Esas olarak bir dosya sistemi, verilerin fiziksel bir ortamda (HDD, SSD veya RAM gibi) depolanma ve geri alınma şeklidir. Konsept olarak bir dosya sistemi soyuttur. Cok fazla dosya sistemi uygulaması mevcut olduğundan "dosya sistemleri" adıyla anılmaktadır. Bir dosya sistemi uygulaması ise sadece bir yazılımdan ibarettir. Ornegin; Linux dosya sistemleri, Windows dosya sistemleri, macOS dosya sistemleri ve diğerleri gibi.

Windows dosya sistemleri; en eski FAT dosya sisteminden, REFS dosya sistemine kadar uzanmakta iken şu anda Windows'us en yaygın kullanımda olan dosya sistemi ise NTFS'dir.

Linux ailesindeki en onemli dosya sistemleri ise EXT4, XFS ve Btrfs'dir. Linux'un en yaygın kullanımda olan dosya sistemi ise EXT4'dur. Bunun anlamı: EXT'in (Extended File System - genişletilmiş dosya sistemi) dorduncu kez yenilenmiş ve yinelenmiş versiyonu olmasıdır. EXT ilk olarak 2008'de yayımlanmıştır. XFS ise en cok Red hat dağıtımlarında(Red hat, CentOS ve Fedora gibi) kullanılmıştır. Xfs'nin icerdiği bazı ozellikler EXT4'ten daha avantajlıdır. Orneğin; daha geniş dosya boyutu desteği, buyuk dosyaların daha iyi işlenmesi ve paralel girdi/cıktı gibi. Btrfs dosya sistemi ise ilk olarak oracle icin tasarlanıp ilk kararlı surumu ise 2014'te dağıtıldı. Btrfs; ext4 ve Xfs'ye tercih edilen cok fazla gelişmiş ozelliğe sahiptir. En ilgi cekici ozelliği ise; "yazma uzerine kopyalama" ilkesi veya felsefesidir. Buna gore: Kopyalanan dosyalar fiziksel ortama tam olarak yazılmamış olup sadece aynı veriye yeni bir işaretci (pointer) oluşturulur. Sadece kopya veya orijinal dosya değiştirildiğinde yeni veri yazılır.

Linux icin bahsedilen bu dosya sistemi uygulamaları(ext4, xfs, btrfs), daha yeni Linux cekirdeklerinde zaten mevcuttur. Hatta bunların tumu bir Linux cekirdeğinde eş zamanlı olarak kullanılabilir.

EXT4 dosya sistemi Linux'a ozgu iken; EXT4'u Windows altında ilk surucu olarak kullanamazsınız. Fakat Windows'un altında (ilk surucu olmaksızın) EXT4 bicimli bir surucu bağlanıp etkileşimde bulunulabilir. Diğer taraftan, Linux altında bir Windows dosya sistemi olişturulup bağlandığında da etkilesime gecilebilir.

Aslında realitede Linux dosya sistemi diye bir şey yoktur. Ancak bunları Linux dosya sistemleri yapan belirli ozellikler vardır. Bir Linux dosya sistemi, dosya sistemi hiyerarşi standardı (FHS)' na bağlıdır. Bu FHS standardı Linux vakfı tarafindan korunur. Aynı şekilde Unix sistemler icin de Unix dosya sistemi standardı (UFS) mevcuttur. Bunlar klasor yapısı ve dizinlerin genel formatını belirtir.

Bir btrfs dosya sisteminde, orneğin herhangi bir elektrik kesintisi sebebiyle oluşabilecek veri kaybı cow adlı ozellik sayesinde engellenirken; aynı şey EXT4 ve XFS dosya sistemleri icin gecerli değildir. Fakat XFS ve EXT4 dosya sistemleri bu sorunu gunluk tutma yoluyla cozmeye calışır. Gunluk tutulurken dosyalar diske uc adımda yazılır;

1 - Dosya sistemi, gunlukten disk yazmayı ister,

2 - Gunluk diske yazılır,

3 - Dosya yazıldıktan sonra, gunluk guncellenir.

Eğer sistem iki ve ucuncu adımlar arasında herhangi bir şekilde cokerse, yazma işlemi sistem yeniden başlatıldığında tekrar başlayacak. Cunku gunluk onceki girişi halen iceriyor. Gunlukler sadece işlem veya surecler hakkında bazı meta verilerini icerip tum dosyayı icermez. Gunlukler, diskteki gercek konuma (sektorler) bir refarans olup oncekileri diskin uzerine yazma gorevi gorur. Eğer uzerine yazma işlemi başarılı olursa, gunluk girişi silinecek ve boylece diskin durumu garantiye alınacak.

Eğer bir ve ikinci adımlar arasında herhangi bir kesinti yaşanırsa, diske yazmak icin asıl talimat hic verilmemiş demektir.