Allah’ı goremeyişimizin pek cok sebebi vardır.

Bunları dort madde halinde ozetlemek mumkundur:
1. Yaratılış kapasitemizin Allah’ı gorebilecek bir gucte olmaması,

2. Allahu TeÂlÂ’nın benzer ve zıddının olmaması,

3. Zuhurunun şiddetinden gizlenmesi,

4. İmtihan dunyasının boyle gerektirmesi.

Şimdi bu maddeleri kısaca acmaya calışalım:

Yaratılış kapasitemiz, Allah’ı gorebilecek bir gucte değil

Gorme, ihÂta yani her şeyiyle kuşatma, icine alma meselesidir. MeselÂ, vucudumuzda mikroplar vardır. Hatta dişimizin dibinde belki birkac milyon bakteri bulunur. Bunlar kendi ellerindeki imkÂn ve aletlerle, dişimizi yontmaya, yıpratmaya, aşındırmaya calışırlar. Halbuki biz, ne bunların gurultusunu duyarız, ne de mevcudiyetlerinden haberdarızdır. Onlar da tamamıyla bizi goremez ve hele katiyyen ihÂta edemezler. Esasen, onların insanı gorup tam ihÂta edebilmeleri icin, onun dışında ve tamamen mustakil olmaları ve aynı zamanda onu gorebilecekleri teleskop gibi bir goze sahip bulunmaları lÂzımdır. Demek ki, ihÂta edemeyişleri gormelerine mÂni oluyor. Onlar ise, o anda neyin karşısında bulunuyorlarsa ancak onu goruyorlar.

Mikro Âlemdeki bu misÂle benzer bir misÂl de, makro Âlemden verelim. Bulunduğumuz noktadan dunyanın en gelişmiş teleskopuyla gokyuzune baksak bile kÂinatın cok kucuk bir kısmını gorebiliriz. Cunku kÂinat o kadar buyuktur ki, en gelişmiş teleskoplar bile onun cok kucuk bir bolumunu gosterebilmektedir. Dolayısıyla biz, bu durumda kÂinatın idÂresini, umumi şeklini, muhtevÂsını ve mÂhiyetini goremeyecek ve idrÂk edemeyeceğiz. Cunku, mikro Âlemde olduğu gibi, makro Âlemde de tam bir ihÂtaya sahip değiliz. Bir de, Allah’ı duşunelim. Peygamber Efendimiz (sas) buyuruyor ki: “Allah’ın kursisine nisbeten, butun Âlemler cole atılmış bir halka gibidir.” Bu buyukluk ve azamet, insanın başını dondurecek keyfiyettedir. Şimdi, kÂinatlara nisbeten mikroskobik bir huviyette olan bizlerin, butun Âlemleri anlayabilme iddiamız, nasıl abes bir iş ise, aynen bunun gibi butun mekÂnlar Rabbimize nisbeten mikroskobik bir varlık hÂline gelen; Arş-ı A’zam’ı anlama gayretimiz de o derece abes bir iştir. Kaldı ki, Arş-ı Âzam da ancak, Allah’ın emirlerinin icr yeridir. Boyle olunca, Allah nasıl ihata edilip kavranabilir ki?

ailem dergisi
__________________