ontanımlıları kullan" seceneğini kapatıyoruz ve sağ alt taraftan ekle diyip Turkce'yi ekliyoruz. Daha sonra İngilizce (ABD) girdisini secip kaldır diyoruz.
Artık klavyeniz Turkce.
Şimdi AUR indirelim. Ben size kurulumun başında git'i indirttim. O yuzden ekstra olarak indirmekle uğraşmayacağız.
Ama AUR indirmeye gecmeden once sizi bir internete bağlayalım. Şu an internete bağlı değilsiniz.
Terminali acıp nmtui yazıyoruz. Bir bağlantıyı etkinleştir diyoruz daha sonra karşımıza Wi-Fi listesi geliyor. Buradan kendi ağınıza bağlanın. Hali hazırda ethernet kullanıyorsanız bir problem yok. Devam edebilirsiniz.
Şimdi internete bağlandıktan sonra "Cık" diyerek cıkalım. Daha sonra git clone https://aur.archlinux.org/yay-git.git komutunu girelim. AUR'un dosyaları bir klasore indi. Yine terminalden cd yay-git/ komutunu girerek AUR dosyalarının olduğu dizine girelim. Bu komuttan sonra makepkg -si komutunu calıştırın. Zaten sistem sizi yonlendirecek kurulum aşamasında.
Bu işlemde bittiyse şimdi diğer işleme gecelim. Fontlara.
Fark etmişsinizdir ki fontlar bayağı kotu duruyor.
[CODE lang="bash" title="Font"]sudo pacman -Sy gnu-free-fonts noto-fonts sdl2_ttf ttf-bitstream-vera ttf-caladea ttf-carlito ttf-croscore ttf-dejavu birdfont mftrace opendesktop-fonts perl-font-ttf sdl_ttf ttf-anonymous-pro ttf-arphic-ukai ttf-baekmuk ttf-cascadia-code ttf-cormorant ttf-eurof ttf-fantasque-sans-mono ttf-fira-code ttf-fira-mono ttf-fira-sans ttf-font-awesome ttf-hanazono ttf-hannom ttf-ibm-plex ttf-inconsolata ttf-indic-otf ttf-ionicons ttf-jetbrains-mono ttf-joypixels ttf-junicode ttf-khmer ttf-lato ttf-liberation ttf-linux-libertine ttf-linux-libertine-g ttf-monofur ttf-nerd-fonts-symbols ttf-opensans ttf-proggy-clean ttf-roboto ttf-roboto-mono ttf-sarasa-gothic ttf-sazanami ttf-tibetan-machine
[/CODE]
Bu komutu calıştırın. Yaklaşık 1 GB font dosyası inecek. İndirme ve kurma bittikten sonra sistemi yeniden başlatın.
Bir de neofetch indirelim.
sudo pacman -S neofetch
Taş gibi sistem ha.
Daha sonraları Xfce ozelleştirme ve Bspwm ozelleştirme rehberi de gelecektir. Şimdilik rehberi burada sonlandırıyorum. Umarım işinize yaramıştır.
Kaynak:
Rehber: Arch Linux Kurulumu Merhabalar gecen gunku Elementary OS konusunda gecen konuşmadan sonra VFIO GPU aktarma rehberi yapmasına karar verdim. Fakat bu rehberi Arch Linux'a gore anlatacağım icin VFIO rehberini yapmadan once Arch Linux kurulum rehberini yapmanın daha doğru olacağını duşundum. Boylelikle Arch Linux...
Cozuldu: Arch Linux eş aralıklı yazılar kotu gozukuyor Merhaba. Arch Linux kurulumunu daha dun yaptım. Masaustu ortamı yukleyip keşfetmeye başladığımda eş aralıklı yazıların kotu gozuktuğunu fark ettim. Mesela şu ornek olabilir: GNOME ince ayarlardan değiştirmeyi denedim ama sonuc aynı. Bunun cozumunu bilen var mı?