GUNAH OLAN DAVRANIŞLAR

Dinde yasaklanan şeyler. Allahu tealanın, peygamberlerinin emirlerine aykırı her şey, iş, soz, davranış. Gunah, Farsca bir kelime olup, Arapcada “ma’siyet, ism, zenb” kelimelerinin karşılığıdır. Gunah lugatte, “isyan, karşı gelme, suc, kabahat” manalarına gelir.

Allahu teala insanları ebedi (sonsuz) saadete kavuşturmak icin peygamberleri vasıtasıyla doğru ve beğendiği yolu gostermiştir. Emir ve yasaklardan ibaret olan bu yola din denir. Son din İslamiyettir. Dinde işlenen fiilin gunah ve suc olabilmesi icin, bunu yapanın akıllı ve ergenlik yaşına girmiş ve kendisinin isteği ile yapmış olması lazımdır. İslamiyetin gelmesiyle onceki dinlerin hukumleri kalkmıştır. Her dinde gunah olan şeyler bildirilmişti.

Yahudilikte gunah: Bu dinin kitabı olan Tevrat’ta ve inananlara yapması bildirilen “evamir-i aşere” denilen on emirde gunah olan şeyler bildirilmiştir. Bunların başlıcaları; puta tapmak (Allah’a ortak koşmak), boş ve yalan yere yemin etmek, cumartesi gunu calışmak, hırsızlık yapmak, haksız yere adam oldurmek, nikahlanmadığı yabancı kadınla zina yapmak, ana babaya saygısızlık gostermek, ruşvet, dolandırıcılık ve tefecilik ile elde edilen faiz ve kumar paralarını almak, putlara kurban kesmek, kesmeden oldurulen hayvanları yemek, domuz eti yemek vs. gibi fiillerdir. Bugun aslı bozulan bu dinde gunah sayılan bircok fiiller ve davranışlar, Yahudiler tarafından yapılmakta ve mubah sayılmaktadır. (Bkz. Yahudilik)

Hıristiyanlıkta gunah: Hıristiyanlık da, hak ve gercek bir dindi. Allahu teala tarafından gonderilen İncil kitabı ile dinin esasları ve yapılması yasak edilen işler acıklanmıştı. Fakat bu dinin aslı da, isa aleyhisselama inanmayan ve ona duşmanlık yapan Yahudiler ile, fanatik papaslar tarafından değiştirilip bozulmuştur.

Hıristiyanlıkta da; Allah’a şirk koşmak, haksız yere adam oldurmek, luzumsuz ve yalan yere yemin etmek, Allah’ın verdiği emirlere karşı gelmek, evlendiği kadını boşamak, dedikodu etmek, yalan soylemek ve yalan yere şahitlik yapmak, domuz eti yemek ve alkollu ickiler icmek başlıca gunah olan işlerdendir. Sonradan bazılarının gunah olduğu, İncil’den cıkarılarak değiştirilip unutuldu. (Bkz. Hıristiyanlık)

İslamiyette gunah: Allahu tealanın ve Peygamber efendimizin emirlerine uymamak, haram ve mekruh olan yasaklardan sakınmamak gunahtır. Gunahlar, “kucuk” ve “buyuk” gunah diye ikiye ayrılmıştır. Bununla beraber, kucuk gunahlardan da buyuk gunah gibi kacınmak, hicbir gunahı kucumsememek gerekmektedir. Cunku Allahu teala, gunahları sebebiyle kullarından intikam almaktadır. Gazabını, intikamını gunahlar icine saklamıştır. Kucuk sanılan bir gunah, intikamına, gazabına (azap yapmasına) sebeb olabilir. Kul, kucuk gunahı buyuk gorduğu zaman, o gunah, Allahu teala katında kuculur. Hadis-i şerifte; “Mu’min olan kimse, gunahını dağ gibi gorup, kendi uzerine duşeceğinden korkar. Munafık kimse, gunahını burnunun uzerine konan ve hemen ucan sinek gibi gorur.” buyruldu.

imandan ayrılmaya sebeb olan kufur (kafir olmak) gunahı ile, sapık inanclara yol acan bid’at (Peygamberimizin ve Eshabının inandığından başka bir inanış) gunahından başka gunahlar ikiye ayrılır:

1. Allahu teala ile kul arasında olan gunahlar: İcki icmek, domuz eti yemek, namaz kılmamak, oruc tutmamak gibi. Bu gunahların buyuğunden ve kucuğunden cok sakınmalıdır. Resulullah efendimiz buyurdu ki: “Bir zerrecik (yani cok az) bir gunahtan kacınmak, butun cin ve insanların ibadetleri toplamından daha ustundur.”

Gunahların hepsi, Allahu tealanın emrini yapmamak olduğundan, buyuktur. Fakat bazısı kucuk gorunur. Mesela, yabancı kadına şehvetle bakmak, zina yapmaktan daha kucuktur. Bir kucuk gunah yapmamak butun cihanın nafile ibadetlerinden daha sevaptır. Cunku nafile ibadet yapmak, farz değildir. Gunahlardan kacınmak ise, herkese farzdır. Bu sebeple haramlardan, yasaklardan sakınmak, emirleri yapmaktan once gelir.

Her gunahı yaptıktan sonra, tovbe etmek de farzdır. Her gunahın tovbesi kabul olur. İmam-ı Gazali hazretleri Kimya-i Seadet kitabında diyor ki: “Şartlarına uygun yapılan tovbe, muhakkak ki kabul olur. Tovbenin kabul edileceğinden şuphe etmemelidir. Tovbenin şartlarına uygun olup, olmadığında şuphe etmelidir.” Tovbe edilmeyen herhangi bir gunahtan, Allahu teala intikam alabilir, sonsuz olarak azab edebilir.

2. Kullar arasındaki gunahlar: Bu da beş ceşittir:

1) Bir şahsın, bedenine karşı işlenen gunahları olup; dovmek, oldurmek, bir uzvunu kesmek ve benzeri can yakmalardır. Bunda zarar, bedene ve cana olmaktadır. 2) Şahsın malına karşı işlenen gunahlar olup; gasp, ruşvet, hırsızlık, hıyanet ve benzeri mal ve para ile alakalı olanlardır. 3) Bir şahsın cemiyetteki hurmet ve şerefiyle oynamak, gunah olup; gıybet, iftira, ayıplamak gibi kotu hallerdir. 4) Kişinin dinine ait olan inanc ve davranışların aksini soyleyerek, onu ta’n etmek, kotulemektir. 5) Bir kişiye, zina gibi kotu isnatlarda bulunmaktır.

Kullar arasında olan gunahlar, Allahu tealaya karşı işlenen gunahlardan daha şiddetlidir. Bunlara tovbe etmek icin, ayrıca o kulu hoşnut etmek, razı etmek de lazımdır. Hadis-i şerifte; “Gizli yapılan gunahın tovbesini gizli yapınız! aşikare yapılan gunahın tovbesini acıkca yapınız! Gunahınızı bilenlere, tovbenizi duyurunuz!” buyruldu.

Buyuk gunahlar: Buyuk gunahların sayısı ve tarifi hakkında cok acıklamalar yapılmıştır. Ebu Talib-i Mekki, Kut-ul-Kulub kitabında diyor ki: “Buyuk gunahları hadis-i şerif ve Sahabenin sozlerinden topladım. On yedi buyuk gunahı buldum.”

Kalple işlenen gunahlar dorttur: 1) Allahu tealaya şirk (ortak) koşmak), 2) Gunaha ısrar etmek, 3) Allahu tealanın azabından emin olmak, 4) Allahu tealanın rahmetinden umit kesmek.

Dille işlenen gunahlar dorttur: 1) Buyu (Sihir) yapmak, 2) Yalan yere şahitlik yapmak, 3) Yalan yere yemin etmek, 4) Muslumanlara iftirada bulunmak.

Buyuk gunahların ucu mide ile ilgilidir. Bunlar: 1) Şarab ve diğer alkollu ickiler icmek, 2) Haksız yere yetim malı yemek, 3) Faiz yemek.

Ferc ile yapılanlar ise ikidir: Bunlar zina ve livatadır.

El ve ayakla işlenen buyuk gunahlar ise; 1) Hırsızlık yapmak, 2) Haksız yere adam oldurmek, 3) Duşman karşısında harp esnasında kacmak.

Bir de butun uzuvlar, butun vucutla yapılan gunah vardır ki, o da ana ve babaya itaat etmeyip isyan etmektir.
__________________