Yuce dinimiz İslamiyet’e gore komşunun komşu uzerinde hakları vardır. Buna komşuluk hakkı diyoruz. Dinimiz komşuluk hakkı uzerinde cok durmuştur. Hz. Aişe R. Anha’dan rivayet edilen hadis-i şerifte Rasulullah (S.A.V.):
“Cibril bana komşu hakkını o kadar cok tavsiye etti ki, neredeyse komşuyu komşuya vÂris kılacak zannettim.”

Demek ki, komşu hakkı o kadar buyuk ki, CebrÂil (a.s.) defalarca Peygamber Efendimiz’e gelip komşu hakkının oneminden bahsetmiştir.

Hadisteki, “Komşuyu komşuya mirascı kılacak zannettim” ifadesi komşunun komşusu uzerindeki hakkını acıklamak icin getirilmiştir. Cunku İslam’ın ilk yıllarında kardeşlik ahdi de mirascı olmayı gerektiriyordu. Sonraları bu kaldırılarak mirasın sebepleri olarak, soy yakınlığı, nikÂhtan dolayı yakınlık ve vel akdi yururlukte bırakılmıştır.

Hadis, komşu hakkının yuceliğine, onunla yardımlaşma ve guzelce ikramda bulunmanın gerekliliğine, komşuya zarar vermemeye, hastalanınca ziyaret etmeye, sevincli ve kederli gunlerinde yanlarında bulunmaya işaret etmektedir.

“Komşunun komşularıyla geciminin edep ve erkÂnı kırktır” demişlerdir.

1. Kişinin kendi evine bitişik olanlarla, karşısında bulunup da kapıları gorunenlerden kırk eve kadar oturanlar, -zımmî (hıristiyan vatandaş) da olsalar- komşularıdır. Bunlara, iyilik etmek ve gercekten akrabalarmış gibi guzel davranmaktır.
2. Komşunun ev halkına, kotuluk etmeyip, onların namusunu korumaktır.
3. Komşuya gelip gidene uzun uzun bakıp, rahatsız etmemektir.
4. Komşusu acken, kendi tok yatmamaktır.
5. Komşuyu el veya diliyle incitmekten sakınmaktır.
6. Komşunun evine, penceresinden, duvarından izinsiz bakmamaktır.
7. Komşularına azdan coktan -zımmî de olsa- hediye vermekti…
8. “Komşu canağı” gondermektir. Yani kokusu duyulacak bir yemek pişirildiğinde, bitişik komşuya hediye etmektir.
9. Satın aldığı meyveden, rastladığı komşusuna hediye etmektir.
10. Komşuları borc isterse, vermektir.
11. Komşuları muhtac kaldıysa, ihtiyaclarını gidermektir.
12. Komşusunu bayramlarda ziyaret etmektir.
13. Komşunun hayvanlarına taş atmamaktır.
14. Komşunun cocuklarını, kendininkilere dovdurup sovdurmemektir.
15. Komşuların izni olmadan, kendi binasını, onlarınkinden yuksek ve onlerini kapayacak şekilde yaptırmamaktır.
16. Komşularını, kendi taraflarından, duvara ağac kakmaktan menetmektir.
17. Komşularına, kendi oluklarının akıntısıyla veya yolunun toprak kazıntısı ve kar kurun tusuyle rahatsız vermemektir.
18. Komşuların sırlarını ve ayıplarını soruşturmamaktır.
19. Komşuların hallerini ve işlerini başkalarına soylemektir.
20. Komşularına yolda rastladıkca ilk once selÂm vermektir.
21. Komşularla konuşurken lÂfı uzatmayıp, luzumu kadar konuşmaktır.
22. Komşularından su, tuz ve ateş gibi zarurî maddeleri esirgemeyip vermektir.
23. Komşuların hediyesini, az da olsa kabul edip, cok bilmektir.
24. Komşuların ayıplarını ortmektir.
25. Komşularına dert ortağı olmaktır.
26. Komşularından izin almadan evini yabancıya satmamaktır.
27. Komşusu bir yerden donunce ziyaret etmektir.
28. Komşularını kederli gunlerinde teselli etmektir.
29. Komşuları tarafından davet olununca, kabul edip gitmektir.
30. Komşuları tarafından davet olununca, kabul edip gitmektir.
31. Komşusu bir şey isteyince memnuniyetle vermektir.
32. Komşusu bir kusur işleyince, af ederek, sevgi uyandırmaktır.
33. Komşuları hasta olunca ziyaret etmektir.
34. Komşulardan biri vefat edince, cenazesinde hazır bulunmaktır.
35. Komşuların yetimlerini himÂye etmektir.
36. Komşularıyla buluşunca, gulec yuzlu olup, tatlı soz soylemektir.
37. Komşuların kendisine nasıl davranmasını istiyorsa, onlara oyle muamele etmektir.
38. Başkalarından gelse tahammul edemeyeceği eziyete, komşusundan gelince tahammul etmektir.
39. Komşulardan kabalık edenlere aldırmamaktır.
40. Komşulardan sert soyleyenlere, mulÂyim davranmaktır.

Yolda kalmışların hakı ise, onların muhtac olduğu kadar, yardımcı olmaya calışmaktır.
__________________