1938 Turkiye’sindeyiz. Hitler’in ayak sesleri coktan beri işitiliyor. Yahudi karşıtı kışkırtmalar basında her gun yer alıyor. İstanbul’da yaşayan, Kırklareli doğumlu Menahem Adato’nun endişeleri de giderek artıyor. Daha dort yıl once Trakya Yahudilerini hedef alan olayların anısı butun tazeliğiyle belleğindedir. Başka caresi yok, ihtida edecek, Turk kimliğini benimseyerek korku icinde yaşamaktan kurtulacaktır. Kararını verir, bir sonbahar gunu ailesini toplar ve artık Yahudi değil Turk olduklarını bildirir. Henuz sekiz yaşındaki oğlu Elio, Erol Haker’dir artık! İhtida etmenin sorunları ortadan kaldırmayacağını tum aile birkac yıl icinde fark eder, ama bu olay en cok ailenin kucuk uyelerini, "Erol"u ve kardeşi "Altan"ı etkiler. Yaşamları boyunca iki kimlik arasına sıkışıp kalırlar. Cocuklar anneannelerine bile gizli gizli giderler. Yahudi toplumunun dışında kalmaya ne kadar cabalasalar da asla Turk olarak kabul edilmezler. Cok sık duyduğu "Turk vatandaşı olan herkes Turk’tur" sozlerine karşın; hayat, Erol’a Sunni-Musluman bir ana babadan doğmayanların Turk olarak kabul gormeyeceğini cabucak oğretir. Okul, askerlik hizmeti ve iş yaşamında hep bir kimlik karabasanıyla boğuşmak zorunda kalır. Toplumda yaygın Yahudi imgesi de Erol’un peşini bırakmaz: Onlar "ekmeğini alın teriyle kazanan durust insanları somurur, kurnazdır, pistir, gurultucudur, cimridir, karaborsacıdır, kalleş ve korkaktır." Erol’un bu karabasanı, Yahudi olmanın kimseye aykırı gelmediği bir ulkeye, İsrail’e yerleşmesiyle son bulur: "Tuhaf bir şekilde, İsrail'de karşıma cıkan tum karmaşaya karşın burasının evim olduğunu hissediyordum" nedeni cok basitti. Yahudi kimliğim artık yaşamıma golge duşurmuyordu. "Yaşamın her alanından insanlar, polis memurları, askerler, copculer, otobus şoforleri, posta memurları, ciftciler, fabrika işcileri, hepsi Yahudi’ydi!" Erol Haker 1930’da İstanbul’da doğdu. 1950’de Robert Kolej’den mezun oldu. 1951’de Stockholm Universitesi’nden sosyal bilimler diplomasını aldı. 1954’te London School of Economics’in uluslar arası ekonomi bolumunden mezun oldu. Ulaşım iktisatcısı ve planlamacısı olarak calıştı. Bir Zamanlar Kırklareli’nde Yahudiler Yaşardı, Adato Ailesi’nin Oykusu adlı kitabı 2002’de yayınlandı.
Yayın Tarihi: 07.06.2004
Yayınevi: Kitap
Aranabilir PDF + 3.4 MB
Mediafire
