Apartmanlar, bircok ailenin bir arada yaşadığı konutlar olarak geleneksel Osmanlı evinin gelişim sureci icinde ciddi bir kopuşun ornekleri olarak gorulmuşlerdir. Gercekten de bu konutlar, bahce icinde ahşap konaklara ilk bakışta hic benzemezler.
Cok katlıdırlar, sıkışık kıvrımlı dar sokaklarda yukselirler, kimi zaman karanlık ic mekÂnlara sahiptirler, bahceleri yoktur ama geniş teras catıları vardır. Coğu sokağa veya caddeye yonlenmiştir, ama manzara imkÂnı varsa ondan da yararlanmayı ihmal etmezler. Bilinen ve coğu zaman kabul goren anlayışa gore ilk apartmanlar batı mimarisinden model transferi ile acıklanır ve geleneksel Osmanlı konutundan da bu nedenle ayrı tutulur. Ancak hic kuşkusuz İstanbul’da konutlarda suregelen yaşam bicimlerini de sadece konaklar yansıtmamaktadır. Bircok kulturun yuzyıllarca bir arada yaşadığı bu şehirde cok zengin bir konut birikimi olduğu acıktır. Ayrıca apartmanların ilk orneklerinin yapıldığı 19. yuzyılın ikinci yarısının, kent ve mekÂn algısında değişimlerin yaşandığı, yaşam bicimlerinde ilginc donuşumlerin izlendiği bir surec olduğu duşunulduğunde, bu konut yapılarının daha detaylı bir incelemeyi hak ettiği ortadadır. Derin Oncel, Apartman’da Galata’da belirli bir alanda ve surecte yapılan ilk ornekler olarak tanımladığı binalardan yola cıkarak ve hicbirini bulunduğu “yer” ve donemin dinamiklerinden ayrı değerlendirmeyerek, bu “yeni” konut tipini tanımaya calışıyor. Apartmanlarda suregelen yaşam bicimine Osmanlı toplumunun nasıl uyum sağladığını, bu yeni yaşam pratiğine hangi sureclerden gecilerek gelindiğini sorguluyor. Genel kabullerin dışına cıkarak apartmanları Osmanlı konut kulturunun gelişiminde onemli bir evrenin ornekleri olarak goruyor ve kısa bir zamanda İstanbul’un bircok mahallesinde inşa edilecek olan bu yapılar uzerine daha cok araştırma yapılmadan 20. yuzyıl konutunun sağlıklı incelenemeyeceğini savunuyor. Derin Oncel, Mimar Sinan Guzel Sanatlar Universitesi’nde oğretim uyesi. 19. yuzyıl Beyoğlu bolgesi kent morfolojisi ve Osmanlı konutu mekÂn organizasyonu uzerine makaleleri var.
Yayınevi: Kitap
Basım Yılı: 2014
Sayfa Sayısı: 429
ISBN: 978-605-105-053-9
Aranabilir PDF + 27.47 MB
Mediafire
