Gurur şeytanın, Kuran ahlakına uymadığında insanı ne derece perişan hale getirebildiğinin kanıtıdır. Gururlu bir insanın en belirgin ozelliklerinden biri, “buyuk olma isteği”dir. Bu şeytani istek, insanın ruhunu ve bedenini perişan hale getirir. Boyle bir insane, gosterdiği ahlakın neticesi olarak hayatını azap icinde yaşamaya başlar. Gururlu bir insanın ozelliklerini kısaca duşunecek olursak buyuklenmenin insanı neden bu derece kotu bir duruma duşurduğunu anlayabiliriz.

1. Gururlu kişinin hic gercek dostu yoktur. Her konuda kendini buyuk gorduğu, asla kendi nefsinden taviz vermediği icin bu tip insanlara karşı genelde toplumda bir nefret oluşur. Boyle insanlar gercek anlamda sevilmezler. Etraflarında dost gibi gorunen kişiler sadece cıkar ve menfaat icin yanlarında bulunurlar. Menfaatleri sona erdiğinde ise dostlukları da sona erer. Cunku gururlu insanlarla dostluk ve sevgi bağı kurmak mumkun değildir. Her zaman ustun olmak istedikleri icin vefa, sevgi, fedakarlık gibi guzel ahlak ozelliklerini yaşayamazlar. Bunları yaşamayan kişilerle samimi bir dostluk kurmak da mumkun değildir.

2. Gururlu bir insanın sinirleri surekli gergindir. İş hayatında, ev hayatında, arkadaş toplantılarında surekli olarak buyukluk elde etme gayreti icinde olduğundan hic hata yapmamaya, bir acık vermemeye dikkat eder. ‘Gururu ezdirmeme’ adı altında gosterilen bu şeytani gayret, cok kısa surede boyle kişilerin gergin bir kişilik geliştirmelerine neden olur. Surekli gergin, sinirli, ciddi ve savunma ruhunda olan bir kişinin beden sağlığı da iyi olmaz. Mide ağrısı, baş ağrısı, kas ağrıları bu tip gergin insanlarda sıklıkla oluşur. Sozde “buyuk olmak”, icin benimsenen bu karakter tam aksine insanın hayat kalitesini ciddi şekilde duşurup pek cok soruna yol acar.

3. Gururlu insan genelde “başkaları ne der?” mantığıyla hareket eder. Bu bakış acısında olan bir kişi hata yapmamak icin hep başkalarının beklentilerine gore hareket eder. Allah’ın rızasına uygun hareket etmek varken; “insanlar nasıl karşılar”, “beni kucumserler mi?” mantığıyla hareket ettiği icin doğru tavır gosteremez.

4. Gururlu insan hicbir ortamda rahat, samimi davranamaz. Bu durum tum davranışlarına da etki eder. Rahat konuşamaz, rahat gulemez, hareketleri doğal değil, yapmacık olur. Tum bu ozellikler onu itici, sevilmeyen bir insan haline getirir. Halbuki insan fıtrat olarak doğallıktan, samimiyetten, canayakınlıktan, rahat gulmekten, rahat konuşmaktan hoşlanır. Ruhu ve bedeni rahat hareket ettiğinde canlı, sağlıklı, dışa donuk olur. Aksinde insan bir anlamda kendi kendine zulmetmiş olur. Bir insanın istediği halde rahat ve samimi konuşamaması, icinden geldiği gibi gulememesi, kendini beğendirmek icin yapmacık ve fıtratına aykırı hareket etmesi kişinin hem beden hem de ruh sağlığını olumsuz şekilde etkiler.

5. Gururlu kişi durust ve samimi değildir. “Buyukluk hissi”ni yaşamak gururlu kişiler icin cok onemli olduğundan durustluğu ve samimiyeti yaşayamazlar. Cunku samimiyetin, durustluğun en belirgin ozelliklerinden birisi kişinin alcakgonullu olmasıdır. Alcakgonullu insanlar her ne olursa olsun durust ve samimi konuşurlar. Ama gururlu biri icin bu cok zordur. Cunku onların diğer insanlardan farklı olarak “buyuklenme” arzuları vardır. Bu kişinin anlayışında, yaptığı bir yanlışı durustce kabul edip, samimiyetle ozur dilemek yoktur. Kuran ahlakını gereği gibi yaşamadığı icin kolaylıkla şeytanın oyununa duşebilir. Nefsi ona, durust davranıp yanlışını kabul ettiği takdirde, gururunun ezileceği telkinini verir ve bu yuzden de kişi yalan soylemekten de cekinmez.

Gururlu olma, herkesten buyuk olma hissi yukarıda tarif edildiği şekilde insanı cok kapsamlı bir ahlak bozukluğuna goturebilir. Allah insanları Kendisi’ne kulluk etsinler diye yaratmıştır. Fıtratımızı da buna uygun şekilde boyun eğici, mulayim kılmıştır. Bu nedenle her insan sadakate, vefaya, sevgiye, mulayimliğe, alcakgonulluluğe yatkındır, cunku bunlar fıtratımızda vardır. Bu guzel ahlak ozellikleriyle yaşadığımızda hem ruhumuz hem bedenimiz rahat ve huzurlu olur. Aksi, insanın kendi kendine eziyet etmesi demektir.

Gurur insana dunyada hicbir şey kazandırmaz. Dunyadayken yaşadığı bu buyuklenme hissi nedeniyle ahirette de hic ummadığı bir sonucla karşılaşabilir. Allah bir ayetinde gurur icinde buyuklenerek yaşayanların nasıl gunaha suruklendiklerini şoyle bildirir:


Ona: "Allah'tan kork" denildiğinde, buyukluk gururu onu gunaha surukler, kuşatır. Boylesine cehennem yeter; ne kotu bir yataktır o. (Bakara Suresi, 206)


Kuran’a uygun olan, şeytanın telkin ettiği “gurur” hilesine kanmayıp pişman olmadan once bu yanlıştan vazgecmektir.

alıntı
__________________