ForumTR Futbol Bolumu'ne Ozel: Video Yardımcı Hakem (VAR) Nedir? (A'dan Z'ye Her Şey) Futbolda, FIFA 2018 Dunya Kupası'nda da aktif olarak kullanılan Video Yardımcı Hakem (VAR) uygulamasının iyisiyle ve kotusuyle tum ozellikleri acık şekilde ortaya cıktı. A Milli Takımların Hazırlık Macları'ndan alt yaş kategorilerinde duzenlenen turnuvalara kadar bircok farklı duzeyde test edilen Video Yardımcı Hakem (VAR), futbol dunyasında uzun suredir tartışmaya yol acan pozisyonları ortadan kaldırmayı hedefliyor. Video Hakem Uygulaması (VAR): Macların oynandığı anda hakemi tereddutte bırakan ya da oyuncuların yoğun itirazda bulunduğu bir pozisyonda, hakemin ekran başında pozisyonların tekrarını izleyen diğer hakemlerle kulaklık aracılığıyla iletişim kurduğu ve onlardan gelen bilgiye gore karar verdiği bir sistem olarak tanımlanmaktadır. FIFA tarafından Video Yardımcı Hakem (VAR) vb. gibi teknolojilere ihtiyac ise FIFA 2010 Dunya Kupası İkinci Tur'da Almanya ile İngiltere arasındaki macta Frank Lampard'ın uzaktan cekmiş olduğu şutta topun kale cizgisini gecmiş olmasına rağmen hakemin oyunu devam ettirme kararını vermiş olması sonucu ortaya cıkmıştır. FIFA 2014 DUNYA KUPASI İKİNCİ TUR'DAKİ ALMANYA-İNGİLTERE MACI VİDEO YARDIMCI HAKEM (VAR) İCİN ONEMLİYDİ! FIFA, 2010 Dunya Kupası İkinci Tur'da Almanya-İngiltere macının ardından 'Gol Cizgisi Teknolojisi' olarak adlandırılan yeni bir teknolojiyi ilk kez 2012'deki Dunya Kulupler Kupası'nda maclarında aktif olarak kullanmıştır. FIFA tarafından 2012'de Dunya Kulupler Kupası'nda aktif olarak kullanılan 'Gol Cizgisi Teknolojisi' başarılı sonuclar verince ilk olarak 2013'te İngiltere Premier League'de aktif olarak kullanılmaya başlamıştır. FIFA, ilerleyen yıllarda ise 'Gol Cizgisi Teknolojisi'ni iyi bir şekilde geliştirerek macların skorlarına etki edecek pozisyonları tespit edebilmek amacıyla hakemlerin de maclardaki yanlış kararlarının minimize edilebilmesi adına Video Yardımcı Hakem (VAR) uygulaması gundeme gelmişti. FIFA'ya gore Video Yardımcı Hakem (VAR) ofsayt, penaltı, kırmızı kart gibi oyunun kaderini değiştirebilecek tartışmaya acık pozisyonlarda hakeme yardımcı olmak amacıyla ortaya cıkarılmıştır. VİDEO YARDIMCI HAKEM (VAR) GUNUMUZ FUTBOLUNDA NASIL İŞLEYECEK? FIFA tarafından ortaya cıkartılan Video Yardımcı Hakem (VAR), kontrol odasındaki iki hakemden biri macı analiz edip, gerektiğinde hakeme bilgi verirken, diğer hakem ise oyunu takip edebilecek, kontrol odasından gelen bilgi uzerine, macı yoneten hakem saha kenarındaki monitorden pozisyonu izledikten sonra kararını verebilecek. Maclar icin stadyumların catısılarına yerleştirilen yuksek kare cekim ozelliğine sahip kameralar, macta topun hareketlerini kayıt altına alarak bilgisayar sistemi uzerinde topun cizgiyi gecip gecmediği bilgisini bir saniye icerisinde hakemin kolundaki saate titreşimli olarak aktrabilmektedir. Video Yardımcı Hakem (VAR) uygulaması ilk olarak ortaya cıktığında UEFA'nın Eski Başkanı Michael Platini, VAR ile ilgili yapılan oylamada 'Hayır' oyu kullanmış olsa da daha sonraları FIFA Başkanı Gianni Infantino, VAR gibi teknolojik yeniliklerin futbolda olması gerektiğini savunarak VAR'a oylamada 'Evet' oyunu verip calışmaların hızlanmasına sebep oldu. FIFA'dan yapılan ilk resmi acıklamaya gore Video Yardımcı Hakem (VAR) mac oynanırken pozisyon tekrarlarının izlenmesi icin Video Yardımcı Hakem (VAR) gorevlendirmesinin planlandığı yalnızca gol, penaltı, kırmızı kart ve yanlış oyuncuya kart gosterilmesi gibi sonucu direkt etkileyebilecek durumlarda devreye gireceği ifade edildi. İLK OLARAK FRANSA İLE İTALYA ARASINDAKİ HAZIRLIK MACINDA DENENDİ! FIFA, Video Yardımcı Hakem (VAR) uygulamasını ilk olarak 01 Eylul 2016'da İtalya ile Fransa arasında oynanan hazırlık macında denedi. İtalyan futbolcular macın ilerleyen dakikasında Fransız defans oyuncusu Layvin Kurzawa'nın ceza sahası icerisinde topa elle mudahele ettiğini iddiaa ederek Hollandalı Hakem Bjorn Kuipers'e penaltı icin itiraz etmelerinin sonucunda ortaya cıktı, Hakem Bjorn Kuipers ise İtalyan futbolcuların ceza sahası icerisindeki pozisyona penaltı itirazları sonucu oyunu durdurarak saha kenarındaki monitorden pozisyonun tekrarını izleyerek pozisyonun penaltı olmadığına karar verdi. TURKİYE'DE VİDEO YARDIMCI HAKEM (VAR) SİSTEMİ NASIL UYGULANACAK? Turkiye Futbol Federasyonu, Video Yardımcı Hakem (VAR) uygulaması ile ilgili resmi internet sitesinden acıklama yayınladı. Turkiye Futbol Federasyonu'ndan yapılan resmi acıklamaya gore uzun zamandır FIFA, UEFA ve IFAB (Uluslararası Futbol Birliği Kurulu) ile iletişim halinde oldukları ifade edilirken soz konusu kurumlarla koordine olmas konusunda da calışmalar yapıldığı ifade edilidi. Turkiye'de Video Yardımcı Hakem (VAR), Turkiye Super Ligi hakemleri Fırat Aydınus ve Bulent Yıldırım tarafından Başakşehir Fatih Terim Stadı'nda Başakşehir'in altyapı takımları arasında yapılan macta resmi olarak test edildi. Turkiye Futbol Federasyonu Başkanı Yıldırım Demiroren ise Video Yardımcı Hakem (VAR) ile ilgili olarak "Futbolun icerisinde hakem hataları var. Hic kimse Turk hakemlerinin adaletsiz olduğunu soyleyemez. Hakem hataları olmuştur, bu hatalar uzmuştur. İngiltere, Almanya, İtalya başlıyor. Biz de bu aşamada ilk adımımızı attık. Bu surec sadece yurt icinde bitmiyor. Yurt dışında da bir eğitim sureci var. Ocak ayına Video Yardımcı Hakem'i yetiştirmeye calışıyoruz. Sezon başına yetiştirmemiz imkansız. Bir kural değişmiyor. Sadece daha fazla ekranlarla incelenmiş olacak. Araclarda %90 mevcut hakemler olacak. Ayrıca hakemliğini aktif olarak devam ettirmeyen hakemlerden de faydalanabiliriz." ifadelerini kullandı. Kulupler Birliği Başkanı Goksel Gumuşdağ ise Video Yardımcı Hakem (VAR) ile ilgili olarak "Yaklaşık bir yıldır Video Yardımcı Hakem (VAR) uygulamasını istiyorduk. Bizim amacımız sezona bu şekilde başlamaktı ama eğitim sureci var. Hakemler macı canlı yayın aracından takip edecek. Gerekli guvenlik sağlanacak. Konu ile ilgili son kararımız oldu." ifadelerini kullandı. Merkez Hakem Kurulu Başkanı Yusuf Namoğlu ise Video Yardımcı Hakem (VAR) ile ilgili olarak "Video Yardımcı Hakem (VAR) uygulamasına gecilince butun dertler bitecek diye bir şey yok. Butun Turkiye'ye daha once anlatıldı. Bu uygulama, dort ana konuda orta hakeme yardımcı olacak; gol, penaltı, ihrac ve yanlış ihrac... VAR % 100 emin olduğu konularda macın hakemine bilgi aktaracak ancak son kararı yine macın hakemi verecek. Buyuk katkı sağlayacak ama % 100 hatalar duzelecek diye bir şey yok. Kornerlere, sarı kartlara, ikinci sarı kartlara, tac atışlarına asla karışılmayacak. Yoruma acık olan pozisyonlarda karar vermeyecek. Ancak macın hakemi sorarsa, pozisyon hakkında goruşunu bildirecek." ifadelerini kullandı. PEKİ TURK TEKNİK DİREKTORLER VİDEO YARDIMCI HAKEM (VAR) SİSTEMİ İLE İLGİLİ NELER DEDİ? Turkiye Super Ligi'nde 2018-2019 Sezonu'nda aktif olacağına inanılan Video Yardımcı Hakem (VAR) uygulaması ile ilgili olarak Beşiktaş Teknik Direktoru Şenol Guneş ''Futbolda maclarda hakemlerin yanlış kararlarının en aza indirmek icin Video Yardımcı Hakem (VAR) uygulamasının gerekli olduğuna inanıyorum.'' derken, İstanbul Medipol Başakşehirspor Teknik Direktoru Abdullah Avcı "Oyunun bugunku gerceklerine bakıldığında sanki futbolun icinde olması gereken bir durum gibi duruyor Video Yardımcı Hakem (VAR)" derken, Galatasaray'ın Eski Teknik Direktoru Igor Tudor ''Video Yardımcı Hakem (VAR) uygulaması ozellikle de hakemler icin cok iyi olacak.'' ifadelerini kullandı. Trabzonspor'un Eski Teknik Direktoru Ersun Yanal ise Video Yardımcı Hakem (VAR) uygulaması ile ilgili olarak ''Video Yardımcı Hakem (VAR) uygulaması futbolun doğasına aykırıdır; ben futbolda oyunun akmasına gerektiğine inandığım icin oyunun akışının kesilmesine karşıyım, bizler turk futboluna hizmet eden insanlar olarak birbirimize guvenirsek birbirimize karşı psikolojik olarak baskı oluşturmazsak futbolumuza da hicbir şey olmaz, Video Yardımcı Hakem (VAR) uygulaması topun cizgiyi gecip gecmediği konusunda uygulanabilir olabileceğine inansam da futbolun doğasını oldureceği icin olumsuz olduğuna inanıyorum.'' ifadelerini kullandı. PEKİ ESKİ TURK HAKEMLER VİDEO YARDIMCI HAKEM (VAR) SİSTEMİ İLE İLGİLİ NELER DEDİ? Turkiye Futbol Federasyonu'nda turk futbolunun en unlu hakemlerinden biri olarak hakemlik yapmış olan Bulent Yavuz, Video Yardımcı Hakem (VAR) uygulaması ile ilgili olarak ''Yalnızca Turkiye'de değil Avrupa'da da hakemlerin yanlış kararlarının can aldığı, skora etki ettiği, şampiyonluklarda ve kume duşmelerde rol oynadığı acık şekilde ortadadır. Bundan dolayıdır ki futbolda hakemin yanlış kararlarının ortadan kaldırılarak hakkaniyetli kararlar verebilmesi icin Video Yardımcı Hakem (VAR) uygulamasına ihtiyac olmuştu. Bugun, Avrupa Ligleri'nde yedi ulkede Video Yardımcı Hakem (VAR) uygulaması var Turkiye ise sekizinci ulke olacak. Bana gore turk futbolunun geleceği acısından da cok buyuk bir hamle olacak Video Yardımcı Hakem (VAR)'' ifadelerini kullandı. Turk futbolunun bir diğer en unlu hakemlerinden Mustafa Culcu ise Video Yardımcı Hakem (VAR) uygulaması ile ilgili olarak ''Video Yardımcı Hakem (VAR) uygulaması aktif olduğuda futbolda maclarda hakemlerin yanlış kararları sona erecekmiş gibi bir algı olsa da boyle bir şey yok. Orneğin; Fransa-İspanya macında ofsayt ve ofsayttan verilen golun duzeltilmiş şekline hep birlikte şahit olduk ama İspanya lehine verilmeyen penaltının da altını acık şekilde cizmek isterim. Video Yardımcı Hakem (VAR) uygulamasına soz konusu acıdan ele aldığımızda futbolda hakem tarafından futbola doğruları getirecek olsa da adaletsiz bir uygulama da olabileceğini Fransa-İspanya macında resmen gorduk. Video Yardımcı Hakem (VAR) uygulaması ile teknoloji on plana cıkarıp insanı ikinci plana almakta yanlış cunku teknoloji ile insan gozunun pozisyona olan algısı arasındaki mukayese farklı olmaktadır. Bir de futbol maclarında hakemlerin kararlarına da taraftarlar tarafından olumsuz tepkilere neden olabilme gibi olumsuz ozelliklere de sahip olacaktır. Sonuc olarak futbolda hakemlerin maclardaki kararlarında teknolojinin futbolun icine girmesinden hicbir şekilde alıkoyamayacak olsak da Video Yardımcı Hakem (VAR) uygulamasının dozajını iyi ayarlamamız gerekir, bir futbol macında hakem tarafından teknoloji macın akışını kesmediği surece futbolda kabul gorecektir.'' ifadelerini kullandı. Kaynak: FIFA'nın Resmi İnternet Sitesi Ceviriler Guncel Haberlerle İlgili İnternet Siteleri