Buyuk gunahlar Allah’a ortak koşmak, icki, kumar, faiz, zina, sihir/buyu, ana-babaya asi olmak, savaştan kacmak, farz ibadetleri yapmamak vs. şeklinde ozetlenebilir. Nitekim Peygamberimiz (s.a.v.), buyuk gunahlardan bazılarını acıklamıştır. Ortama ve duruma gore sorulan sorularda bunların bir kısmını haber vermiş, ummetini gunahlardan sakındırmış, gerekli ikaz ve ihtarları yapmıştır. Bunlardan biri şoyledir:

Ebu Bekre (r.a) anlatıyor: "Resulullah (s.a.v.): ‘Size buyuk gunahların en buyuğunu haber vereyim mi?’ buyurmuş ve bunu uc kere tekrar etmişlerdi. Biz: ‘Evet!’ deyince: ‘Allah'a şirk koşmak, anne ve baba haklarına riayetsizlik, cana kıymak!" buyurdular. Bu sırada dayanmış durumda idi, yere oturup: ‘Haberiniz olsun! Yalan soz, yalan şahitlik!’ dedi ve bunu cokca tekrar etti.”(1)

Ubeyd İbnu Umeyr (r.a), babasından naklediyor: “Resûlullah’a (s.a.v.), bir adam buyuk gunahlardan sormuştu. ‘Onlar dokuzdur!’ buyurdular ve saydılar: “Şirk, sihir, insan oldurmek, faiz yemek, yetim malı yemek, savaştan kacmak, namuslu kadınlara iftirada bulunmak, anne ve babaya haksızlık, kıbleniz olan Beytu'l-Haramda masiyet (yani gunah ve kotuluk) işlemeyi helal kabul etmek.”(2)

İbnu Mes'ud (r.a) bu konuda şoyle buyurur. “Dedim ki: ‘Ey Allah'ın Resûlu! Allah yanında en buyuk gunah hangisidir?’ ‘Seni yaratmış olan Allah'a eş koşmandır!’ buyurdular. ‘Sonra hangisidir?’ dedim. ‘Seninle birlikte yiyecek diye, evladını oldurmendir!’ buyurdular. Ben yine: ‘Sonra hangisidir?’ dedim. ‘Komşunun helalliği ile zina etmendir!’ buyurdular.”(3)

Başka bir hadiste ise; ‘Rasulûllah (s.a.v.): ‘Kişinin anne ve babasına sovmesi buyuk gunahlardandır!’ buyurmuşlardı. Orada bulunanlar: ‘Hic kişi anne ve babasına sover mi?’ dediler. ‘Evet! Kişi, bir başkasının babasına, annesine sover, o da bunun annesine babasına sover!’ buyurulduğu rivayet edilmektedir.”(4)

(1) BuhÂri, ŞehÂdÂt, 10;
(2) Ebu DÂvud, VesÂya, 10, (2875);
(3) BuhÂri, Tefsir, Bakara, 3, FurkÂn 3,
(4)BuhÂri, Edeb 4;
__________________