Ulke : Turkiye Kıta : Avrupa Konfederasyon: FIBA Avrupa Kuruluş : 16 Aralık 1966 Takım Sayısı : 16 Bir Alt Lig : Turkiye Basketbol 2. Ligi Diğer Kupalar : Teknosa Turkiye Kupası Cumhurbaşkanlığı Kupası Uluslararası Kupalar : Euroleague ULEB Eurocup EuroChallenge EuroCup Challenge Son Şampiyon : Fenerbahce Ulker (4. kez) En Başarılı Takımlar : Efes Pilsen S.K (13 Kez) Eczacıbaşı S.K (8 kez)TV Yayıncı : Skyturk-Spormax Resmi Site : tbl.org.tr
BBL TARİHİ
Beko Basketbol Ligi (T.B.L.), 1966 yılında Turkiye Basketbol Federasyonu tarafından kurulan ve Turkiye'de en ust duzey profesyonel basketbol ligi. Genel olarak "Turkiye 1. Erkek Basketbol Ligi"'nin Turkiye Basketbol Federasyonu tarafından kabul edilen ismi.
LİG TARİHİ
1946 yılından itibaren İstanbul, Ankara ve İzmir bolgelerine dayanan basketbol faliyeti, mahalli lig maclarıyla bu bolgelerin lig birincileri arasında oynanan Turkiye basketbol şampiyonasına katılması ile ulusal duzeyde yapılıyordu. 1966 - 1967 yılından sonra Turkiye Basketbol Federasyonu tarafından bu bolgelerin takımları bir araya getirilerek Turkiye Basketbol Şampiyonası yerine 12476 sayılı yonetmelik kararı ile Turkiye Deplasmanlı Basketbol Ligi oluşturuldu.
Ligde 16 takım lig mucadelesi yaptıktan sonra lig şampiyonu play off mucadelesi sonrası belli olur..
Normal Lig Karşılaşmaları
Normal lig karşılamaları, 16 takım arasında, her takımın biri kendi sahasında diğeri rakip takımın sahasında olmak uzere deplasmanlı, iki devreli ve lig usulu oynanır.
Bu musabakalar sonrası yapılan puan sıralamasına gore;
İlk sekiz sırayı alan takımlar Play-off maclarını oynamaya hak kazanırlar.
9. ile 14 sıra arasında yer alan takımlar sezonu tamamlamış olurlar.
15. ve 16. olarak son iki sırayı alan takımlar bir sezon sonra Turkiye Basketbol 2. Ligi'nde yer alırlar.
Ceyrek ve Yarı Final Musabakaları
Play-off'un tum turlarında takımların ligde oynamış oldukları mac sonucları aşağıdaki gibi dikkate alınır. 1. Eşleşen takımların normal ligde oynamış oldukları macların ikisi de aynı takım tarafından kazanılmışsa iki macı kazanan takım o turun maclarına 1-0 ustun başlar. 2. Eşleşen takımların normal ligde oynamış oldukları maclarda takımlar bir kez kazanmış, bir kez kaybetmiş ise, o turun macları 0-0 başlar. 3. Ceyrek ve yarı final musabakaları kazanılmış 3 mac uzerinden oynanır ve bu turlarda;
Eğer maclar 0-0 başlar ise, ilk iki mac, normal ligi ust sırada bitiren takımın sahasında 3. ve 4. maclar rakip sahada ve 5. macın gerekmesi halinde ligi ust sırada bitiren takımın sahasında olmak uzere sıra ile oynanır.
Eğer play off serisine 1-0 ustun başlanır ise 1. mac seriye ligi ust sırada bitiren takımın sahasında 2. ve 3. maclar ise rakip sahada oynanır 4. macın gerekmesi halinde ise son mac ligi ust sırada takımın sahasında oynanır..
Play-Off Finali
Final musabakaları kazanılmış 4 mac uzerinden oynanır. Şayet maclar 0-0 başlar ise, ilk iki mac, normal ligi ust sırada bitiren takımın sahasında, 3. ve 4.maclar rakip sahada, gerekmesi halinde 5.mac ligi ust sırada bitiren 6. mac rakip sahada ve 7. mac ligi ust sırada bitiren takımın sahasında olmak uzere sıra ile oynanır.
Eğer play off serisine 1-0 ustun başlanır ise 1.mac normal ligi ust sırada bitiren takımın sahasında 2. ve 3. maclar ise rakip sahada oynanır 4. macın gerekmesi halinde normal ligi ust sırada bitiren takımın sahasında, 5.mac rakip sahada ve 6. ligi ust sırada bitiren takımın sahasında oynanır.
Final musabakaları sonunda rakibi karşısında 4. galibiyetini alan takım sezonu Beko Basketbol Ligi Şampiyonu olarak tamamlar..
TURKİYE BASKETBOL FEDERASYONU BAŞKANI
Turgay Demirel
BBL TAKIMLARI
Aliağa Petkim-Antalya Buyukşehir Belediyespor-Banvit-Beşiktaş Cola Turka-Bornova Belediyesi-Daruşşafaka Cooper Tires-Efes Pilsen-Erdemirspor-Fenerbahce Ulker-Galatasaray Cafe Crown-Kepez Belediyespor-Medical Park Trabzonspor-Mersin B.Ş.B-Olin Genclik-Oyak Renault-Pınar Karşıyaka-Tofaş-Turk Telekom..
BBL ŞAMPİYONLARI
Eski Şampiyonlar
Efes Pilsen 1993-1994
Efes Pilsen 1992-1993
Efes Pilsen 1991-1992
Fenerbahce 1990-1991
Galatasaray 1989-1990
Eczacıbaşı 1988-1989
Eczacıbaşı 1987-1988
Karşıyaka 1986-1987
Galatasaray 1985-1986
Galatasaray 1984-1985
Efes Pilsen 1983-1984
Efes Pilsen 1982-1983
Eczacıbaşı 1981-1982
Eczacıbaşı 1980-1981
Eczacıbaşı 1979-1980
Efes Pilsen 1978-1979
Eczacıbaşı 1977-1978
Eczacıbaşı 1976-1977
Eczacıbaşı 1975-1976
Beşiktaş 1974-1975
Muhafızgucu 1973-1974
İTU 1972-1973
İTU 1971-1972
İTU 1970-1971
İTU 1969-1970
Galatasaray 1968-1969
İTU 1967-1968
Altınordu 1966-1967
Sezonlar
Fenerbahce Ulker 2009-2010
Efes Pilsen 2008-2009
Fenerbahce Ulker 2007-2008
Fenerbahce Ulker 2006-2007
Ulkerspor 2005-2006
Efes Pilsen 2004-2005
Efes Pilsen 2003-2004
Efes Pilsen 2002-2003
Efes Pilsen 2001-2002
Ulkerspor 2000-2001
Tofaş 1999-2000
Tofaş SAS 1998-1999
Ulkerspor 1997-1998
Efes Pilsen 1996-1997
Efes Pilsen 1995-1996
Ulkerspor 1994-1995
Medya Ve Yayıncılık
TBL yayıncılığını ntv spor ntv sky turk yapmaktadır. 2008-2009 sezonu itibariyle TBL TV haklarını Digiturk platformu bunyesinde bulunan Spormax kanalı ve Skyturk kanalı beraber gercekleştirmektedir.
Organizasyon
Turkiye Basketbol Federasyonu tarafından ilk kez 2004 yılında organize edildi. Organizasyon'da Turkiye Basketbol Ligi'nde oynayan Turk ve Yabancı oyuncular, taraftarlar tarafından internet uzerinden secilerek Turk Karması ve Yabancı Karması olarak karşılıklı gosteri amaclı basketbol macı yaparlar. Ayrıca TBL oyuncuları arasında Uc sayı yarışması, Smac yarışması ve Yetenek yarışması gercekleştirilir. Organizasyon başladığı yıldan itibaren İstanbul'da bulunan Abdi İpekci Spor Salonu'nda gercekleştirildi.
2004, 2005 ve 2006 yıllarında Turkiye Basketbol Ligi All Star adı ile organize edilirken, 2006 yılında Beko Elektronik'in lige sponsor olması ile birlikte 2007, 2008, 2009 yıllarında Beko All Star adı ile duzenlenmiştir.
Turkiye Basketbolundaki İlkler Ve Rekorlar
Turk basketbolunda, bircok ''ilk''ler ve ilginc rekorlar bulunuyor. Turk basketbol tarihinin en onemli yıldızlarından Erman Kunter, 153 ile bir macta en fazla sayı atan oyuncu oldu.
Kunter, 1988 yılında Fenerbahce formasıyla Hilalspor karşısında 153 sayı atarak rekor kırarken, ilk yarıda attığı 81 sayıyla, bir devrede en fazla sayı ureten basketbolcu olarak da tarihe gecti.
BUDANUR'UN REKORU
Beşiktaşlı Hudai Budanur da kırılması guc bir rekoru elinde bulunduruyor.
1957 yılında İstanbul Spor ve Sergi Sarayı'nda yapılan İstanbul Ligi macında Beşiktaş, İstanbul Karagucu'nu 110-56 yenerken, Budanur, siyah-beyazlıların 110 sayısını da tek başına attı.
NBA'DEKİ İLK TURK MİRSAD
Mirsad Turkcan, ABD Profesyonel Basketbol Ligi'nde (NBA) oynayan ilk Turk basketbolcusu olarak tarihe gecti.
1998 yılında ilk kez Houston Rockets'e transfer olan Mirsad, NBA'de fazla oynama şansı bulamadı.
Mirsad'ın ardından 7 sezon once Hidayet Turkoğlu da NBA takımlarından Sacramento Kings tarafından secildi. Mirsad'dan daha başarılı bir performans sergileyen Hidayet, NBA'de en fazla oynayan Turk oyuncu durumunda bulunuyor.
NBA'DE İLK ŞAMPİYONLUK YAŞAYAN OYUNCU MEHMET OKUR
2003-2004 sezonunda Detroit Pistons'ta şampiyonluk sevincine ulaşan milli basketbolcu Mehmet Okur ise NBA'de şampiyonluk yaşayan ilk Turk oyuncu oldu.
Mehmet, ayrıca Utah Jazz ile 6 yıllık 50 milyon dolara sozleşme imzalayarak, tarihte en fazla ucrete imza atan Turk oyuncu oldu.
Mehmet Okur, gecen sezon NBA All-Star kadrosuna son anda dahil edildi. Batı Konferansı'nda daha once All-Star'a secilen ancak sakatlığı nedeniyle oynayamayan Allen Iverson'un yerine kadroya giren Mehmet, NBA tarihinde All-Star macına cıkan ilk Turk sporcu olarak tarihe gecti. Las Vegas'taki Thomas Mack Arena'da 18 Şubat 2007'de yapılan All-Star'da, Mehmet macta yer aldığı 14 dakika 43 saniyede 4 sayı attı, 2 ribaunt aldı ve 1 de asist yaptı.
İLK AVRUPALI GRANİT
Avrupa'ya transfer olan ilk Turk basketbolcu ise Yalcın Granit oldu. Granit, Fransa'nın Racing Paris takımında oynamıştı.
Fenerbahce'den 7 sezon once Yunanistan'ın AEK Atina takımına giden İbrahim Kutluay ise ilk kez bir Yunan takımına transfer olan Turk oyuncu olmuştu.
2001-2002 sezonunda Panathinaikos ile Avrupa Ligi şampiyonluğuna ulaşan İbrahim, bu kupayı kaldıran ilk Turk basketbolcu oldu.
Panathinaikos, Avrupa Ligi finalini Huseyin Beşok'un takımı Maccabi Elite Tel Aviv ile oynarken, ilk kez 2 Turk basketbolcu Avrupa Ligi finalinde karşı karşıya geldi.
AVRUPA'DAKİ İLK TURK ANTRENOR ATAMAN
Avrupa'da profesyonel liglerde bir takım calıştıran ilk antrenor ise Ergin Ataman oldu.
2001-2002 sezonunda İtalya'nın Montepaschi Siena takımını calıştıran ve takımına ilk sezonunda Avrupa Raimundo Saporta Kupası'nı kazandıran Ataman, bu kupayı kaldıran ilk ve tek Turk antrenor olarak tarihte yerini aldı.
EFES PİLSEN'İN İLKLERİ
Efes Pilsen, 1996 yılında Avrupa Radivoj Korac Kupası'nı muzesine goturerek, ilk kez bu spor dalında Avrupa kupası kazanan Turk takımı oldu.
Lacivert-beyazlılar, Avrupa kupalarında finale cıkan ilk takım olma ozelliğini de taşıyor. 1993 yılında da Avrupa Kulupler Kupası'nda final oynayan Efes Pilsen, Torino'da Yunan rakibi Aris'e 50-48 yenilmişti.
Efes Pilsen, 1999-2000 sezonunda da Avrupa Ligi'nde ''Dortlu Final''e kalıp, Avrupa ucuncusu olarak bir ilke daha imza attı.
NBA TAKIMIYLA MAC YAPAN İLK VE TEK TURK TAKIMI EFES PİLSEN
Bir NBA takımıyla mac yapan ilk ve tek Turk takımı Efes Pilsen oldu.
NBA'in davetlisi olarak gecen yıl ABD'ye giden lacivert-beyazlılar, 11 Ekim 2006'da Denver Nuggets ile yaptığı hazırlık macıyla, bir NBA takımıyla karşılaşan ilk Turk ekibi oldu. Efes Pilsen, NBA'deki ikinci hazırlık macında 13 Ekim 2006'da Golden State Warriors ile oynadı.
TURKİYE'DE MAC YAPAN İLK NBA TAKIMI MİNNESOTA TİMBERWOLVES
NBA ile Avrupa Basketbol Ligleri Birliği'nin (ULEB) yaptığı anlaşma gereği İstanbul'a gelen NBA takımlarından Minnesota Timberwolves, 6 Ekim 2007'de Efes Pilsen ile ozel bir mac yaptı.
EA Sports'un organizasyonu ''NBA Europe Live Tour 2007'' kapsamında ceşitli etkinliklerde bulunmak uzere İstanbul'a gelen ve burada yeni sezon hazırlıklarını surduren Minnesota Timberwolves'ın, Efes Pilsen ile yaptığı macla ilk kez bir NBA takımı Turkiye'de mac oynadı.
Efes Pilsen de Turkiye'de bir NBA takımıyla karşılaşan ilk Turk takımı unvanı aldı.
RECEP ANKARALI DA TARİHE GECTİ
Efes Pilsen ile Minnesota Timberwolves arasındaki karşılaşmada gorev yapan Turk hakem Recep Ankaralı da tarihe gecti.
Recep Ankaralı, bir NBA takımının macında gorev yapan ilk Turk hakem oldu. Karşılaşmada ABD'den gelen NBA hakemleri Jack Nies ve Luis Grillo, Recep Ankaralı ile birlikte karşılaşmayı yonetti.
DİĞER ''İLK'' VE REKORLAR
- Turkiye ilk kez 1949 yılında Kahire'deki Avrupa Şampiyonası'na katıldı.
- 1951 yılında 7. Avrupa Şampiyonası'nda Turk hakem İzzettin Somer, Avrupa Şampiyonası finalini yoneterek, bu alanda bir ilke imza attı.
- 1959 yılında Turkiye tarihinde ilk kez Avrupa Şampiyonası'na ev sahipliği yaptı.
- 1961 yılında Galatasaray, Avrupa Şampiyon Kulupler Kupası ilk turunda, Yunanistan'ın Pire Olympiakos takımını 2 macta da yenerek, Avrupa kupalarında tur atlayan ilk Turk takımı oldu.
- 1980 yılında Eczacıbaşı Erkek Basketbol Takımı, Avrupa Kupa Galipleri Kupası'nda ceyrek finale yukselen ilk Turk takımı oldu.
- 1981 yılında Avrupa Karması'na secilen ilk Turk oyuncu Efe Aydan.
- ABD'de Evansville Universitesi takımıyla NCAA play-off'larında oynayan ilk Turk oyuncu Emir Turam.
- Uluslararası alanda ilk resmi mac ise Şili ile 7 Ağustos 1936'da oynandı. Berlin Olimpiyatları'nda yapılan macı Turkiye 30-16 yitirdi.
- 1956 yılında yapılan ilk gencler Turkiye birinciliğini Fenerbahce kazandı.
- Turkiye, Sofya'da 1960 yılında yapılan Balkan Şampiyonası'na ilk kez katıldı. Turkiye, 1981 yılında Balkan Şampiyonu oldu.
- 259 kez milli formayı giyen Efe Aydan, en fazla milli olan oyuncu.
- Levent Topsakal, Turkiye-İrlanda yıldız milli macında 78 sayı atarak, milli formayla bir macta en cok sayı atan oyuncu unvanını aldı.
- 32. Avrupa Erkekler Basketbol Şampiyonası'nda (A) Milli Takım ilk kez Avrupa ikincisi oldu.
- (A) Milli Takım, 2002 yılında ilk kez Dunya Şampiyonası'nda mucadele etti ve 9. oldu.
- 2001-2002 sezonunda CSKA Moskova takımında forma giyen Mirsad Turkcan, Avrupa Ligi normal sezonunda en değerli oyuncu (MVP) secilen ilk Turk basketbolcu oldu.
Turkiye'de Basketbol
Turkiye'de basketbol ilk olarak Robert Koleji'nin spor salonunda Amerikalı bir oğretmenin yonetiminde oğrenciler arasında 1904 yılında oynandı. 1911 yılında Galatasaray Lisesi beden eğitimi oğretmeni olan ve o donemde Galatasaray S.K. futbol takımının kaleciliğini yapan Ahmet Robenson tarafından, basketbol kuralları turkceye cevrilmiş ve 10'ar kişilik iki takım arasında Galatasaray Lisesi'nin spor salonunda oynanmıştır.
1913 yılında ilk basketbol şubesi Fenerbahce Spor Kulubu tarafından acılmıştır. 1920 tarihine kadar Osmanlı Devleti'nin Dunya Savaşı'nda olmasından dolayı bir gelişme gostermedi. İlk resmi musabaka 1921 yılında Selim Sırrı Tarcan'ın desteği ile Yuksek Oğretmen Okulu oğrencileri ile İstanbul’da yaşayan Amerikalılar arasında oynanmış, Amerikalılar macı 24-18 kazanmıştır.
1923 yılında ilk resmi spor teşkilatı olan Turkiye İdman Cemiyetleri İttifakı kurulması ile basketbolun butun Turkiye'ye yayılmaya başlamıştır. Turkiye'de ilk basketbol ligi ise 1927 yılında kurulmuştur. İstanbul'daki Musevilerden kurulu Maccabi şampiyonluğunu 1933 yılına kadar surdurmuştur. 1933 yılında Turk Spor Kurumu'nun basketbolu ele alması ile Maccabi'nin ustunluğu sona ermişti. İstanbul basketbol şampiyonalarında Galatasaray S.K. takımı arka arkaya dort yıl şampiyon oldu.
Turkiye Millî Basketbol Takımı 1934 yılında kurulmuş, ilk resmi macını 24 Haziran 1936 yılında Beyoğlu Halevi salonunda Yunanistan ile yapmıştır. Macı 49-12 gibi farklı bir skorla kazanmıştır. Turkiye daha sonra 1936 Berlin Olimpiyatları'na katıldı, ancak dereceye giremedi.
1940 ile 1946 yılları arasında Turkiye'de basketbol faliyetleri duraklasa da 1946'dan itibaren Ankara, İstanbul, ve İzmir'in ilk derecelere giren takımlarının oynadığı Turkiye Şampiyonası'nın duzenlenmesi ile yeniden faliyetler hızlanmıştır. 1949 yılında Kahire'de yapılan Avrupa Basketbol Şampiyonası, Turkiye'nin katıldığı ilk Avrupa Şampiyonası oldu. Turkiye bu şampiyonada Avrupa 4'culuğu unvanını elde etti. 1960 yılında ise Turkiye Millî Basketbol Takımı ilk kez Sofya'da yapılan 2. Balkan Şampiyonası'na katıldı.
Turkiye'de basketbol, 1936-1959 yılları arasında Spor Oyunları Federasyonu adı altında voleybol ve hentbol ile birlikte yurutulmuştur. 1 Mart 1959 yılında ise Turkiye Basketbol Federasyonu resmen kurulmuştur. 13 Aralık 1966 yılına kadar İstanbul, İzmir ve Ankara bolgelerinde yurutulen basketbol calışmaları daha sonra bu bolgelerin takımları bir araya getirilerek Turkiye Deplasmanlı Basketbol Ligi'ne donuştu. 1968 - 1969 sezonundan itibaren Turkiye Basketbol Federasyonu, Deplasmanlı İkinci Ligi kurdu. Ayrıca 70'li yıllarda bazı ozel kuruluşların da basketbol takımları oluşturmaları ile Turk basketbolu canlanma donemine girdi.1977 yılında Fransa'da yapılan "Avrupa Yıldızlar Basketbol Şampiyonası"nda Turkiye, Avrupa Şampiyonluğu'nu kazandı
nbatrky
__________________