Kıraat Hatalarının Namazı Bozup Bozmayacağı Veya Hangi Olcude Bozacağı Meselesi Fıkıh İlminin Konusuna Girmektedir. İmam En Nesefi Rh. (Ol: 537/1147)’nin Bu Mevzuya Tahsis Edilmiş Yazma Bir Risalesini Ozetlemek Sureti İle Burada Zikeredeceğiz.

Kıraat de Altı Turlu Hata Vardır: Ayette Kelimede Harflerde İrabda Kelimenin Kat’ın da Vakf Ve İbtida. Bunları Birer Birer İnceleyelim.

1- Ayette Hata: Bu Altı Şekilde Olur.

a) İki Ayet Arasına Okunan Sureden Gayri Ayet Katmakla Olur. Mesela:

Maliki Yevmiddin – İnnAllahe Huver Razzaku Zul Kuvvetil Metin– İyyake Na’budu. Gibi

b) İki Ayet Arasında Bir Ayeti Terk Etmekle Olur. Mesela

Elhamdu Lillahi Rabbil Alemin Maliki Yevmiddin Gibi

c-d) Takdim Ve Te’hır İle Olur. Mesela:

Maliki Yevmiddin Er Rahmanir Rahim Gibi

e) İbdal İle Yani Bir Ayet Yerine Diğer Bir Eyet Okumakla Olur. Mesela:

Er Rahmanir Rahim – İnnAllahe Huver Razzaku Zul Kuvvetil Metin- İyyake Na’budu Gibi Burada Maliki Yevmiddin Ayetinin Yerine İnnAllahe Huverrazzak … Okunmuştur.

f) Tekrar İle Yani Aynı Ayeti Tekrar Etmek Sureti İle Olur.

Her Ayette Vakıf Yapılır İse Yani Durulur İse Bu Şıkların Hic Birisi Namazı Bozmaz. Şayet Ayetler Birbirne Vasledilirse Ve İki Mana Arasında da Muhalefet Yoksa Yine Namazı Bozmaz. Eger İki Mana Arasında Muhalefet Varsa O Zaman Vakfın Kısımlarındaki İhtilaf Meydana Gelir.



2- Kelimede Yapılan Hata: Bu da Altı Şekilde Olur:

a) Kelimeye Ziyade Etmekle Olur. Bu Durumda Ziyade Olunan Kelime Hz Kur’an da Ya Vardır Veya Yoktur. Manayı YA Bozar Veya Bozmaz. Eger Yapılan Ziyade Kur’an da Varsa Ve Manayıda Bozmuyorsa Namazıda Bozmaz. Mesela: El Hamdu Lillahi Rabbil Alemin (Ecmeıyn) Gibi.

Şayet Manayı Bozuyorsa İttifakla Namazı Bozar. Mesela İnnellezine Amenu (Keferu) Ve Amilus Salihaati Gibi. Yapılan Ziyade Kur’anda Yoksa Ve Manayı Bozmuyorsa Mesela fFyhima Fakihetuv Ve Nahluv ( Ve Tuffah) Ve Rumman Gibi İmam-ı A’zam Ve Imam Muhammed Rhma. Gore Namazı Bozmaz Ebu Yusufa Gore Namazı Bozar. Kur’anda Yoksa Ve Manayı da Bozuyorsa İttifakla Namazı Bozar. Mesela: Fela’netullahi Alel Kazibin (El Muvahhidin) Gibi.

b) Bir Kelime Noksanlaştırmakla Olur. Bu Durumda:

Mana Bozulmuyorsa İttifakla Namazı Bozmaz. Er Rahmanir Rahim Kelimelerinden Birini Terk Etmek Gibi. Mana Bozuluyorsa Sahih Olan Namazı Bozar. Fema Lehum La yu’mınun de La’ yı unutarak Fema Lehum Yu’minun Okumak Gibi.

c-d) Kelimeyi Takdim Ve Te’hir İle Olur. Mesela: İnnel Ebrara Lefi Cehım Ve İnnel Fuccara Lefi Neıym de Oldugu Gibi. Bazı İhtilaflar Olmakla Beraber Sahih Olan Namazı Bozmayacağıdır.

e) İbdal Yani Bir Kelime Yerine Diğer Bir Kelime Getirmekle Olur.

Eğer Bu Kelime Kur’an da Varsa Ve Manayıda Bozmuyorsa İttifakla Namazı Bozmaz. Mesela Er Rahman ul (Kerim) Gibi. Manayı Bozuyorsa Sahih Olan Namazı Bozar. Mesela İnnaa Kunna Faılıyn Yerine İnna Kunna Gafilin Okumak Gibi.Şayet Bu Kelime Kur’an da Yoksa Ve Namazı Bozuyor İse İcma İle Namazı Bozar.

f) Kelimeyi Tekrar Etmekle Olur.

Eğer Bu Kelime İle Mana Bozulmuyor İse İttifakla Namaz Bozulmaz. Sayet Mana Bozulyorsa Sahih Olan Namaz Bozulur. Maliki Maliki Yevmiddin Gibi.



3) Harflerde Yapılan Hata: Bu da Altı Turlu Olur.

a) Harf Ziyadesi İle Olur. Bu İki Şekilde Meydana Gelir: Birincisi Manayı Bozmaz. Mesela İnnellezine Amenu Yerine Ve İnnellezine Amenu (Vav İlavesi İle) Okumaktır Ki Namazı Bozmaz. İkincisi Manayı Bozar. Mesela Ve Zerabiyyu Mebsuuse Yerine Ve Zerabiybu Mebsuse Okumak Gibi. Bu Namazı Bozar.

b) Harf Noksanlığı İle Olur Mesela Vellezine Amenu Yerine Ellezine Amenu Okumak Gibi Mana Bozulmuyorsa Namaz Bozulmaz.Hazf Edilen Bu Harf Tamamlanması Caiz Olan Bir nidada Asli Harf Oolarak Bulunuyor İse Namazı Bozmaz. Mesela Ya İbrahimu Yerine YA İbrahiy Okumak Gibi. Sayet Hazf Edilen Bu Harf Nida Ve Nidanın Gayrısında Tamamlanmayı Kabul Etmıyor İse Namaz Bozulur Mesela Ya Nuhu Yerine Ya Nuu Okumak Gibi. Cunku Bu Tamamlanmayan Bir Eksikliktir.

Eger Hazfedilen Harf Asli Harf Değilse Ve Mana Bozuluyor İse Butun Alimlere Gore Namaz Bozulur. Mesela Ve Ma Halekaz Zekera Vel Unsa Ayetinde MA Halekaz Zekera Vel Unsa Okumak Gibi.

c-d) Bir Kelimede ki Harfler arasında takdim Ve Te’hir İle Olur. Mesela Kaaf Haaa Yaaa Ayyn Saad yerine Kaaaf Yaa Ayynn Saad Haee Seklinde He-yi Tehir Ederek (Ferrat Min Kasverah)Ayetindeki Kasvera Kelimesini( Kavsera )Okumak Gibi Mana Bozulur İse Namaz Bozlur Mana Bozulmazsa Namaz Bozulmaz.

e) Bir Harfin Yerine Diğer Bir Harf Getirmekle Olur. Kur’an da Bu Ya Bulunur Ya Bulunmaz.Mahrecleri Yakın Olur Ve Mana Bozulmazsa Namaz Bozulmaz.Mesela Essırat Yerine Essiraat Diye Sinle El Museytırun Yerine El Musaytırun Diye Sad ile okumak Gibi.

Sayet Mana Bozulur İse Mesela Essayf Yerine Sinle Es Seyf Okumak Gibi Cocgunluga Gore Namaz Bozulur İmam-ı Muhammed-e Gore Umum-i Belva Oldugu İcin Namaz Bozulmaz.

Mahrecler Uzak Olur Mana Bozulur İse Mesela: Fe Suhkal Li Eshabis Seıyr Yerine Şeıyr Gibi Şin İle Okumak Namazı Bozar.Mesela El Kevser Yerine El Kevner Nun İle Veya Fela TAkher Yerine Fela Tekher Gibi Buralarda Mana Bozulmaz.

f) Tekrar İle Olur.

Eger Bu Muzaaf Bir Kelimenin İzharı Seklinde İse Mesela: Yerteddu Yerine Yertedid Gibi Kelimenin Aslı Olması Hasebi İle Namazı Bozmaz. Şayet Harf Ziyade Oluyor İse Namazı Bozar El Hamdu Valahi Gibi.



4) İ’rabda Olur. Bu da Altı Sekilde Olur.

a) Şeddelemek Ve Sukunlamak İle Olur.

b) Harfin Harekesini Cekmek Yada Cekmemek İle Olur.

c) Hemze Ve Teshil İle Olur

d) İdgam Ve İzhar İle Olur.

e) Sukunlamak Ve Harekelemek İle Olur.

f) Bir Harekeyi diğer bir Hareke İle Değiştirmek İle Olur.

Bunlar Umum-i Belva Oldugu İcin Bazılarına Gore Namazı Bozmaz. Sahih Olan Yapılan Hata Manayı Bozuyor İse Namaz Bozulur. Mana Bozulmuyorsa Namaz da Bozulmaz



5) Kelimenin Kat’ı (Kesilmesi) İle Olur. Umumi Zaruret Sebebi İle Bunun Namazı Bozmayacağı soylenmiştir.

Kelimenin Kat’ı da Altı Turlu Olur.

a) Harf-i Ta’rif Olan Elif Lam ‘ı Kelimeden Ayırmakla Olur. Bu Namazı Bozmaz.

b) İsim Ve Fillerin Sonuna Bitişen Zamirlerin Ayrılması İle Olur.Mesela En’amte de Te Zamirini İhdina da Na Zamirini Ayırmak Gibi.

c) Cem’lerin AyırarakMufred Uzerinde Vakif Yapmakla Olur. Mesela Rabbul Aleminde Rabbul Alem Diyerek Kelimeyi Kesmek Gibi.

d) Bir ismin Bir Kısmını Bir Kısmından Ayırmakla Olur Mesela Zeke – Riya Gibi

e) Bir Kelimenin Ortasında Kelime Tamamlanmadan Vakıf Yapmakla Olur. Bu Zikredilenlerin Hic Biri Namazı Bozmaz.

f) İhdina da İh’i Na ‘budu de Na’ Kelimesini Ayırmakla Olur. Bu Namazı Bozar Cunku Lagv’di

6) Vakıf Ve İbtida ( Durmak Ve Başlamak) İle Olur.

Bazıları Vakıf Ve İbtida Sebebi İle Yapılan Hataların Namazı Bozmayacağını Soylemişlerdir. Bazıları İse Mananın Cok cirkin Bozulması Halinde Namazı Bozacağı Fikrinde Bulunmuşlardır.

Measselam….


alıntı
__________________