Guneşin vucudumuzda bıraktığı olumsuz etkiler, alınabilecek onlemler ve tedavi yontemleri. Ayrıca guneşlenirken dikkat etmeniz gereken hususlar ve cilt koruma onerileri. Uzmanlar derinin yaşlanmasının en cok guneş ışınlarıyla temas eden bolgede gercekleştiğini belirterek, "foto hasar" olayına dikkatleri cekiyorlar. Dermatolog Prof. Dr. Vedat Sezer, "bronzlaşmış bir ten, sağlık ve guzelliğin semboludur, ancak derinin mikroskobik olarak yaşlanması en cok guneş ışınları ile temas eden bolgelerde olur" diyor: "Biyolojik yani zamana bağlı yaşlılığı, foto hasar hızlandırır. Korunmasız ve aşırı guneşlenme, erken cilt kırışıklıklarına, benek benek cillere, hatta deri kanserlerine neden olur" diyor.
Sadece Amerika da her yıl 600 bin kişinin, deri kanserine yakalandığını belirten Dermatolog Uz. Dr. Ahmet Gunay ise, Sidney ’de duzenlenen Dunya Dermatoloji Kongresi ’nde dunyada melonom ( olumcul cilt kanseri) vakalarında yuzde yuze varan artış olduğu belirtildiğini soyleyerek, yeni tedavilerde bağışıklık sistemini kuvvetlendiren verem aşısı ve atar damar icine verilen kemoterapi ilacları kullanıldığını soyluyor.
Lazerle Cil TedavisiErbiyum yağ lazer adı verilen cihazda, lazer ışınları su tarafından emilebilen ozelliğe sahiptir. Cilde verildiğinde cilt yuzeyinde soyulma, buharlaşma yaparak cilleri ve lekeleri yok ediyor. Anestezi gorevi goren bir krem 1,5-2 saat once hastanın cildine suruluyor. Cilleri soyma işlemi 10 dakika-1 saat kadar suruyor, yakılan bolgeyi once sentetik maddelerle kaplayıp, uzerini sargılayarak, hastayı eve gonderiyoruz. Toplam 1 hafta sonra ciller tamamen kayboluyor. Bu surede kesinlikle guneşe cıkmamak gerekiyor. Cilleri lazerle soydurmanın fiyatı ise yapılan bolgeye, derinliğine gore değişiyor.
Sedeflere Guneş İyi GeliyorDeniz ve guneşin de sedefin tedavisine olumlu etkisi vardır.
Guneş Kremi Yerine A VitaminiYuksek koruma faktorlu guneş kremlerinin ciltte alerjik reaksiyon yarattığı, A vitaminin ise koruyucu kremlerden daha etkili olduğu ortaya cıktı.
European Journal of Dermotology de yayımlanan bir makaleye gore, hassas tenli insanlarda betakeroten hapları (provitamin A), UV ışınlarına karşı tek başına guneş kremlerinden daha iyi koruma sağlıyor. Yine Magdeburg Universitesi ’nden Prof. Harold Gollnick ’in yaptığı araştırmaya gore, A vitamini alanların cildi guneşe karşı daha iyi korunuyor. Guneş korumalı krem sektorunde en son 60 koruma faktorlu krem uretilirken, dermatologlar yuksek koruma faktorunun ciltte alerjik reaksiyonlar oluşturduğunu belirtiyorlar.
SorularSoru: Guneşten oluşmuş lekelerin tedavisi var mı, bunlar kansere donuşur mu?
Cevap: Guneş bu tur lekeleri uyaran ve artıran bir faktor. Hidrokinon iceren kremler surerek bu lekeleri tedavi etmeye calışabilirsiniz, bu da etkili olmazsa, lazer uygulanmalı.Soru: 12 yaşında kızım kızıl saclı ve vucudunun her yerinde benler var, ailemde melonom (cilt kanseri) var, cocuğa da gecer mi? cok endişeleniyoruz.
Cevap: Ailede melonom olması riskli bir durumdur, cocuğunuzun vucudundaki benleri 6 ayda bir kontrol ettirerek renginin koyulaşması, yuvarlak bir benin koşeli hale donmesi, kaşıntı, ağrı gibi şikÂyetleri kontrol ettirmesi gerekir.Soru: Butun yuzumde koyu renkli benlerim var, guneş bunları artırır mı?
Cevap: Koyu renkli benler diğerlerine gore gore daha risklidir, bir dermatolog tarafından incelenmesi gereklidir, artma ihtimalleri vardır.Soru: Boynumda benlerim cok fazla, benlerimi aldırsam bir zararı olur mu?
Cevap: Ben aldırmanın bir zararı yoktur, ancak tum halde, kokleriyle cıkarılmalılar.Soru: Elimde vitiligo ( beyazlanma) var, guneşte gecer mi?
Cevap: Bu beyazlıkların, guneşte etrafı daha fazla yanar, ici yanmaz, daha belirgin hale gelirler. Tedavi icin ultraviyole A ışınları iceren kabin (PUVA) tedavisini deneyebilirsiniz.Soru: Sağlıklı bronzlaşma icin ne yapılabilir?
Cevap: Guneşin en yoğun olduğu saatlerde kesinlikle guneşe cıkmayın ve mutlaka guneşten koruyucu kremler kullanın.Soru: Et benlerini aldırmak istiyorum, nasıl alınıyor?
Cevap: Tedavisi 4 yontemle yapılıyor. En cok elektrokoter, kriokoter ve cerrahi yontemle tedavi ediliyor.Elektrokoter: elektrik enerjisi ile calışan bir alet, bununla benler yakılıyor, benler kayboluyor.Kriokoter: Sıvı nitrojen tupleri bir aplikatore bağlanarak benler dondurma ilkesi ile yok ediliyor.Cerrahi Yontem: Benler kokleri ile cıkartılarak o bolgeye dikiş konularak tedavi yapılıyor.Soru: Yuz ve vucudumda sedef lekeleri var, guneş tedavi eder mi?
Cevap: Guneşlenerek sedefleriniz azalır. Ancak sadece guneş yeterli olmaz, bunun yanında bağışıklık sistemini kuvvetlendiren ilaclar yardımıyla da sedef artık tedavi edilebiliyor.Soru: Sivilcelerim guneşte gecer mi?
Cevap: Guneşin sivilceleri kurutucu etkisi var, evet iyileştirir.İdeal Guneş Kreminde Olması GerekenlerKoruma icin- uva, uvb filtresi, titan oksit ve cinko oksit gibi mikro pigmentler.Bakım icin- kurumayı onleyici lipitler ve hidrojeller.İkincil koruma icin- serbest kokleri yok eden E vitamini, enfeksiyon onleyici aloevera, papatya gibi bitki ozleri.Kremin suda cozulmemesi icin- silikon yağlar, lipozomlar, lipojeller.Kremin alerji yaratmaması icin- kendi kendine bronzlaşma sağlayan madde, kokulu, bocek kovucu madde icermemesi gerekiyor.Işın Filtreli GiysilerBilim adamları UV ışınlarını gecirmeyen elbiseler ve "kişisel bronzlaşma programları" geliştirmeye calışırlarken, dermatologlar UV ışınları ile mucadelede yeni bir modanın etkili olabileceğini duşunuyorlar: Kalın mayolar, ışın filtreli T-Shirt ve kalın kumaştan uretilmiş yaz giysilerini kullanmak. Uzmanlar tum giysilerde yıkama etiketinin yanı sıra, UV koruma koruma faktorunun de belirtilmesi gerektiğini soyluyorlar. 1990 ’lı yılların plaj modası; şapka, gozluk ve cabuk kuruyan likra kumaştan plaj elbisesi giymek. Ekvator altındaki Avusturalya da ise suruculerin oto camına dayadıkları kollarında cilt kanseri daha yaygın gorulduğu saptanmış ve suruculere yazın kolluk kullanma zorunluluğu getirilmiş. Bir başka yeni uygulama Hollanda da; teknik araştırma kurumu olan (TNO) artık inşaat, trafik, posta idaresi, kanalizasyon işlerinde calışan işcilere bu tur elbiselerin giydirilmesini şart koşuyor. Dermatologların bu alandaki en son favorisi yeni geliştirilen mikro pigmentli "hi-tech" guneş kremleri. Bu fiziksel filtreler milimetrenin yuz milyonda biri buyukluğundeki titanyum dioksit veya cinko oksit partikullerinden oluşuyor. UVA ve UVB ışınlarını yoğun şekilde yansıtıyorlar, boylece guneş enerjisi cilde giremiyor
Hangi Koruma Faktoru?Cildinizin Cinsi Doğal Korunma Suresi, Koruma Faktoru
Kızıl saclı, cok acık ten 5 - 10 dakika 20-16Sarışın, beyaz ten 10 - 20 dakika 16-10Kumral ten 20 - 30 dakika 10-4Esmer ten 40 dakika 4-2Test: Guneşle Aranız Nasıl?Vaktinizi plaj havlunuzun uzerine uzanarak gecirmekten ziyade sorf tahtasının uzerinde gecirmeyi tercih ediyorsunuz.Yaz tatilinizi turistik yerleri gezerek, kafelerin terasında guneşin ışınlarından en hafif derecede yararlanarak geciriyorsunuz.Cildiniz hicbir sorunla karşılaşmadan bronzlaşıyor. Ve her yaz en guzel şekilde bronzlaşma arzusuyla guneşi sabırsızlıkla bekliyorsunuz.Guneşlenmekten korkuyorsunuz, cunku guneş sizi sevmiyor ve cildinize bedelini odetiyor.Plaj keyfini ailece tadıyorsunuz ve gozunuz cocuklarınızın uzerinde.SonuclarıSize uyan şıkları işaretleyin ve guneşe karşı olan duyarlığınızı aşağıda okuyun:
Sportifsiniz. Guneşe cıkarken koruma faktor numarası 6 ile 8 arasında olan urunlerle başlayın. Daha sonraki gunlerde 2 veya 3 numara ile devam edin.Seyahati seviyorsunuz. Koruma faktor numarası 9 ile 12 arasında olan urunlerle omuzlarınızı ve dekoltenizi korumanız sizin yararınıza. Renginiz koyulaşmaya başlayınca 6 ile 8 numaralı urunlere gecebilirsiniz.Guneşle dostsunuz. Birkac gununuzu faktor 4 ile 6 numarayla gecirin. Daha sonraki gunlerde ise yoğun bronzlaştırıcılarla guneşten olabildiğince yararlanmaya bakabilirsiniz.Porselen tenlisiniz. Faktor numarası 20 ile 25, şemsiyenizin golgesinde hicbir riske girmeden dinlenin. Faktor 15 - 19 ile daha sonraki gunlerde guneşlenirken yararlanın.Titiz bir annesiniz. Cocuklarınız icin 9 - 12 koruma faktorlu urunleri, kendiniz icin de 4 - 6 koruma faktorlu urunleri kullanabilirsiniz.