Huseyin OKUR-Semerkand Aile

İslam dini; uygulanmasını istediği şeylerle dunyada insanoğlu icin hukuk, ahlak, nizam gibi dusturların yegane orneğidir. İslam alimleri de “din” deyince bunun yani insanın hem dunya hem de ahiret hayatını tanzim eden bir yapının anlaşılması gerektiğini bildiriyorlar. Bu sebeple Yaradan, her iki hayatı koordineli hale getirecek birtakım kurallar vazetmiştir. Bunların bir kısmına bizler vakıf iken bazısının hikmetini Allah, katında saklı tutmuş ve sadece bir imtihan vasıtası olduğunu bildirmiştir.
Orneğin mal edinmeyi, yeme icmeyi mubah kılmışken; aşırılığı, israf etmeyi, mal, mulk ve servet ile toplum icinde kendini ustun gormeyi ve bunu sağlayacak vasıtalara meyletmeyi hoş karşılamamış, bunun tesviyesi icin makul ve mutedil olculer getirmiştir. Bu, İslam’ın tabii ve fıtri bir din olmasının sonucudur. Bazı sınırlama ve olculer getirmesi de toplumda denge kurmayı ve bu dengeye uygun sosyal yapıyı ve beşeri ilişkileri korumayı hedefleyen sosyal bir din olmasının icabıdır.

KADINLARA HELAL ERKEKLERE HARAM

Cok eski zamanlardan beri insanoğlunun yaygın bir ziynet eşyası olmuş altın ve gumuş kullanımı ve ipekli elbise giymeyle ilgili de bazı sınırlamalar getirmiştir dinimiz. Kadınların yaratılışı gereği suslenmeye olan ihtiyac ve eğilimlerinin fazla olması sebebiyle onlara bu konuda daha toleranslı davranılmış; israf ve gosterişe kacmamaları, gayrimeşru tarz ve zeminde tahrik aracı yapmamaları kaydıyla onların altın ve gumuşu ziynet eşyası olarak kullanabileceği, ipek elbise giyebileceği belirtilmiştir.
Erkekler icinse yuzuğun gumuşten olması mustesna bu uc maddenin ziynet amacıyla kullanılması yasaklanmış, haram kabul edilmiştir. Orneğin cokca yaygın bir uygulama olan erkek icin altın yuzuk dinimizce doğru gorulmemiş ve takılmaması emredilmiştir. Buna karşın toplumsal gereksinimler goz ardı edilmemiş ve Rasulullah’ın (s.a.v) fiili tatbikleriyle erkeklere gumuş yuzuk takmaları tavsiye edilmiştir. Dolayısıyla erkeklere sadece gumuş yuzuk takmaları helal gorulmuştur. Rasulullah (s.a.v) erkeklere hitaben; “İpek giymeyin; cunku onu dunyada giyen, ahirette giymeyecektir” (Buhari, Libas, 25, 36) dediği; bir sahabinin parmağında altın yuzuk gorunce de onu cıkarıp attığı ve “Biriniz, ateşten bir kor parcasını eline almaya yelteniyor” (Muslim, Libas,11) buyurduğu nakledilir.

LUKS VE İSRAF OLCUSU

Bundan başka yani altın ve gumuşun ziynet eşyası (takı) olarak değil de gosteriş ve israf ağırlıklı ev ve el eşyası olarak kullanılması cinsiyet ayırımı gozetmeksizin kadın ve erkeğe haram kılınmıştır.
Altın, gumuş ve ipek kullanımı hakkında Rasulullah (s.a.v) bazı hadislerinde şoyle buyurmuşlardır: “Altın ve ipek ummetimin erkeklerine haram, kadınlarına helaldir.” (Tirmizi, Libas, 1)
“Altın ve gumuş kaplardan bir şey icmeyiniz ve bu ikisinden yapılan tabaklarda bir şey yemeyiniz. Cunku bu tabaklar (sıhaf) dunyada muşrikler icin, ahirette ise sizin icindir.” (Muslim, Libas, 2)
Başka bir hadislerinde ise Hz. Peygamber, “Gumuş kaptan icen, karnına cehennem ateşini akıtmaktadır” (Muslim, Libas, 1) buyurmuştur.
“Hz. Peygamber, altın ve gumuş kaplardan yiyip icmemizi, ipek giymemizi ve ipek uzerine oturmamızı yasakladı.” (Buhari, Libas, 27)
Altın ve gumuşun ziynet eşyası; ipeğin de giyim kuşam malzemesi olarak kullanımı yalnızca kadınlar icin caizdir. Altın ve gumuş ziynetin kadınlar icin caiz gorulmesi onların yaratılışlarına uygunlukla acıklanmıştır. Ancak bu konuda onlara da luks ve israfa kacmama, bu ziynetleri yabancılara karşı gosteriş ve cinsi cazibe aracı olarak kullanmama gibi bazı tavsiyelerde bulunulmuştur.

SAĞLIK KONUSUNDA İZİN VAR

Bazı zaruret ve ihtiyac durumlarında altın ve gumuşun kullanılması caiz gorulmuştur. Orneğin duşen bir dişin yerine veya herhangi bir suretle dişlerin arasında mevcut olan acıklığı kapamak icin altın veya gumuşten diş yapılması, yine kesilen burnun yerine altın veya gumuşten burun yapılması gibi hususlarda altın ve gumuşun tedavi amacıyla kullanılması fakihlerin coğunluğu tarafından caiz gorulmuştur.
Giyim, kuşam ve takı olarak altın, ipek ve yuzuk haric gumuşun erkeklere haram kılınmasının; bilinen bilim dallarının icerisinde maddesel ve fiziksel hikmetlerini duşunmek ve bu yasaklamayı bunlara bina etmek mumkundur. Orneğin tıp ilminde oruc tutmanın faydaları hakkında cok uzun konuşmalar yapılmıştır ama Kur’an-ı Kerim bu hukumdeki asıl gayenin o tıbbi sonucları elde etmek değil oructa asıl gayenin takva sahibi olmak olduğunu acıklamıştır.
Gerek Kur’an-ı Kerim’de gerekse hadislerde oruc tutmanın birincil nedenleri arasında sağlıkla ilgili faydalarından bahsedilmemesinin nedeni, Muslumanları tamamen dunyevi hedeflere yoneltmemek aksine ulvi, ilahi değerlere yonlendirmektir. Bu itibarla baktığımızda erkekler icin soz konusu eşyaların yasaklanması, kadınlar icin de bunlarda aşırılığa gidilmemesi noktasında birincil gaye; ilahi rızayı hedeflemek, verilen emre itaat etmektir ki kulluğun ve imtihan icinde olmanın sırrı da burada yatmaktadır. Bu sebeple Cenab-ı Allah, Rasulullah Efendimiz’in emirlerini kendi emirleri olarak tavsif etmiş ve kati surette tabi olunmasını, imtisal edilmesini emretmiştir. Bir ayet-i kerimede şoyle buyrulmuştur: “…Peygamber size ne verdiyse onu alın, size ne yasakladıysa ondan da sakının. Allah’tan korkun. Cunku Allah’ın azabı cetindir.” (Haşr, 7)
__________________