Bebekler dunyaya geldikleri ilk andan itibaren ağlamak onlar icin bir iletişim bicimidir. Bebek acıktığında, uykusu geldiğinde, gazı olduğunda ağlayarak anne babasına haber verir, onlarla iletişime girmeye calışır.

Biz yetişkinler ise bebeklerin ağlaması ile panik olup o anda aşırı tepkiler verebiliyoruz. Dolayısıyla bu tepkilerimiz ile birlikte onlara ağlamalarının ne kadar onemli ya da normal olduğu ile ilgili mesajlar veriyoruz.

Orneğin anne bebeğini emzirdikten sonra onu oğlen uykusu icin yatırıyor ve kendisi de mutfak işlerine başlıyor. Bir sure sonra odadan ağlama sesi geldiğinde anne, telaş ve panik ile odaya gidiyor, bebeğini heyecanla kucağına alıyor. Bu kucağa alma sırasında eğer anne hal ve hareketleri ile bebeğine kaygı duygusunu aşılarsa, bebeği zamanla annesinin bu kaygılı hallerini kullanmaya başlıyor. Daha fazla ve daha şiddetli ağlayarak annesinin her zamankinden daha cabuk yanına gelmesini ve onunla daha fazla ilgilenmesini sağlamak icin bir sistem geliştiriyor ve anne bebeğine şu mesajı veriyor:

“Ne kadar cok ağlarsam annem yanıma o kadar cabuk gelir, ne kadar cok ağlarsam benimle o kadar cok kalır ve isteklerimi yapar”

Ama aynı ornekte anne bu kadar kaygılı değil de daha sakin davransa bebeğin de annesinden oğreneceği şeyler daha farklı olacak. Orneğimizi tekrar ele alacak olursak anne bebeğini emzirdi, oğlen uykusu icin yatağına yatırdı ve o da mutfak işlerine başladı. Bebeğin odasından bir sure sonra ağlama sesi duydu. Bebeğin odasına giden anne yatağın yanında durup “Gunaydın, uyandın mı, bana mı seslendin” dedikten sonra sakince bebeğini kucağını alırsa ve “Sesini duyunca geldim” dese bebeğine şu mesajı vermiş olacak:

“Annem onu cağırdığım her an yanımda ve ben onunla birlikteyken guvendeyim”

Bu orneklerden de yola cıkacak olursak birinci ornekteki gibi kaygılı ve korumacı anne babaların cocukları 1-2 yaşına geldiklerinde de isteklerini ağlayarak yaptırma eğiliminde olan cocuklar olabiliyorlar. Cunku bebeklikten itibaren anne baba cocuk arasındaki ihtiyaclar dengesi buna gore kuruluyor.

Bu nedenle cocuklar ile bebeklikten itibaren kurulan iletişimin şekli ve kalitesi bizler icin cok onemli.

Peki cocuğunuz buyudukce isteklerini ağlayarak ifade etmeye devam ediyorsa nelere dikkat etmelisiniz:

Ozellikle 0-2 yaşta cocuklar nesneleri dokunarak, ağızlarına koyarak tanırlar. Bu nedenle başkasının elinden oyuncak cekebilirler ya da başka bir cocuk sizin cocuğunuzun elinden oyuncak cekebilir. Boyle durumlarda “ağlama, ağlama ben sana başkasını vereyim” ifadesi ile değil, “Bak burada başka oyuncak var, sen de bununla oyna” ifadesi ile cozum bulmaya calışın Cocuğunuza karşı cok engelleyici ve baskıcı olmayın. Kural ve sınırlarınız olsun ama bu kural ve sınırlardan o ağlıyor diye vazgecmeyin. Siz boyle davrandığınız surece, cocuğunuz da ağlayarak kuralları ortadan kaldırmaya ve kuralsız sınırsız bir ortam oluşturmaya calışacaktır. Soylemlerinizde, davranışlarınızda ve kurallarınızda ne t olmaya ozen gosterin. Duruma ve yere gore tavrınızda esneklikler olabilir ama bu esneklikler siz uygun gorduğunuz icin olmalıdır, cocuğunuz ağlıyor diye değil. Cocuğunuz isteklerini ağlayarak yaptırıyor ve siz de bu davranış nedeniyle “Bir daha boyle ağlarsan….” Diye başlayan tehdit cumleleri kuruyor fakat herhangi bir yaptırım uygulamıyorsanız, cocuğunuzun gozunde ciddiyetiniz ve inandırcılığınız kalmaz. Cocuğunuzu yaptırım uygulamak adına uyarıyorsanız, o yaptırımı gercekten uygulayın. Anne baba tutarlılığı her konuda olduğu gibi bu konuda da cok onemli. Cocuk ağlasa da isteğini yerine getirmeyen anneye karşın “Ağlatma da ne istiyorsa ver” diyen bir baba varsa, cocuk bu tutarsızlığı da sonuna kadar kullanacaktır. Yazar: Cocuk Glş. Uzm. ve Aile Dnş. Emine Ergun