SNA (System Network Architecture) Nedir?
SNA, OSI Model ve katmanları benzer yapıda ve OSI Referans Modeli çıktıktan 10 yıl sonra piyasa sürülen bir ağ protokolüdür. SNA, Farklı farklı aygıt bağlantıları aracığıyla birbirleriyle bağlantı kurmasına yardım eder. Bir bağlantı veya birden daha fazla bağlantı istasyonlar ile oluşur. Bağlantı ortamlarına örnek verecek olursak; telefon kabloları, mikrodalga bağlantıları, optik fiberler ve koaksiyel kablolar (TV Uydusu için kullanılan), gibi ortamları örnek verebiliriz.
SNA Çalışma Mantığı
SNA yedi protokol katmanından oluşur. Bu katmanlar OSI referans modelindeki katmanlara benzer fakat tıpa tıp aynısı değildir. SNA'nın protokol paketlerine şunları örnek verebiliriz:
Eşzamanlı Veri Bağlantısı Kontrolü (SDLC) protokolü: Bir SNA ağı içindeki çerçeve akışının veri bağlantı katmanı kontrolü için. SNA, Logical Link Control ( LLC ) ile IEEE 802.5 ve 802.2 tokenlerden destek alır.
Ağ Kontrol Programı (NCP): Ağdaki yönlendirme ve bölünlendirme işini bu protokol üstlenir. Bu program çoğu zaman ana bilgisayarda ya da uç işlemcide çalışmaya meyillidir.
Sanal Telekomünikasyon Erişim Yöntemi (VTAM): Paketleri sıralama, akış kontrolü gibi görevleri üstlenir kısaca kurye diyebiliriz. Veri akışını kontrol eden birimler bir SNA ağında kullanmak için "VTAM" kullanılır.
Gelişmiş Eşler Arası Ağ İletişimi (APPN): APPC (Programdan Programa İletişim) hizmetlerini kullanarak ana bilgisayarında çalışan bir programa iletişim kuran bilgisayar ana bilgisayardaki gibi iki ana bilgisayar arasındaki SNA bağlantıları oluşturur ve aktif eder. Ayrıca SNA ağı kurabilmek için LU (Mantıksal birimler) ve PU'lara (Fiziksel birimlere) ihtiyaç vardır.
NetView: SNA bağlantılarının yapılandırılması, denetlenmesi gibi işlevleri yöneten ağ programınada "NetView" adı verilir.
SNA Katmanları
Fiziksel Katman: OSI fiziksel katmanıyla neredeyse aynı olan bu katman, iletişim ortamının elektriksel, mekanik gibi özellikleriyle ve arayüz oluşturma için kullanılan yöntemlerle ilgilidir. Bu katmana belirli protokoller yerleştirilmiştir.
Veri Bağlantı Kontrolü: Bu katmansa OSI Modelindeki "veri bağlantı" katmanına benzemektedir. SNA, aygıtlarla iletişim bağlantısı kurmak için SDLC protokolünü devreye sokar. SNA, İlk istasyonlarında bu protokolü kullanır. Ardından ağlar arasında eş bağlantı kurmasını sağlar.
Yol Kontrolü: SNA'nın Yol kontrol katmanı yani kuryemiz denilebilir, OSI ağ katmanının birçok görevini bu katmanda aynı şekilde yapar. Veri paketi oluşturma, bağlantı yolu seçimi, bağlantı (iletişim) yönlendirme, yeniden birleştirme gibi bir sürü işlev gerçekleştirir. OSI veri bağlantı katmanı ve ağ katmanının birleşimi diyebiliriz.
İletim Kontrolü: Bu katman yeniden OSI katmanının Transport katmanına benzemektedir. Bu katma, mantıksal birimler arasında bağlantı isteklerini ve aralarında hızı yöneten, veri paketini alınca doğrulamasını yapan katmandır. Bu katman OSI katmanından olan "Sunum Katmanının" birkaç görevinide gerçekleştirir bunlar; Şifre çözme, Veri Şifreleme diyebiliriz.
Veri Akış Kontrolü: Bu katmanın bu ağ protokolündeki karakteri, kaynak ve hedef bağlantılar arasındaki oturumları düzenlemektir. Ayrıca gelecek olan veri paketinin akışını sınıflandırır ve paketlere numara dağıtır, bağlantılardan gelen istekleri yanıtlar ve gruplayarak kümelere ayırır. OSI katmanınında bulunan "Sunum Katmanına" benzer işlevleri hemen hemen aynıdır.
Sunum Hizmeti: Bu katmanın rolüyse, veri aktarımındaki algoritmaları ve konuşma fiilerini anlaşılabilir bir konuşma protokülüne göre çalıştırır. Kaynak paylaşımı ve senkronizasyonunu koordine ederek. Buda OSI katmanında bulunan "Sunum Katmanına" benzerlik gösterir.
İşlem Hizmeti: Bu katman, SNA Protokolünün en üst katmanıdır. Bütün işlemleri ve yönetimi gerçekleştirir. Birazdan aşağıda verceğim bu katmanın fonksiyonlarıdır;
Son Kullanıcı Hizmetleri
İşlem hizmeti katmanında bulunan bu fonksiyon "SNADS" denen protokol üzerinden uygulamalar arasında eş zamansız (senkronize) aktarımı sağlar.
Ağ Yapılandırma Hizmetleri
Bu fonksiyonda yapılan işlemler esnasında bağlantıları devre dışı bırakmak veya etkinleştirmek için kullanılır. Ayrıca, dinamik dediğimiz ağların yeniden yapılandırmalarına bakar ve ağ adresi tanımlar.
Oturum Hizmetleri
Ağ adlarının geçerli ağ adreslerine çevrilmesi yani DNS işlevi gibi LU-LU denen bağlantıları etkinleştirmeden doğrulamasını yapan fonksiyona "Oturum Hizmeti" denir.
Yönetim hizmetleri
Yönetim hizmeti işlem katmanında çalışması için ağ yönetimi, ağ sorunları gidermek (yönetmek), ağ sinyal gücünü yönetmek, hesap bilgilerini kayıt altına tutmak gibi işlemleri yönetir.
SNA, OSI Model ve katmanları benzer yapıda ve OSI Referans Modeli çıktıktan 10 yıl sonra piyasa sürülen bir ağ protokolüdür. SNA, Farklı farklı aygıt bağlantıları aracığıyla birbirleriyle bağlantı kurmasına yardım eder. Bir bağlantı veya birden daha fazla bağlantı istasyonlar ile oluşur. Bağlantı ortamlarına örnek verecek olursak; telefon kabloları, mikrodalga bağlantıları, optik fiberler ve koaksiyel kablolar (TV Uydusu için kullanılan), gibi ortamları örnek verebiliriz.
SNA Çalışma Mantığı
SNA yedi protokol katmanından oluşur. Bu katmanlar OSI referans modelindeki katmanlara benzer fakat tıpa tıp aynısı değildir. SNA'nın protokol paketlerine şunları örnek verebiliriz:
Eşzamanlı Veri Bağlantısı Kontrolü (SDLC) protokolü: Bir SNA ağı içindeki çerçeve akışının veri bağlantı katmanı kontrolü için. SNA, Logical Link Control ( LLC ) ile IEEE 802.5 ve 802.2 tokenlerden destek alır.
Ağ Kontrol Programı (NCP): Ağdaki yönlendirme ve bölünlendirme işini bu protokol üstlenir. Bu program çoğu zaman ana bilgisayarda ya da uç işlemcide çalışmaya meyillidir.
Sanal Telekomünikasyon Erişim Yöntemi (VTAM): Paketleri sıralama, akış kontrolü gibi görevleri üstlenir kısaca kurye diyebiliriz. Veri akışını kontrol eden birimler bir SNA ağında kullanmak için "VTAM" kullanılır.
Gelişmiş Eşler Arası Ağ İletişimi (APPN): APPC (Programdan Programa İletişim) hizmetlerini kullanarak ana bilgisayarında çalışan bir programa iletişim kuran bilgisayar ana bilgisayardaki gibi iki ana bilgisayar arasındaki SNA bağlantıları oluşturur ve aktif eder. Ayrıca SNA ağı kurabilmek için LU (Mantıksal birimler) ve PU'lara (Fiziksel birimlere) ihtiyaç vardır.
NetView: SNA bağlantılarının yapılandırılması, denetlenmesi gibi işlevleri yöneten ağ programınada "NetView" adı verilir.
SNA Katmanları
Fiziksel Katman: OSI fiziksel katmanıyla neredeyse aynı olan bu katman, iletişim ortamının elektriksel, mekanik gibi özellikleriyle ve arayüz oluşturma için kullanılan yöntemlerle ilgilidir. Bu katmana belirli protokoller yerleştirilmiştir.
Veri Bağlantı Kontrolü: Bu katmansa OSI Modelindeki "veri bağlantı" katmanına benzemektedir. SNA, aygıtlarla iletişim bağlantısı kurmak için SDLC protokolünü devreye sokar. SNA, İlk istasyonlarında bu protokolü kullanır. Ardından ağlar arasında eş bağlantı kurmasını sağlar.
Yol Kontrolü: SNA'nın Yol kontrol katmanı yani kuryemiz denilebilir, OSI ağ katmanının birçok görevini bu katmanda aynı şekilde yapar. Veri paketi oluşturma, bağlantı yolu seçimi, bağlantı (iletişim) yönlendirme, yeniden birleştirme gibi bir sürü işlev gerçekleştirir. OSI veri bağlantı katmanı ve ağ katmanının birleşimi diyebiliriz.
İletim Kontrolü: Bu katman yeniden OSI katmanının Transport katmanına benzemektedir. Bu katma, mantıksal birimler arasında bağlantı isteklerini ve aralarında hızı yöneten, veri paketini alınca doğrulamasını yapan katmandır. Bu katman OSI katmanından olan "Sunum Katmanının" birkaç görevinide gerçekleştirir bunlar; Şifre çözme, Veri Şifreleme diyebiliriz.
Veri Akış Kontrolü: Bu katmanın bu ağ protokolündeki karakteri, kaynak ve hedef bağlantılar arasındaki oturumları düzenlemektir. Ayrıca gelecek olan veri paketinin akışını sınıflandırır ve paketlere numara dağıtır, bağlantılardan gelen istekleri yanıtlar ve gruplayarak kümelere ayırır. OSI katmanınında bulunan "Sunum Katmanına" benzer işlevleri hemen hemen aynıdır.
Sunum Hizmeti: Bu katmanın rolüyse, veri aktarımındaki algoritmaları ve konuşma fiilerini anlaşılabilir bir konuşma protokülüne göre çalıştırır. Kaynak paylaşımı ve senkronizasyonunu koordine ederek. Buda OSI katmanında bulunan "Sunum Katmanına" benzerlik gösterir.
İşlem Hizmeti: Bu katman, SNA Protokolünün en üst katmanıdır. Bütün işlemleri ve yönetimi gerçekleştirir. Birazdan aşağıda verceğim bu katmanın fonksiyonlarıdır;
Son Kullanıcı Hizmetleri
İşlem hizmeti katmanında bulunan bu fonksiyon "SNADS" denen protokol üzerinden uygulamalar arasında eş zamansız (senkronize) aktarımı sağlar.
Ağ Yapılandırma Hizmetleri
Bu fonksiyonda yapılan işlemler esnasında bağlantıları devre dışı bırakmak veya etkinleştirmek için kullanılır. Ayrıca, dinamik dediğimiz ağların yeniden yapılandırmalarına bakar ve ağ adresi tanımlar.
Oturum Hizmetleri
Ağ adlarının geçerli ağ adreslerine çevrilmesi yani DNS işlevi gibi LU-LU denen bağlantıları etkinleştirmeden doğrulamasını yapan fonksiyona "Oturum Hizmeti" denir.
Yönetim hizmetleri
Yönetim hizmeti işlem katmanında çalışması için ağ yönetimi, ağ sorunları gidermek (yönetmek), ağ sinyal gücünü yönetmek, hesap bilgilerini kayıt altına tutmak gibi işlemleri yönetir.