Drupal ucretsiz ve acık kaynaklı bir icerik yonetim sistemidir. Moduler yapısı sayesinde, web uygulama catısı, topluluk portalı, forum ya da blog motoru olarak da kullanılabilmektedir. 2000'li yılların ortalarında Drupal esneklik, genişleyebilirlik, yonetim kolaylığı ve etkin bir topluluğun desteği ile populerlik kazanmıştır.
Drupal PHP programlama dili ile yazılmıştır. Bununla birlikte Drupal tabanlı bir web sitesinin kurulumu, geliştirilmesi ve bakım genellikle PHP programlama becerisi gerektirmemektedir.
Drupal icerik yonetim sistemi Unix, GNU/Linux, BSD turevleri, Solaris, Windows, ve Mac OS X gibi işletim sistemleri başta olmak uzere, uzerinde PHP yorumlayıcı bulunan herhangi bir işletim sisteminde calışabilmektedir. Apache, lighttpd ya da IIS gibi herhangi bir bicimde PHP ile eklemlenebilen bir Web sunucu yazılımı ve MySQL, PostgreSQL gibi bir veritabanı sunucuya gereksinim duyar.
Drupal tabanlı buyuk siteler
Drupal, The Onion, Ain't It Cool News, Spread Firefox, Ourmedia, KernelTrap, NewsBusters ve Defective by Design, gibi bircok yuksek trafiğe sahip web sitelesi tarafından kullanılmaktadır.
Drupal'in cekirdek dağıtımı binlerce yazılım geliştiricisi tarafından yapılmıştır ve katılımcı olarak Sony gibi tuzel kişiler de Drupal'in geliştirilmesine katkıda bulunmuştur.
Tarihce
İlk olarak Dries Buytaert tarafından bulletin board system olarak geliştirilmiştir ve Drupal 2001 yılında acık kaynak projesi olmuştur. İsim, daha sonra zamanla Drupal'e donuşen Drop.org sitesinden gelir. Dries siteyi once dorp (Hollandacada koy, topluluk yonune vurgu icin) olarak adlandırmak istedi ama alan adını alırken bir yazı hatası yaptı ve sonra da bu ismin kulağa daha hoş geldiğini duşundu.
İcerik Yonetim Sistemi
Drupal'in basit bir katmanı veya "cekirdeği" (core) vardır. Bu katman Drupal'in temel ozelliklerini oluşturmakla beraber ayrıca eklenebilir modul programlama olanağını da sağlar.[2]
Drupal'in cekirdeğine dahil edilmiş olan moduller kullanıcıların icerik ekleme, gozden gecirme ve iceriği sınıflandırma, arama yonetimi, yorum ekleme, forumlara katılma, anketlerde oy verme ve HTML bilgisine gerek duymadan ortak proje yazılımlarında calışmaya olanak sağlar. Ayrıca cekirdek moduller kullanıcıların kişisel bilgilerini girebilecekleri, goruntuluyebileceği ve birbirleri ile ya da sitenin yoneticileri ile iletişim kurabilmelerine de olanak sağlar.
Drupal'in surum yonetim sistemi, ki bu da Drupal'in cekirdek bir ozelliğidir, guncellenmiş iceriği, kimin guncellediğini, neyin guncellendiğini, hangi tarih ve saatte guncellemenin yapıldığını izler ve kayıt altına alır. Sistem kullanıcıların yaptıklarını guncellemeli daha onceki bir surume geri alabilecekleri loglama yapısı sunar.
Drupal'in icine gomulmuş olan cekirdek moduller ile site yoneticileri sitenin gorunuşunu ozel yapılmış temalar ile değiştirebilir, menu yapılarını değiştirebilir ve kullanıcıların kendi dillerinde siteyi sunabilirler. Drupal'in cekirdeği yoneticilere ayrıca başka sitelere RSS yayını yapmayı ve başka sitelerden RSS yayını almasını sağlar.
Diğer cekirdek moduller kullanıcı kayıdını ve yoneticilerin kullanıcılara kullanıcı rollerini tanımlamalarını, kullanıcılara sitedeki bazı ozellikleri kullanabilmeleri icin hak tanımlamayı sağlar. Yoneticiler ayrıca ulaşım kurallarını tanımlar ve belirli kullanıcı isim, e-posta adresi ve IP adreslerine gore siteye erişimlerini engelleyebilirler.
Drupal'in cekirdeği ayrıca "Temiz URL" (URL alias) ozelliği ile Drupal'in kullanıcı dostu, kolay hatırlanan URL'lerinin otomatik ya da site yoneticisinin denetiminde oluşturulmasını sağlar. Orneğin "www.benimsitem.com/?q=node/432" yerine than "www.benimsitem.com/urunler" şeklinde bir URL oluşturulabilir.
Cekirdek moduller ayrıca istatistik ve site yoneticilerinin siteyi yoğun trafikte performansını iyileştirmek icin onbellekleme (caching) ve (throttling) raporlarını almalarını sağlar.
Yoneticiler bircok filtre ve icerik tipi oluşturabilir ve uygulayabilirler.
Kullanıcılar ve yoneticiler sozu gecen cekirdek ozellikleri PHP ya da HTML bilgisine gerek duymadan kullanabilirler.
Moduller
Drupal'in moduler tasarımı, PHP bilgisine iye insanların moduller yazarak ek ozellikler uretmelerine olanak sağlar. Resmi Drupal websitesi, Drupal kullanıcıları tarafından yazılmış yuzlerce bedava modul sunmaktadır.
e-ticaret sistemleri, iş akış yonetimi sistemleri, fotoğraf galerileri, organik gruplar, Google maps, Amazon Items[3], e-posta listesi yonetimi ve CVS ile entegrasyon gibi alanlarda guclu moduller bulunmaktadır.
Modullerin işlevlerinin Drupal'e eklenebilmesi icin Drupal, cekirdek ve modulleri "kanca (hook)" veya callbacks denen bir sistem ile entegre eder. Drupal cekirdeği SQL injection gibi genel guvenlik sorunlarına karşı da guvenlik sağlar.
Drupal sitesinde (19 Mart 2008 tarihinde) 3390'dan fazla ucretsiz eklenti bulunmaktadır. Bunlardan bazıları:
CCK - the Content Construction Kit
CCK - associated modules
Views
Organic Groups
Panels
e-commerce systems
e-commerce systems
Amazon Associate Tools
Temalar
Drupal icin yazılan temalar genelde PHPTemplate motoru[13] ya da XTemplate motoru[14] ile yazılır. Daha onceki şablonlar PHP'nin icine doğrudan kodlanmakta idi.
Drupal'in daha onceki surumlerinin tema sistemi Mambo ve Plone urunlerine gore cok daha karmaşık olduğu ve tasarım tabanlı olmadığı icin cok eleştirildi.[15]. Sonuc olarak PHPTemplate ve XTemplate motorları bu sorunu cozmek icin kullanıldı.
Dış bağlantılar
- Drupal resmi sitesi
- Drupal Turkiye Grubu
- Geliştiriciler icin belgeler
- Drupal derneği
- Drupal Turkiye
- Drupal Siteler
- Drupal Temalar
- Drupal Dersleri
Kaynak: wikipedia.org