Yarasalar gorme engellilerin kullanımına sunulacak titreşimli bastonların uretimine ilham kaynağı oldu. Benzer esaslara gore calışan ucak kumanda sistemlerinin geliştirilmesi de planlanıyor.
Oldukca hafif olan elektronik baston, insan kulağının algılayamayacağı frekansta (ultrasonik) ses dalgaları yayıyor ve uc metre capındaki cevrede bulunan objeleri uc boyutlu olarak haritalandırıyor. Yol uzerinde bir engelle karşılaşıldığında baston bunları algılıyor ve tutamak kısmındaki duğmelerin titreşmelerini sağlayarak gorme engelli sahibini uyarıyor. Urunun tasarımı, Leeds Universitesi’nde gorevli araştırmacı ve yarasa uzmanı olan Dean Waters’a ait. Water, şu ana kadar yaklaşık 25 gorme engelli insan uzerinde test edilen bastonun oldukca başarılı bulunduğunu belirtiyor. (1)
Baston saniyede 60,000 ses titreşimi yayıyor ve geri donen yankıları algılıyor. Baston uzerindeki duğmeler de gorme engelli kullanıcının ultrasonik yansımaların kuvvetini ‘hissetmesini’sağlıyor. Hızlı ve kuvvetli bir sinyal objenin yakında olduğu anlamına geliyor.
Bir zoolog olan Waters, calışmalarına ilgi cekebilmek icin İngiltere’nin Manchester şehri yakınındaki Salford’da gercekleştirilen bilim festivalinde ilginc bir gosteri sundu. Bu gosteride yarasa sonarını insan kulağına adapte eden bir yer tespit sistemi, insanlarca sanal gerceklik ortamında objelerin yerini belirlemede kullanıldı. Bundaki fikir ise savaş ucağı pilotları icin bazı kontrol sistemlerini işitme duyularıyla kumanda etmelerini mumkun kılabilecek sistemler geliştirmek. Pilotlar boylece gozlerini başka işler icin serbest bırakabilecekler.
“Araba kullanırken hız gostergesine ve yola aynı anda bakamazsınız” diyor Waters. “Ama aynı esnada radyo dinleyebilirsiniz.” (2)
Waters, insanlar yarasadaki yuksek frekanslı ses dalgalarını uretemedikleri icin, yarasa yer tespiti sesleri yollayan ve bunların frekansını insanın duyma aralığına indirgeyen bir sanal sistem geliştirdi. Kulaklık taktığı insanları bir odaya soktu ve onlardan sadece yer tespit seslerini kullanarak sanal bir boceği avlamalarını istedi. İnsanlar hedeflerini yarasa sesleriyle bulmada, stereo gibi bir ses kaynağını bulmada olduğundan daha başarılı oldular. Bu farklılık, yarasa cığlıklarının uc boyutlu ortamın sese dayalı bir haritasını cıkarmada ozellikle daha iyi olmasından kaynaklanıyor.
Cığlıklar kısa olduğu icin yankı keskin bir şekilde donuyor. Bunlar aynı zamanda genişbant yapısındalar, yani hem yuksek hem de duşuk frekanslarda bilgi iceriyorlar; Boylece yarasalar sesin yerini daha etkili bir şekilde belirleyebiliyor. Ayrıca yarasalar hedeflerine yaklaştıkları sırada seslerini dinamik olarak değiştiriyorlar, bir objeye yaklaştıklarında daha kısa cığlıklar kullanıyorlar.
Hem sonar baston hem de sanal yer tespit sistemi, kaynağını yarasalardaki bu ustun avlanma sisteminden alıyor. Bu durum şuphesiz, yarasalarda mukemmel calışan bir tasarım bulunduğunun ve bunun en son teknolojiye ilham kaynağı olacak kadar ustun olduğunun da bir gostergesi.
Sonar bastona baktığımızda bunun belli bir amaca yonelik olarak tasarlandığını anlarız. Belli parcaların, ses yayacak ve bunların yankılarını algılayıp cisimlerin yerlerini belirleyebilecek şekilde ozel olarak birleştirildiğini gorururuz. Bu ozellikler, sonar bastona ilham kaynağı olan yarasada aynen mevcuttur. Yarasa sonarı, geceleri avlanan ve etrafını goremeyen bu canlıya avının yerini tespit etmede fayda sağlayan ve kulak, beyin gibi organların koordinasyonuyla calışan mukemmel bir organdır. Muhendisler yarasadaki sonarı ornek aldıkları halde yarasa bunu başka canlılardan ornek alıp kendi vucudunda geliştirmiş değildir. Sonar bastondakinden cok daha karmaşık bir tasarıma sahip olan bu organın bilincli olarak tasarlandığı acık bir gercektir. Allah yarasayı ornek edinmeksizin yaratmıştır. Allah bir Kuran ayetinde şoyle bildirmektedir:
“Gokleri ve yeri (bir ornek edinmeksizin) yaratandır. O, bir işin olmasına karar verirse, ona yalnızca "OL" der, o da hemen oluverir.” (Bakara Suresi, 117
REPLERİ GORELİM ARKADAŞLAR
__________________
Gorme Engelliler İcin Sonar Baston
Dini Bilgiler0 Mesaj
●27 Görüntüleme
- ReadBull.net
- Eğitim Forumları
- İslami Bilgiler
- Dini Bilgiler
- Gorme Engelliler İcin Sonar Baston