I. IDE
IDE (Integrated Development Environment) olarak adlandırılan uygulama geliştirme ortamı, menu, arac cubukları gibi genel ortam araclarına ve Object Treeview, Object Inspector ve form alanı gibi de programlama bolumlerine sahiptir.

Delphi, kurulumu tamamlandıktan sonra, Start menusu ve Programlar'dan calıştırıldığında ortam olarak karşımıza gelen Form1 alanı, programın ilk formunu ifade eder. Burada programcı kendi uygulamasının denetimlerini, edit kutuları ve duğmeleri yerleştirerek uygulamasının grafik arabirimini tasarlar.
Delphi ortamındaki programlamayı iki yonde ele alabiliriz. Object Inspector aracılığıyla program bileşenlerinin ozelliklerini duzenlemek. İkinci alan ise genellikle bileşenlere ozellikle olay (event) tabanlı kodlar yazmak.

Olay tabanlı kod yazmak:
Kod:
procedure TColorBox.Button1Click(Sender: TObject); begin ColorBox.Color := clGreen; end;
A. DELPHI TOOLBAR
Delphi Arac cubuğu bazı işlemleri hızlı bir şekilde yapmamızı sağlayan bir aractır. Belli ozelliklere gore gruplandırılmıştır.
1. Standard Bar
TMainMenu, TPopupMenu, Tlabel, TEdit, TMemo, TButton, TCheckBox, TRadioButton, TListBox, TComboBox, TScrollBar, TGroupBox, TRadioGroup, TPanel
2. Additional Bar
TBitBtn, TSpeedButton, TTabSet, TNotebook, TTabbedNotebook, TMaskEdit, TOutline, TStringGrid, TDrawGrid, TImage, TShape, TBevel, THeader, TScrollBox
3. Data Access Bar
TDataSource, TTable, TQuery, TStoredProc, TDatabase, TBatchMove, TReport
4. Data Controls Bar
TDBGrid, TDBNavigator, TDBText, TDBEdit, TDBMemo, TDBImage, TDBListBox, TDBComboBox, TDBCheckBox, TDBRadioGroup, TDBLookupList, TDBLookupComboBox
5. Dialogs Bar
TOpenDialog, TSaveDialog, TFontDialog, TColorDialog, TPrintDialog, TPrinterSetupDialog, TFindDialog, TReplaceDialog
6. System Bar
TTimer, TPaintBox, TFileListBox, TDirectoryListBox, TDriveComboBox, TFilterComboBox, TMediaPlayer, TOleContainer, TDdeClientConv, TDdeClientItem, TDdeServerConv, TddeServerItem
Diğer bileşenleri ya da kendi hazırladığınız bileşenleri Delphi'ye ekleyebilirsiniz.

B. YARDIMCI PROGRAMLAR
Tools menusu altında bazı yardımcı programlar yer alır:
Image Editor Delphi kaynak dosyalarıyla ilgili butun resim dosyalarını yaratır.
Database Desktop Delphi icin tam bir veritabanı yonetim aracı.
BDE Config Database Desktop yapılandırma aracı.

C. FORMLAR
Formlar Delphi uygulamalarının gorsel arabirimini oluştururlar. Başlanılan Delphi uygulamasında Form1 adında boş bir form yaratılır. Bu form, uygulamanın penceresi ya da kullanıcı arabirimi olur. Bu nedenle uygulamadaki gereksinimlere gore formun tasarımın gerekir. Formun tasarımı icin Component Palette'den bileşenler form uzerine eklenerek arabirim tasarlanır. Bu acıdan formlar gorsel ve gorsel olmayan bileşenlere konteynerlik yaparlar. Gorsel bileşenler metin kutusu, grid vb kontroller olurken, gorsel olmayan bileşenler ise ozellik veritabanı bağlantılarında kullanılan bileşenlerdir.
Bir Delphi uygulaması bir ya da daha cok forma sahip olabilir.

D. BİLEŞENLER (COMPONENTS) KULLANMAK
Uygulamaya başladık. Ancak formumuz boş. Geliştireceğimiz programda formun uzerinde, bilgi girilecek alanlar ve işlemlere hareket verilecek duğmeler olabilir. İşte bu tur işlem denetimlerine bileşen (component) deniyor. Bu anlamda formlar, bileşenler icin bir kapsayıcı (container) oluyor. Her form uzerinde cok sayıda bileşen olabilir. Bileşenler arac cubuğundan kolayca secilerek form uzerine yerleştirilebilir. Orneğin, OK duğmesi olarak gosterilen duğmeye tıklayarak bir komut duğmesinin forma eklenmesi sağlanır. Bunun dışında bileşenleri secmek icin Components Palette'i kullanabilirsiniz.
Bileşenler uygulamanızı oluşturan temel elemanlardır. Uygulamanın gorsel kısmını oluştururlar. Orneğin edit kutuları, iletişim kutuları (dialog box). Gorsel bileşenlerin yanı sıra veritabanı bağlantı bileşenleri gibi gorunmeyen bileşenler de vardır.
NOT: Palet uzerindeki bileşenleri gereksinimlerinize gore değiştirebilirsiniz. Diğer bir değişle istediğiniz duğmeleri kaldırabilir ya da ekleyebilirsiniz.
Bileşenler, Visual Component Library (VCL) sisteminin bir parcasıdır. Component Palette uzerinde değişik kategorilere bolunmuştur. Her kategori değişik işlevler sergiler.

Component Kutuphanesi
VCL ve CLX sınıf kutuphaneleri nesnelerden oluşur. Her iki kutuphane de birbirine benzer ve aynı bileşenleri icerebilir.
VCL implementasyonları ADO, BDE, QReport, COM+, Web Services ve Servers sekmelerindeki bileşenleri oluşturur.
Butun VCL ve CLX bileşenleri delphi'nin TComponent nesnesinden turetilir.
Bileşenler gercen nesne yonelimli nesnelerdir. Cunku bu bileşenler, veri ve veri erişim fonksiyonlarını icerirler.

E. OBJECT INSPECTOR
Delphi Object Inspector, secilen bileşenlerin ozelliklerinin ve olaylarının tasarım zamanında duzenlenmesini sağlar. Diğer bir deyişle durumun (state) ve davranışını (behaivor) değiştirir.

F. CODE EDITOR
Code Editor, Delphi icinde programı oluşturan kodların yazıldığı bir metin duzenleyicidir. Editor bir dizi taba sahip sayfalardan oluşur. Her bir sayfa tek bir Delphi Project Unit icin kodları icerir: Bir unit .PAS dosyası olarak saklanır ve uygulamanın gorunmeyen elemanlarını icerir. Bazı uniteler ise kendisine ait forma sahip değildir, ancak form dosyasıyla aynı adı paylaşır. Normalde form dosyası .DFM dosyası olarak saklanır.
Orneğin FORM.PAS ve FORM.DFM dosyaları birlikte bir uygulamanı gorsel ve gorsel olmayan elemanlarını tanımlarlar.

Kod Tamamlama
Kod tamamlama (code completion) program yazarken bir ozellik ve metotların ilk harflerinin yazıldığında otomatik olarak tamamlanmasını sağlar. Bu sayeden nesnenin adı yazıldıktan sonra nokta konulmasının ardından beklenerek ozelliklerin gorunmesi sağlanır.

Orneğin:
ColorDialog1.Execute
Komutlarını yazmak icin:
ColorDialog1.
Yazmak ve noktanın ardından Execute ve diğer metotların gorunmeleri beklenir.
NOT: Bunun dışında Visual Basic'te de olduğu gibi Ctrl + Space duğmesine tıklanarak nesnelerin tamamlanması sağlanır.

G. MENULER
Delphi menu sistemi IDE icindeki butun komutları icerir. Menu menulerin dışında ekranın ustunde SpeedMenu'ler vardır. Orneğin Code Editor'un Speedmenusu Code Editor icindeki komutların kolayca kullanılmasını sağlar.
Bunun dışında Tools menusune istediğiniz komutları ekleyerek IDE'yi istediğiniz gibi ozelleştirebilirsiniz.

H. ONLINE HELP
IDE'nin diğer bir onemli bileşeni Online Help'tir. Online Help, her an gorunmez ancak gerektiğinde devreye girebilen yararlı bir ozelliktir.
Help menusunden Delphi hakkında yararlı dokumanlara ulaşılabilir. Bunun dışında IDE uzerinde herhangi bir yerde F1 tuşuna basarak, konuyla ilgili yardım dokumanlarına ulaşılır. Bu bir kod ya da gorsel bileşen olabilir. Help, konuyla ilgili dokumanları goruntuleyecektir.

I. YAPILACAK İŞLER LİSTESİ (TODO)
Bir aradan sonra Delphi'yi başlattınız ve programınıza kaldığınız yerden devam etmek istiyorsunuz. Bu durumda TODO list size yardımcı olacaktır. Orneğin uzerinde calışan detaylar hakkında notlar.
program merhaba;

// TODO : burada değişkenleri tanımla.
Kod:
uses dialogs; begin ShowMessage('Merbaba!'); end.

__________________