Almanya'nın Werder Bremen ve Ukrayna'nın Shakhtar Donetsk takımları arasında Fenerbahce Şukru Saracoğlu Stadı'nda oynanacak final bir cok ilke sahne olacak. Bu finalle İstanbul ve Fenerbahce Şukru Saracoğlu Stadı ilk kez bir UEFA Kupası finaline ev sahipliği yapacak. Bu kupa ayrıca "UEFA Kupası" adı altında oynanacak son final olma ozelliğini de taşıyor. UEFA Kupası, UEFA'nın aldığı kararla gelecek sezondan itibaren yeni formatıyla "UEFA Avrupa Ligi" olarak organize edilecek. AVRUPA KITASI DIŞINDAKİ İLK FİNAL Fenerbahce Şukru Saracoğlu Stadı'nın Asya Kıtası'nda bulunması nedeniyle Werder-Bremen-Shakhtar Donetsk macı Avrupa Kıtası dışında oynanan ilk UEFA Kupası finali olacak. UEFA Kupası'nın finali, kupa tarihinde ilk kez kıta dışına taşınacak ve Asya kıtasında oynanacak. 2 TAKIMIN DA İLK FİNALİ İstanbul'daki karşılaşma hem Werder Bremen, hem de Shakhtar Donetsk takımları icin de ayrı bir onem taşıyacak. İki takım da, UEFA Kupası'nda ilk finallerine İstanbul'da "UEFA Kupası" adı altında yapılacak son finalle cıkacak. Werder Bremen, daha once birer kez Kupa Galipleri Kupası ve UEFA İntertoto Kupası'nda mutlu sona ulaşırken, Shakhtar Donetsk'in ise Avrupa kupalarında bir başarısı bulunmuyor. UKRAYNA TAKIMI İLK KEZ FİNALDE Fenerbahce Şukru Saracoğlu Stadı'nda yaşanacak bir başka ilk ise Ukrayna takımının finalde mucadele edecek olması. Shakhtar Donetsk, UEFA Kupası tarihinde ilk kez finale cıkan bir Ukrayna takımı olarak Werder Bremen karşısına cıkacak. Almanlar ise daha once bu kupada 13 final oynamış ve bunların 6'sını kazanmıştı. LUCESCU VE MESUT OZİL'İN İLK UEFA KUPASI FİNALİ Turkiye'de Galatasaray ve Beşiktaş'ta gorev yapan Rumen teknik direktor Mircea Lucescu, ilk UEFA Kupası finaline Shakhtar Donetsk'in başında, calıştırdığı takımların ezeli rakibi Fenerbahce'nin stadında cıkacak. Lucescu'nun yanı sıra Werder Bremen de forma giyen gurbetci futbolcu Mesut Ozil de ilk UEFA Kupası finaline Turkiye'de cıkmış olacak. İLK GOL GUNEY AFRİKALI FUTBOLCUDAN Uluslararası Fuar Şehirleri Kupası adı altında 1955'te başlayan organizasyonun ilk macı 4 Haziran 1955'te İsvicre'de Charlton ile Basel arasında oynandı. Charlton'ın 5-0 kazandığı bu macta kupanın ilk golunu de İngiliz takımının Guney Afrikalı oyuncusu Eddie Firmani attı. Turnuvanın ilk "hat-trick"ini yapmayı ise Arsenal'in forveti Cliff Holton başarırken, 1971'de UEFA Kupası adı altında duzenlenen ilk kupayı İngiliz takımı Tottenham muzesine goturdu. Başlangıcta iki ayaklı finallerle oynanan kupada, 1998'den itibaren tarafsız sahada oynanan tek maclı finallere donuldu. Paris'teki Parc des Princes Stadı'nda Inter ve Lazio arasında oynanan bu finali İnter takımı 3-0 kazandı. EN GOLCUSU LARSSON UEFA Kupası tarihinin en cok gol atan oyuncusu ise İsvecli Henrik Larsson oldu. Feyenoord, Celtic ve Helsingborg takımlarıyla cıktığı maclarda attığı toplam 37 golle turnuvanın gelmiş gecmiş en golcu futbolcusu olan İsvecli santrforu, 29 golle Alman Dieter Muller izliyor. İki golcunun ortak ozellikleri ise kupayı kazanmayı başaramamış olmaları. Bu arada eski Trabzonsporlu Şota Arvaladze de Dinamo Tiflis, Trabzonspor, Ajax, Glasgow Rangers ve AZ Alkmar formalarıyla UEFA Kupası'nda toplam 25 gol atarak en golculer listesinde 3. sırada yer aldı. KLINSMANN'IN REKORU Bir sezon icinde en fazla gol atan oyuncular listesinde ise Alman Jurgen Klinsmann ilk sırada yer alıyor. 1995-96 sezonu finalinde Fransa'nın Bordeaux takımını toplamda 5-1'lik averajla yenerek şampiyon olan Bayern Munih'in, o sezon attığı 32 golun 15'ini Klinsmann kaydetti. 1980-81 sezonunda kupayı kazanan Ipswich Town'ın santrforu John Wark ise 14 gol atarak bir sezonda en cok gol atan ikinci oyuncu olarak dikkat cekti. LUCESCU, 6. TEKNİK DİREKTOR OLACAK MI? UEFA Kupası'nı bugune dek yabancı bir takımın başında kazanan 5 teknik direktor bulunuyor. Ukrayna'nın Shakhtar Donetsk takımının Rumen teknik adamı Mircea Lucescu, ekibinin kupayı kazanması halinde, UEFA Kupası'nda yabancı bir takımın başında şampiyonluğa ulaşmış 6. teknik adam olacak. Daha once 1962 ve 1963 yıllarında Valencia'nın başında iki kupa kazanan Arjantinli Alejandro Scopelli'nin actığı yolu, İskoc Bill Shankly (Liverpool-1973), Hollandalı Huub Stevens (Schalke 04--997), Fransız Gerard Houllier (Liverpool-2001) ve gecen yıl da Hollandalı Dick Advocaat (Zenit St. Petersburg) izlemişti. EN COK KAZANAN TEKNİK DİREKTOR TRAPATTONI UEFA Kupası'nı en cok kazanan teknik direktor 3 kezle İtalyan Giovanni Trapattoni oldu. Trapattoni, Juventus'un başında 1976-77, 1990-91 ve 1992-93 sezonlarında kupayı kazanma başarısı gosterdi. Real Madrid'i calıştıran İspanyol Juande Ramos ise Sevilla'nın başındayken 2 yıl ust uste (2005-06 ve 2006-07) takımını UEFA Kupası şampiyonu yaptı. 3 KEZ KAZANMIŞ 3 OYUNCU VAR UEFA Kupası'nı 3 kez kazanmış 3 futbolcu bulunuyor. İngiliz Ray Clemence, İtalyan Giuseppe Bergomi ve Nicola Berti, UEFA Kupası sevincini 3'er kez yaşadılar. Bergomi ve Berti, kupayı 1991, 1994 ve 1998 yıllarında Inter formasıyla kaldırırken, Clemence ise 2 ayrı takımda kupayı kazanma başarısı gosterdi. 1973 ve 1976 yıllarında Liverpool formasıyla şampiyonluğa ulaşan Clemence, 1984 yılında da Tottenham takımıyla kupaya uzandı. EN COK FORMA GİYEN OYUNCU BERGOMI UEFA Kupası'nda en cok forma giyen oyuncu ise İtalyanların unutulmaz ismi Giusseppe Bergomi oldu. Bergomi, Inter formasıyla toplam 96 UEFA Kupası macına cıkarken, Frank Rost, Werder Bremen, Schalke 04 ve Hamburg formalarıyla 76 macla ikinci, İtalyan kaleci Walter Zenga da 69 macla ucuncu sırada yer aldı. 5 GOL BİRDEN ATAN FUTBOLCULAR UEFA Kupası'nda bir macta 5 gol birden atan 4 futbolcu yer alıyor. 1971-72 sezonunda Eintracht Braunschweig, Glentoran'ı 6-1 yenerken, Ludwig Brundl 5 gol birden atarak tarihe gecti. Bu rekoru daha sonra 15 Eylul 1976'da 12-0 biten Derby County-Finn Harps macında yine 5 gol atan Derby County takımından Kevin Hector, 1984-85 sezonunda Ajax formasıyla Luksemburg'un Red Boys Differdange takımına 5 gol atan Marco Van Basten, 1992'de de Napoli'nin Uruguaylı oyuncusu Daniel Fonseca, Valencia'ya 5 gol atarak rekora ortak oldu. 14-0'LIK REKOR UEFA Kupası'nın en farklı galibiyetini Hollanda'nın Ajax takımı, Luksemburg'un Red Boys Differdange ekibini 14-0 yenerek elde etti. 1984-85 sezonundaki eşleşmenin Luksemburg'da oynanan ilk karşılaşması ise 0-0 berabere sona ermişti. İKİ MACTA TOPLAM 21 GOL Bir başka Hollanda takımı Feyenoord ise kupada bir eşleşmede en cok gol atan ekip olarak rekor kırdı. Feyenoord, 1972-73 sezonunda Luksemburg takımı olan Rumelange ile yaptığı iki macta toplam 21 gol atarak kırılması zor bir rekora imza attı. Hollanda ekibi, ilk macı 9-0, rovanşı da 12-0 kazanarak bir ust tura cıkmayı başardı. 15 KİLOLUK KUPA Fenerbahce Şukru Saracoğlu Stadı'nda kupayı kazanan takımın kaptanı, UEFA'nın odulleri arasındaki en ağır kupayı kaldıran son kişi olacak. Tam 15 kilogram ağırlığındaki kupanın yuksekliği 65 cm., genişliği 33 cm., derinliği ise 23 cm. İsvicreli sanatcı Alex W. Diggelman tarafından tasarlanan UEFA Kupası, sarı renkli, mermer bir sutun tabanın uzerine yerleştirilmiş gumuş kaplamalı bir kupa ve unlu sanatcı Bertoni tarafından Milano'daki atolyelerde yapıldı. 2010 yılında UEFA Kupası'nın adı "UEFA Avrupa Ligi" olarak değiştirileceği icin yeni bir kupa tasarlanacak ve UEFA Kupası Şampiyonu olan takımın kaptanı, yeni tasarlanmış olan bu kupayı Hamburg'da kaldıracak. Turnuva yonetmeliğine gore şampiyon olan her kulup UEFA Kupası'na sadece bir sene suresince sahip olabildi. Bir yıllık surec tamamlandıktan sonra ise kazanan takıma, yaklaşık 23 bin Avro değerindeki gercek kupanın beşte dordu buyukluğunde, aslına cok benzeyen ve maliyeti 2 bin Avro civarında olan taklit bir kupa verildi. UEFA Kupası'nı arka arkaya uc kez ya da toplamda beş kez kazanan kulup, kupanın orijinalini alabilecekti. Ancak bu durum bugune kadar hic yaşanmadı. Bu nedenle gecen sezon yonetmelikte yapılan değişikliklerin ardından UEFA Kupası'nın bundan boyle UEFA'da kalmasına ve asıl kupa yerine onunla tamamen aynı buyukluğe sahip bir kopyasının kuluplere teslim edilmesine karar verildi. Ayrıca gelecek donemlerde herhangi bir takımın kupayı 3 kez arka arkaya veya toplamda 5 defa kazanması durumunda, bu başarının UEFA tarafından odullendirilmesi konusunda uzlaşmaya varıldı. UEFA KUPASI İSTATİSTİKLERİ UEFA Kupası'nın 1971'den bu yana dikkat ceken istatistikleri şoyle: En Cok Kazanan Kulupler (3): Inter (1990/91, 1993/94, 1997/98) Juventus (1976/77, 1989/90, 1992/93) Liverpool (1972/73, 1975/76, 2000/01) En Cok Kazanan Futbolcular (3): Ray Clemence (Liverpool-1972/73, 1975/76, Tottenham-1983/84) Giuseppe Bergomi (Inter-1990/91, 1993/94, 1997/98) Nicola Berti (Inter-1990/91, 1993/94, 1997/98) En Cok Kazanan Teknik Direktorler: Giovanni Trapattoni - 3 kez (Juventus 1976/77, 1990/91, 1992/93) Juande Ramos - 2 kez (Sevilla 2005/06, 2006/07) En cok kazanan ulkeler: İtalya: 9, İngiltere 6, Almanya 6, İspanya 5, Hollanda 4, İsvec 2, Rusya, 2, Belcika 1, Portekiz 1, Turkiye 1. En cok forma giyen oyuncular Giuseppe Bergomi (Inter): 96 Frank Rost (Werder Bremen, Schalke 04, Hamburg): 76 Walter Zenga (Inter): 69 Enzo Scifo (RSC Anderlecht, Inter, FC Girondins de Bordeaux, AJ Auxerre, Torino Calcio, AS Monaco FC): 66 David Narey (Dundee United FC): 63 En Fazla Gol Atan Oyuncular: 37 Henrik Larsson (Feyenoord, Celtic FC, Helsingborgs IF): 37 Dieter Muller (1. FC Koln, VfB Stuttgart, Bordeaux): 29 Şota Arvaladze (Dinamo Tiflis, Trabzonspor, Ajax, G.Rangers, AZ Alkmaar): 27 Alessandro Altobelli (Inter, Juventus): 25 Bir sezon icinde en fazla gol atan oyuncular: Jurgen Klinsmann (Bayern Munih, 1995/96): 15 John Wark (Ipswich Town, 1981/82): 14 Derlei (FC Porto, 2002/03): 12 UEFA Kupası Finali'nde en cok yer alan ulkeler: İtalya: 15 (9 galibiyet/6 mağlubiyet) Almanya: 13 (6 galibiyet/7 mağlubiyet) İngiltere: 10 (6 galibiyet/4 mağlubiyet) İspanya: 9 (5 galibiyet/4 mağlubiyet) Hollanda: 6 (4 galibiyet/2 mağlubiyet) Fransa: 4 (4 mağlubiyet) Belcika: 3 (1 galibiyet/2 mağlubiyet) Portekiz: 3 (1 galibiyet/2 mağlubiyet) İskocya: 3 (3 mağlubiyet) İsvec: 2 (2 galibiyet) Rusya: 2 (2 galibiyet) Turkiye: 1 (1 galibiyet) Yugoslavya: 1 (1 mağlubiyet) Macaristan: 1 (1 mağlubiyet) Avusturya: 1 (1 mağlubiyet) kaynak:mynetspor __________________