Turistik Otelciler, İşletmeciler ve Yatırımcılar Birliği (TUROB) Rusya'nın başkenti Moskova'da duzenlenen MITT Moskova faurı ile ilgili raporunu yayınladı. Raporda, sadece fuar değil, Rusya pazarının detaylı bir analizi de yer aldı.
Rusya’nın başkenti Moskova’da 20-23 Mart 2013 tarihleri arasında duzenlenen 20. MITT Turizm Fuarında dunyadaki 197 destinasyondan yaklaşık 3.000 stand yer aldı. Fuarı yaklaşık 80 bin kişinin ziyaret ettiği fuar idaresi yetkililerince acıklanmıştır. Fuarda en buyuk alan kiralayan ulke Turkiye oldu. Rusya pazarındaki gelişmelere bağlı olarak Yunanistan, İtalya, İspanya (İki ayrı stand İspanya ve Katalunya), İsrail, Bulgaristan ve Birleşik Arap Emirlikleri (Dubai) stand alanları ve katılımcı sayılarının fazla olması dikkat cekmiştir.
Ancak, fuarın eski parlak gunlerine karşın gectiğimiz yıllarda da gorulduğu uzere surekli olarak ziyaretci sayısında onemli oranda gerileme olduğu fuar katılımcıları tarafından dile getirilmiştir. Bunun en onemli nedenleri olarak; MITT fuarının başlamasından sadece 1 gun oncesinde sona eren yine Moskova’da gercekleştirilen Intourmarket Turizm Fuarının yapılması ile bazı profesyonellerin bu fuara katılmayı tercih etmeleri, Rus tuketicilerin fuarlar yerine workshoplara daha fazla ilgi gostermeleri, internet kullanımının onemli oranda artış gostermesi ve turizm profesyonelleri acısından Moskova’nın pahalı bir şehir olması olarak gosterilmektedir.
Rusya nufusunda artış oranının yavaşlamasına bağlı olarak nufusun yaşlanmaya başlaması sağlık ve tedavi turizminin gelişmesine yol acmaktadır. Bu husus dikkate alınarak fuarda “Medikal&Health Tourism Congress& Exhibitions” bolumu acılmış, bu bolumde ulkemizden de birtakım sağlık kuruluşlarının stand aldıkları gozlemlenmiştir. Diğer yandan tıbbi tedavi konusunda ozellikle kaliteli standartlarda hizmet almak isteyen Rus vatandaşı sayısı her gecen gun artmaktadır.
21.MITT Moskova Turizm Fuarı 19-22 Mart 2014 tarihleri arasında gercekleştirilecektir.
TURKİYE STANDI
Rusya pazarında turizm amaclı yurt dışı cıkışlarda pazar liderliğini uzun yıllardır elinde bulunduran Turkiye MITT Moskova Turizm Fuarına “en buyuk stand alanı” ile katılım sağlayan ulke oldu. Moskova Kultur ve Tanıtma Muşavirliğinin son derece başarılı organizasyonu ile hazırlanan 1.254 metrekare buyukluğundeki Turkiye standında kamu-ozel sektor işbirliğinde destinasyon / bireysel tanıtım konsepti benimsendi. Turkiye standı icerisinde en cok Antalya destinasyonundan (Belek, Kemer, Side) katılımcının yer aldığı, İstanbul, Ankara, Muğla ve diğer dolgelerimizden ise az sayıda kurum/kuruluşun stand alarak katılım sağladığı gozlemlenmiştir.
Turkiye standı gerek organizasyon gerekse gorsel butunluk acısından ziyaretciler, katılımcılar ve basın mensuplarınca buyuk beğeni topladı. Fuar suresince devam eden halk oyunları gosterileri ile zengin ikram standa ziyaretci ilgisini artırmıştır.
Turkiye ana standı dışında da ulkemizden bircok otel ve tur operatorunun fuarın diğer salonlarında bireysel standlar ile katılım sağladıkları gorulmuştur. Bunların kiraladıkları toplam alanın yaklaşık 1.000 metrekare civarında olduğu tahmin edilmektedir.
Turob Standı
İstanbul ve Turkiye’nin tanıtımının yapıldığı TUROB standında Rusca hazırlanmış tanıtım malzemeleri ile ceşitli promosyonel malzeme ziyaretcilere verilmiştir. İstanbul ve Turkiye haritaları, tanıtım DVD’leri, İstanbul Shopping Fest tanıtım malzemeleri ile Hotel&Travel Guide dağıtımı yapılmıştır.
Fuarı İstanbul Ozel İdaresini temsilen ziyaret eden heyet TUROB standında Moskova Kultur ve Turizm Muşavirliği, basın mensupları ve tur operatorleri ile ceşitli goruşmeler yaparak goruş ve talepleri almışlardır.
TUROB standında ozellikle online rezervasyonlar konusunda cok sayıda goruş talebi alınmıştır. Aynı konuda online rezervasyonlarda Rusyanın onemli portalleri olarak gosterilen Tophotels.ru ve Ostrovok.ru temsilcileri ile goruşulmuştur.
Rusya – Turkiye turizmi
Rusya’dan ulkemize turist sayısı istikrarlı olarak artışını surdurmektedir. 2012 yılında Rusya Federasyonunu ziyaret eden yaklaşık 300 bin Turk vatandaşının 200 bini turizm amacı ilke ulkeye gitmiştir. 2012 yılında ulkemizi bir onceki yıla oranla %3.8 artışla 3.6 milyon Rus vatandaşı ziyaret etmiştir. Rus vatandaşlarının 2.7 milyonu Antalya, 537 bini ise İstanbul destinasyonun tercih etmiştir.
Yaklaşık 17 milyon metrekare yuzolcumu ile dunyada en buyuk yuzolcumune sahip Rusya Federasyonun nufusu 142 milyondur. Rusya nufusunda artış oranı durma noktasına gelmiş, bu durumda yaşlı nufus sayısı gun gectikce artış gostermiştir. Nufus artışı icin hukumet tarafından bir dizi ilave teşvikler getirilmiştir.
Rusya gelişen ekonomi ve uluslararası ilişkiler ışığında 2012 yılında Dunya Ticaret Orgutu uyeliğine katılmıştır. Boylece Rusya ile ticaret engellerinde yaşınan kısıtlamalar daha az seviyelere inmiştir. Dunyanın en buyuk doğalgaz ve en buyuk ikinci komur rezervlerine sahip ulke konumundaki Rusya petrol uretiminde ise dunya sekizincisidir. Diğer yandan dunyada tahıl ve hububat uretiminde de lider ulkeler arasındadır. Rusya toplam milli geliri yaklaşık 1.5 trilyon dolardır.
Kaydedilen bu ekonomik koşullar, ulke yonetim rejimindeki gelişmeler, artan refah dikkate alındığında turizm amaclı yurtdışı cıkışlarda istikrarlı artış gorulmektedir. Rus tuketicilerin tatil anlayışlarında tatilkum- guneş dominant olsa da son yıllarda bu turizm urunune ilave olarak kultur, alışveriş, eğlence, gastronomi alanlarında da tercihlerde artış kaydedilmiştir. Nitekim 2012 yılında -ustelik uzun vize prosedurlerine karşın- İspanya, Almanya, Kıbrıs, Yunanistan, Bulgaristan gibi AB uyesi ulkelere cıkışlarda onemli artışlar kaydedilmiştir.
Global Blue tarafından yapılan acıklamaya gore sadece alışveriş icin 2012 yılında Rus vatandaşları Avrupa’da 2.4 milyar dolar harcama yapmışlardır. Kasım, Eylul, Ekim, Ocak ve Ağustos sırası ile en cok alışveriş yapılan aylar olmuştur.Bu miktar sadece kredi kartları ile yapılan ve taxfree icin form doldurulan alışverişleri kapsamaktadır. Diğer yandan Rusya’da acıklanan bankacılık verilerine gore odemelerinin %84’u nakit para, % 16’sı ise kredi kartları ile yapılmaktadır. Bu veriler dikkate alındığında Avrupa’da Rus vatandaşları tarafından 2012 yılında yapılan alışveriş harcamalarının miktarı son derece yuksek rakamlara erişmektedir.
2011 Yılında Rus vatandaşlarının yurt dışında 32,4 milyar dolar harcama yaptığı, aynı yıl turizm gelirinin ise 9,9 milyar dolar olduğu acıklanmıştır. Aradaki acığı dikkate alan hukumet ulkenin sahip olduğu doğal ve tarihi varlıkları da dikkate alarak ulkeye gelecek turist sayısını artırmak uzere turizm yatırımlarının ve altyapının geliştirilmesi icin cok sayıda teşvik hayata gecirmiştir. Ulkeye gelen turist sayısında 2016 yılına kadar yıllık %4-6 oranında artış hedeflenmektedir. Turist sayısının artması icin katı olarak uygulanan vize rejiminde kolaylıklar sağlanmaktadır. Orneğin, St.Petersburg’a feribot veya kruz gemileri ile gelen yabancılara 3 gun sure ile vize muafiyeti uygulanmaktadır. 2014 Kış olimpiyatları katılımcı ve izleyicilerinden vize istenmeyeceği acıklanmıştır.
Rusya; 2013 Yaz Universiade oyunlarına (Kazan), 2014 Kış Olimpiyatlarına (Sochi)ve 2018 FİFA Dunya Kupası’na evsahipliği yapacaktır.
Rusya’da internet kullanımı cok hızlı gelişmektedir. 2011 yılında 4,9 milyar dolar tutarında turizm rezervasyonu online olarak yapılmıştır. Bunun oransal dağılımı; %45 havayolu bileti, %25 Otel rezervasyonu, %14 Demiryolu rezervasyonu ve %16 Paket tur satın alınması olarak gercekleşmiştir. İnternet kullanımındaki artışa bağlı olarak ozellikle sosyal medya (facebook, twitter, vkontakte, yerel mobil aplikasyonları vs.)ve online rezervasyonlar buyuk ilgi gormektedir. Moskova şehir yonetimi 2012 yılında şehrin sosyal medyada tanıtımı icin 2 milyon dolar harcama yapıldığını acıklamıştır. Rusya Federasyonunda toplam reklam piyasası verilerine gore ise; 2012 yılı gercekleşen ve 2013 yılı sonundaki tahminleri ise;
Hava yolu ile ulaşım ulkenin coğrafi konumu gereği en cok gelişmeye acık alan gorunumundedir. Ulkede yaklaşık 1.250 adet havaalanı bulunmaktadır. Havaalanlarının buyuk bolumu kucuk ucakların kullanımı icin uygundur. Orta vadede, ulkemizde havacılık alanında son 10 yılda hayata gecirilen atılım ve projelerin benzerlerinin Rusya’da da hayata gecirileceği beklenmektedir. Nitekim, Rus milli havayolu şirketlerinin engellemeleri, yuksek havaalanı maliyetleri ve vergilerin anormal seviyelerdeki seyri ulkeye sefer duzenleyen Rusya dışından havayolu şirket sayısını minimum seviyelerde tutarken yapılan yeni duzenleme ve girişimler neticesinde Avrupa’nın onde gelen duşuk maliyetli (Low cost) havayolu şirketi Easyjet 2013 Mart sonu itibari ile Londra-Moskova direkt seferlerine başlamış olup kısa sure icerisinde bu sefere Manchester-Moskova ucuşunu da ilave edecektir. Turk Havayolları ve Anadolujet Rusya’nın 8, Pegasus havayolları ise 2 ayrı şehrinden olmak uzere toplam 10 şehirden ulkemizde direkt olarak 3 şehre (İstanbul, Ankara, Antalya) gunluk tarifeli seferler bulunmaktadır. 2013 yılı icin en onemli gelişme ise Turk Havayolları’nın Rusya’nın onde gelen havayolu şirketlerinden UTair ile ortak ucuş (codshare) anlaşması yapması olarak gorulmektedir. Soz konusu sozleşme ile UTair Rusya’nın bircok bolgesinden taşıyacağı yolcularına THY ile bağlantılı ucuş yapma imkanı sağlayacak. Soz konusu sozleşmenin 2013 yılında THY’nin Rusya seferlerinden Turkiye uzerinden taşıyacağı yolcu sayısında yaklaşık 80 bin, 2014 yılında ise 150 bin yolcu artışı beklenmektedir.
2012 yılında Rusya’da faaliyet gosteren yerel havayolu firmalarının yolcu sayıları ve onceki yıla oranları aşağıda yer almaktadır.
Kısa sure once Kıbrıs Rum Kesminde meydana gelen ekonomik kriz ve bankalarda bulunan mevduatların dondurulması, sonrasında ise 100 bin euronun uzerindeki hesaplardan %40 oranında vergi alınması ve/veya bu oranın belli sure ile bloke edilmesi konusu Rusya kamuoyunda gundemin en onemli maddeleri arasında yer alıyor. Rusya’da faaliyet gosteren bircok banka, yatırım kuruluşu ile birkısım Rus vatandaşlarının Kıbrıs Rum Kesmi bankalarında yaklaşık 31 milyar dolar civarında mevduatlarının olduğu bilgisi basında yer almaktadır.
STR Global tarafından yapılan acıklamaya gore; 2012 yılında Rusya Federasyonu ulke genelindeki otellerde ortalama oda doluluğu %59,8 (2011 / %56,9) ortalama oda başı gunluk satış fiyatı ise 125,55 Euro (2011 / 119,20 Euro) olarak gercekleşmiştir. Moskova’da ise ortalama oda doluluğu %66,7 (2011 / %63,6) ortalama oda başına gunluk satış fiyatı ise 147,62 Euro (2011 / 138,38 Euro) olarak kaydedilmiştir. Bu ortalamaya karşın, dunyada en pahalı konaklama hizmeti sunan Moskova’da 5 yıldızlı otellerin gecelik ucretleri 350 Euro’dan başlamaktadır. Fiyatların yuksek olmasının temel sebepleri olarak nitelikli konaklama tesisi sayısının az olması, aşırı talep, şehirde birbiri ardına gercekleştirilen organizasyonların fazla olması ve maliyetlerin yuksek olması olarak karşımıza cıkmaktadır.
Ulkedeki son ekonomik ve siyasi gelişmelere bağlı olarak Morgan Stanley Rus ekonomisinin 2013 yılı sonu buyume hedefini %3,1’den %2,9’a ve 2014 yılı icin ise %3,7’den %3,4’e revize etmiştir.
Rusya Vatandaşlarının Yurtdışı Cıkışları
Rusya Federasyonunda gunden gune ulke vatandaşlarının yurt dışına cıkışları artmaktadır. 2012 yılında bir onceki yıla oranla % 9 artışla toplam 47,8 milyon kişi yurt dışına cıkmıştır. Yurt dışına cıkışlarda oransal olarak en buyuk artış +% 48 ile Polonya’da kaydedilmiş bu ulkeyi Birleşik Arap Emirlikleri % 42, Mısır +% 35, İspanya +% 26, ve Kıbrıs Rum Kesmi +% 25 olarak takip etmiştir.
Ruslar; Ukrayna, Kazakistan, Ozbekistan gibi eski Sovyet ulkelerine arkadaş ve akraba ziyaretleri amacı ile, Finlandiya’ya ozellikle noel donemlerinde alışveriş ve haftasonu tatili amacı ile, Cin’e iş ve ticaret amacı ile, İspanya, İtalya, Fransa, İngiltere’ye tarih, kultur ve alışveriş amacı ile, Turkiye, Mısır, Tayland ve Yunanistan’a deniz, kum, guneş amacı ile gitmektedirler.
*Eski Sovyet ulkeleri Ukrayna, Kazakistan, Azerbaycan vs.haric.
Rusya’da Resmi tatiller: (yılın bu donemlerinde yurt dışı cıkışlar onemi oranlarda artmaktadır)
1-4 Ocak Yeni Yıl
7 Ocak Ortodoks Yeni Yılı
8 Mart Dunya Kadınlar Gunu
1-2 Mayıs İşci ve İlkbahar Bayramı
9 Mayıs Zafer Gunu
12 Haziran Bağımsızlık Gunu
4 Kasım Milli Uzlaşma Gunu
12 Aralık Anayasa Bayramı
Turizm amacı ile 2012 yılında bir onceki yıla oranla % 6 artış ile 15,3 milyon kişi yurt dışına cıkmıştır. En buyuk artış % 39 oranı ile Birleşik Arap Emirlikleri’nde kaydedimiş, bu ukleyi Mısır +%31, Kıbrıs Rum Kesmi +%25 ve İspanya +%23 olarak tespit edilmiştir. En buyuk duşuş ise %44 oranı ile Finlandiya’da kaydedilmiştir.
Turizm amaclı cıkışlarda 2012’deki duşuşe karşın Turkiye pazar liderliğini surdurmektedir. Turkiye’nin tercih edilmesinin sebepleri olarak;
- vizesiz seyahat,
- uygun fiyat/kalite dengesi,
- iklim,
- ucuş suresi/ucak imkanlarının fazla olması,
- herşeydahil (All Inclusive) tatil imkanı,
- yuksek standartlı oteller
- tarihi eserlerin fazla olması
one cıkmaktadır.
Yapılan araştırmalara gore Turkiye genel olarak cocuklu aileler tarafından tercih edilmektedir. İstanbul’a gelen Ruslarda ise son donemlerde yuksek gelirli turist grubunda artış tespit edilmiştir. Ancak, ozellikle 30-40 yaşlarında, iyi eğitim almış, orta sınıf gelir grubu mensuplarının oncelikli olarak İspanya, Fransa, Kıbrıs Rum Kesmi ve İtalya gibi ulkeleri tercih ettikleri gozlemlenmektedir. Bu grup mensuplarının ulkemize cekilmeleri icin gastronomi, eğlence, marka urunlere erişim imkanı sağlanan alışveriş ile deniz/kum hizmetlerinin aynı destinasyon icerisinde sağlanması gerekmektedir.
Moskova Kultur ve Tanıtma Muşavirliğinin başarılı calışmaları neticesinde Ocak 2013 icerisinde Rusya televizyonlarında ekrana gelen bir program Rus haklının kalbinde Turkiye icin ozel bir yer acmıştır. Bu programda; bir sure once Antalya’da trafik kazası gecirerek felc olan ve ailesine ulaşılamayan bir Rus gence Antalya’lı Gulsum Kabadayı’nın (Gulsum Ana) sahip cıkması ovgu ve minnet ile gosterilmiş, bu programdan kısa sure sonra da Gulsun Ana yılın annesi olarak secilmiştir.
Rus turistlerin toplam yurtdışı turizm harcamaları 2007 yılında 9.3 milyar dolardan 2011 yılında 22.5 milyar dolara ulaşmıştır. 2016 yılında toplam harcamanın 37,5 milyar dolara cıkması tahmin edilmektedir. Bir başka anlatım ile Rus vatandaşlarının yurtdışı turizm harcamalarının 2016 yılına kadar toplamda %8 artış gostereceği ongorulurken bu oranın artan fiyatlar ve maliyetler goz onune alındığında Turkiye icin %17 olacağı tahmin edilmektedir.
Sonuc
1. Rusya Devlet İstatistik kurumu verileri sadece ulkeden cıkan vatandaşlarını kapsamaktadır. Rusya dışında yaşayan Rus vatandaşlarının ulkemize yaşadıkları ulkeden (Almanya, Ukrayna, Bulgaristan vs.) gelmeleri nedeniyle Turkiye ile Rusya devlet istatistiklerde sayısal fark oluşmaktadır.
2. Kultur ve Turizm Bakanlığı Moskova Kultur ve Tanıtma Muşavirliğinin başarılı organizasyonu ile hazırlanan Turkiye standı fuarın en başarılı standları arasında yer almıştır.
3. İlk değerlendirmelere gore ulkemize olan erken rezervasyonların gecen yıla oranşa %7-10 oranında arttığı dile getirilmiştir.
4. Rusya’nın onemli tur operatorlerinden Biblo Globus’un ulkemizde operasyonlarına kısa sure icerisinde başlayacağı acıklanmıştır.
5. Intourist-Thomas Cook 2013 yılında “Rusya’da Marmaris yılı” kampanyası ile satışlarına başlamıştır. Kampanyanın Marmaris’e gelecek Rus turist sayısında onemli artış sağlayacağı
beklenmektedir.
6. Rus turistlerin Avrupa’ya ilgileri artmaktadır. 2012 yılında İspanya, Yunanistan ve İtalya onemli artış kaydetmiştir. Artışın surekliliği acısından ulkelerin vize kolaylıkları ve vize merkezi sayılarının arttırılması ve tanıtım konusunda yoğun caba icerisinde oldukları gozlemlenmektedir.
7. Kış turizmi ve Rus nufusunun yaş ortalamasının artması nedenşyle bu alanlarda ulkemiz acısından oenmli fırsatlar bulunmaktadır.
8. Rusya’da profesyonellerin fuarlara ilgisi bitme noktasına gelmiştir. Fuarların yerine workshop ve online reklamların neticelerinin alınma ihtimalinin daha yuksek olduğu izlenmektedir.
9. Rusya’dan ulkemize 2013 yılında gelecek turist sayısında, pazarda deniz-kum-guneş turizmi dışında ulkemiz icin onemli sayılabilecek bir talep oluşturulamadığından ve soz konusu talebin
ise Haziran-Temmuz-Ağustos aylarında ulkemize en cok talep olan donemle paralellik gostermesi nedeniyle bir onceki yıla oranla onemli oranda artış kaydedilemeyeceği tahmin edilmektedir.
Kaynak
Rusya’nın başkenti Moskova’da 20-23 Mart 2013 tarihleri arasında duzenlenen 20. MITT Turizm Fuarında dunyadaki 197 destinasyondan yaklaşık 3.000 stand yer aldı. Fuarı yaklaşık 80 bin kişinin ziyaret ettiği fuar idaresi yetkililerince acıklanmıştır. Fuarda en buyuk alan kiralayan ulke Turkiye oldu. Rusya pazarındaki gelişmelere bağlı olarak Yunanistan, İtalya, İspanya (İki ayrı stand İspanya ve Katalunya), İsrail, Bulgaristan ve Birleşik Arap Emirlikleri (Dubai) stand alanları ve katılımcı sayılarının fazla olması dikkat cekmiştir.
Ancak, fuarın eski parlak gunlerine karşın gectiğimiz yıllarda da gorulduğu uzere surekli olarak ziyaretci sayısında onemli oranda gerileme olduğu fuar katılımcıları tarafından dile getirilmiştir. Bunun en onemli nedenleri olarak; MITT fuarının başlamasından sadece 1 gun oncesinde sona eren yine Moskova’da gercekleştirilen Intourmarket Turizm Fuarının yapılması ile bazı profesyonellerin bu fuara katılmayı tercih etmeleri, Rus tuketicilerin fuarlar yerine workshoplara daha fazla ilgi gostermeleri, internet kullanımının onemli oranda artış gostermesi ve turizm profesyonelleri acısından Moskova’nın pahalı bir şehir olması olarak gosterilmektedir.
Rusya nufusunda artış oranının yavaşlamasına bağlı olarak nufusun yaşlanmaya başlaması sağlık ve tedavi turizminin gelişmesine yol acmaktadır. Bu husus dikkate alınarak fuarda “Medikal&Health Tourism Congress& Exhibitions” bolumu acılmış, bu bolumde ulkemizden de birtakım sağlık kuruluşlarının stand aldıkları gozlemlenmiştir. Diğer yandan tıbbi tedavi konusunda ozellikle kaliteli standartlarda hizmet almak isteyen Rus vatandaşı sayısı her gecen gun artmaktadır.
21.MITT Moskova Turizm Fuarı 19-22 Mart 2014 tarihleri arasında gercekleştirilecektir.
TURKİYE STANDI
Rusya pazarında turizm amaclı yurt dışı cıkışlarda pazar liderliğini uzun yıllardır elinde bulunduran Turkiye MITT Moskova Turizm Fuarına “en buyuk stand alanı” ile katılım sağlayan ulke oldu. Moskova Kultur ve Tanıtma Muşavirliğinin son derece başarılı organizasyonu ile hazırlanan 1.254 metrekare buyukluğundeki Turkiye standında kamu-ozel sektor işbirliğinde destinasyon / bireysel tanıtım konsepti benimsendi. Turkiye standı icerisinde en cok Antalya destinasyonundan (Belek, Kemer, Side) katılımcının yer aldığı, İstanbul, Ankara, Muğla ve diğer dolgelerimizden ise az sayıda kurum/kuruluşun stand alarak katılım sağladığı gozlemlenmiştir.
Turkiye standı gerek organizasyon gerekse gorsel butunluk acısından ziyaretciler, katılımcılar ve basın mensuplarınca buyuk beğeni topladı. Fuar suresince devam eden halk oyunları gosterileri ile zengin ikram standa ziyaretci ilgisini artırmıştır.
Turkiye ana standı dışında da ulkemizden bircok otel ve tur operatorunun fuarın diğer salonlarında bireysel standlar ile katılım sağladıkları gorulmuştur. Bunların kiraladıkları toplam alanın yaklaşık 1.000 metrekare civarında olduğu tahmin edilmektedir.
Turob Standı
İstanbul ve Turkiye’nin tanıtımının yapıldığı TUROB standında Rusca hazırlanmış tanıtım malzemeleri ile ceşitli promosyonel malzeme ziyaretcilere verilmiştir. İstanbul ve Turkiye haritaları, tanıtım DVD’leri, İstanbul Shopping Fest tanıtım malzemeleri ile Hotel&Travel Guide dağıtımı yapılmıştır.
Fuarı İstanbul Ozel İdaresini temsilen ziyaret eden heyet TUROB standında Moskova Kultur ve Turizm Muşavirliği, basın mensupları ve tur operatorleri ile ceşitli goruşmeler yaparak goruş ve talepleri almışlardır.
TUROB standında ozellikle online rezervasyonlar konusunda cok sayıda goruş talebi alınmıştır. Aynı konuda online rezervasyonlarda Rusyanın onemli portalleri olarak gosterilen Tophotels.ru ve Ostrovok.ru temsilcileri ile goruşulmuştur.
Rusya – Turkiye turizmi
Rusya’dan ulkemize turist sayısı istikrarlı olarak artışını surdurmektedir. 2012 yılında Rusya Federasyonunu ziyaret eden yaklaşık 300 bin Turk vatandaşının 200 bini turizm amacı ilke ulkeye gitmiştir. 2012 yılında ulkemizi bir onceki yıla oranla %3.8 artışla 3.6 milyon Rus vatandaşı ziyaret etmiştir. Rus vatandaşlarının 2.7 milyonu Antalya, 537 bini ise İstanbul destinasyonun tercih etmiştir.
Yaklaşık 17 milyon metrekare yuzolcumu ile dunyada en buyuk yuzolcumune sahip Rusya Federasyonun nufusu 142 milyondur. Rusya nufusunda artış oranı durma noktasına gelmiş, bu durumda yaşlı nufus sayısı gun gectikce artış gostermiştir. Nufus artışı icin hukumet tarafından bir dizi ilave teşvikler getirilmiştir.
Rusya gelişen ekonomi ve uluslararası ilişkiler ışığında 2012 yılında Dunya Ticaret Orgutu uyeliğine katılmıştır. Boylece Rusya ile ticaret engellerinde yaşınan kısıtlamalar daha az seviyelere inmiştir. Dunyanın en buyuk doğalgaz ve en buyuk ikinci komur rezervlerine sahip ulke konumundaki Rusya petrol uretiminde ise dunya sekizincisidir. Diğer yandan dunyada tahıl ve hububat uretiminde de lider ulkeler arasındadır. Rusya toplam milli geliri yaklaşık 1.5 trilyon dolardır.
Kaydedilen bu ekonomik koşullar, ulke yonetim rejimindeki gelişmeler, artan refah dikkate alındığında turizm amaclı yurtdışı cıkışlarda istikrarlı artış gorulmektedir. Rus tuketicilerin tatil anlayışlarında tatilkum- guneş dominant olsa da son yıllarda bu turizm urunune ilave olarak kultur, alışveriş, eğlence, gastronomi alanlarında da tercihlerde artış kaydedilmiştir. Nitekim 2012 yılında -ustelik uzun vize prosedurlerine karşın- İspanya, Almanya, Kıbrıs, Yunanistan, Bulgaristan gibi AB uyesi ulkelere cıkışlarda onemli artışlar kaydedilmiştir.
Global Blue tarafından yapılan acıklamaya gore sadece alışveriş icin 2012 yılında Rus vatandaşları Avrupa’da 2.4 milyar dolar harcama yapmışlardır. Kasım, Eylul, Ekim, Ocak ve Ağustos sırası ile en cok alışveriş yapılan aylar olmuştur.Bu miktar sadece kredi kartları ile yapılan ve taxfree icin form doldurulan alışverişleri kapsamaktadır. Diğer yandan Rusya’da acıklanan bankacılık verilerine gore odemelerinin %84’u nakit para, % 16’sı ise kredi kartları ile yapılmaktadır. Bu veriler dikkate alındığında Avrupa’da Rus vatandaşları tarafından 2012 yılında yapılan alışveriş harcamalarının miktarı son derece yuksek rakamlara erişmektedir.
2011 Yılında Rus vatandaşlarının yurt dışında 32,4 milyar dolar harcama yaptığı, aynı yıl turizm gelirinin ise 9,9 milyar dolar olduğu acıklanmıştır. Aradaki acığı dikkate alan hukumet ulkenin sahip olduğu doğal ve tarihi varlıkları da dikkate alarak ulkeye gelecek turist sayısını artırmak uzere turizm yatırımlarının ve altyapının geliştirilmesi icin cok sayıda teşvik hayata gecirmiştir. Ulkeye gelen turist sayısında 2016 yılına kadar yıllık %4-6 oranında artış hedeflenmektedir. Turist sayısının artması icin katı olarak uygulanan vize rejiminde kolaylıklar sağlanmaktadır. Orneğin, St.Petersburg’a feribot veya kruz gemileri ile gelen yabancılara 3 gun sure ile vize muafiyeti uygulanmaktadır. 2014 Kış olimpiyatları katılımcı ve izleyicilerinden vize istenmeyeceği acıklanmıştır.
Rusya; 2013 Yaz Universiade oyunlarına (Kazan), 2014 Kış Olimpiyatlarına (Sochi)ve 2018 FİFA Dunya Kupası’na evsahipliği yapacaktır.
Rusya’da internet kullanımı cok hızlı gelişmektedir. 2011 yılında 4,9 milyar dolar tutarında turizm rezervasyonu online olarak yapılmıştır. Bunun oransal dağılımı; %45 havayolu bileti, %25 Otel rezervasyonu, %14 Demiryolu rezervasyonu ve %16 Paket tur satın alınması olarak gercekleşmiştir. İnternet kullanımındaki artışa bağlı olarak ozellikle sosyal medya (facebook, twitter, vkontakte, yerel mobil aplikasyonları vs.)ve online rezervasyonlar buyuk ilgi gormektedir. Moskova şehir yonetimi 2012 yılında şehrin sosyal medyada tanıtımı icin 2 milyon dolar harcama yapıldığını acıklamıştır. Rusya Federasyonunda toplam reklam piyasası verilerine gore ise; 2012 yılı gercekleşen ve 2013 yılı sonundaki tahminleri ise;
Hava yolu ile ulaşım ulkenin coğrafi konumu gereği en cok gelişmeye acık alan gorunumundedir. Ulkede yaklaşık 1.250 adet havaalanı bulunmaktadır. Havaalanlarının buyuk bolumu kucuk ucakların kullanımı icin uygundur. Orta vadede, ulkemizde havacılık alanında son 10 yılda hayata gecirilen atılım ve projelerin benzerlerinin Rusya’da da hayata gecirileceği beklenmektedir. Nitekim, Rus milli havayolu şirketlerinin engellemeleri, yuksek havaalanı maliyetleri ve vergilerin anormal seviyelerdeki seyri ulkeye sefer duzenleyen Rusya dışından havayolu şirket sayısını minimum seviyelerde tutarken yapılan yeni duzenleme ve girişimler neticesinde Avrupa’nın onde gelen duşuk maliyetli (Low cost) havayolu şirketi Easyjet 2013 Mart sonu itibari ile Londra-Moskova direkt seferlerine başlamış olup kısa sure icerisinde bu sefere Manchester-Moskova ucuşunu da ilave edecektir. Turk Havayolları ve Anadolujet Rusya’nın 8, Pegasus havayolları ise 2 ayrı şehrinden olmak uzere toplam 10 şehirden ulkemizde direkt olarak 3 şehre (İstanbul, Ankara, Antalya) gunluk tarifeli seferler bulunmaktadır. 2013 yılı icin en onemli gelişme ise Turk Havayolları’nın Rusya’nın onde gelen havayolu şirketlerinden UTair ile ortak ucuş (codshare) anlaşması yapması olarak gorulmektedir. Soz konusu sozleşme ile UTair Rusya’nın bircok bolgesinden taşıyacağı yolcularına THY ile bağlantılı ucuş yapma imkanı sağlayacak. Soz konusu sozleşmenin 2013 yılında THY’nin Rusya seferlerinden Turkiye uzerinden taşıyacağı yolcu sayısında yaklaşık 80 bin, 2014 yılında ise 150 bin yolcu artışı beklenmektedir.
2012 yılında Rusya’da faaliyet gosteren yerel havayolu firmalarının yolcu sayıları ve onceki yıla oranları aşağıda yer almaktadır.
Kısa sure once Kıbrıs Rum Kesminde meydana gelen ekonomik kriz ve bankalarda bulunan mevduatların dondurulması, sonrasında ise 100 bin euronun uzerindeki hesaplardan %40 oranında vergi alınması ve/veya bu oranın belli sure ile bloke edilmesi konusu Rusya kamuoyunda gundemin en onemli maddeleri arasında yer alıyor. Rusya’da faaliyet gosteren bircok banka, yatırım kuruluşu ile birkısım Rus vatandaşlarının Kıbrıs Rum Kesmi bankalarında yaklaşık 31 milyar dolar civarında mevduatlarının olduğu bilgisi basında yer almaktadır.
STR Global tarafından yapılan acıklamaya gore; 2012 yılında Rusya Federasyonu ulke genelindeki otellerde ortalama oda doluluğu %59,8 (2011 / %56,9) ortalama oda başı gunluk satış fiyatı ise 125,55 Euro (2011 / 119,20 Euro) olarak gercekleşmiştir. Moskova’da ise ortalama oda doluluğu %66,7 (2011 / %63,6) ortalama oda başına gunluk satış fiyatı ise 147,62 Euro (2011 / 138,38 Euro) olarak kaydedilmiştir. Bu ortalamaya karşın, dunyada en pahalı konaklama hizmeti sunan Moskova’da 5 yıldızlı otellerin gecelik ucretleri 350 Euro’dan başlamaktadır. Fiyatların yuksek olmasının temel sebepleri olarak nitelikli konaklama tesisi sayısının az olması, aşırı talep, şehirde birbiri ardına gercekleştirilen organizasyonların fazla olması ve maliyetlerin yuksek olması olarak karşımıza cıkmaktadır.
Ulkedeki son ekonomik ve siyasi gelişmelere bağlı olarak Morgan Stanley Rus ekonomisinin 2013 yılı sonu buyume hedefini %3,1’den %2,9’a ve 2014 yılı icin ise %3,7’den %3,4’e revize etmiştir.
Rusya Vatandaşlarının Yurtdışı Cıkışları
Rusya Federasyonunda gunden gune ulke vatandaşlarının yurt dışına cıkışları artmaktadır. 2012 yılında bir onceki yıla oranla % 9 artışla toplam 47,8 milyon kişi yurt dışına cıkmıştır. Yurt dışına cıkışlarda oransal olarak en buyuk artış +% 48 ile Polonya’da kaydedilmiş bu ulkeyi Birleşik Arap Emirlikleri % 42, Mısır +% 35, İspanya +% 26, ve Kıbrıs Rum Kesmi +% 25 olarak takip etmiştir.
Ruslar; Ukrayna, Kazakistan, Ozbekistan gibi eski Sovyet ulkelerine arkadaş ve akraba ziyaretleri amacı ile, Finlandiya’ya ozellikle noel donemlerinde alışveriş ve haftasonu tatili amacı ile, Cin’e iş ve ticaret amacı ile, İspanya, İtalya, Fransa, İngiltere’ye tarih, kultur ve alışveriş amacı ile, Turkiye, Mısır, Tayland ve Yunanistan’a deniz, kum, guneş amacı ile gitmektedirler.
*Eski Sovyet ulkeleri Ukrayna, Kazakistan, Azerbaycan vs.haric.
Rusya’da Resmi tatiller: (yılın bu donemlerinde yurt dışı cıkışlar onemi oranlarda artmaktadır)
1-4 Ocak Yeni Yıl
7 Ocak Ortodoks Yeni Yılı
8 Mart Dunya Kadınlar Gunu
1-2 Mayıs İşci ve İlkbahar Bayramı
9 Mayıs Zafer Gunu
12 Haziran Bağımsızlık Gunu
4 Kasım Milli Uzlaşma Gunu
12 Aralık Anayasa Bayramı
Turizm amacı ile 2012 yılında bir onceki yıla oranla % 6 artış ile 15,3 milyon kişi yurt dışına cıkmıştır. En buyuk artış % 39 oranı ile Birleşik Arap Emirlikleri’nde kaydedimiş, bu ukleyi Mısır +%31, Kıbrıs Rum Kesmi +%25 ve İspanya +%23 olarak tespit edilmiştir. En buyuk duşuş ise %44 oranı ile Finlandiya’da kaydedilmiştir.
Turizm amaclı cıkışlarda 2012’deki duşuşe karşın Turkiye pazar liderliğini surdurmektedir. Turkiye’nin tercih edilmesinin sebepleri olarak;
- vizesiz seyahat,
- uygun fiyat/kalite dengesi,
- iklim,
- ucuş suresi/ucak imkanlarının fazla olması,
- herşeydahil (All Inclusive) tatil imkanı,
- yuksek standartlı oteller
- tarihi eserlerin fazla olması
one cıkmaktadır.
Yapılan araştırmalara gore Turkiye genel olarak cocuklu aileler tarafından tercih edilmektedir. İstanbul’a gelen Ruslarda ise son donemlerde yuksek gelirli turist grubunda artış tespit edilmiştir. Ancak, ozellikle 30-40 yaşlarında, iyi eğitim almış, orta sınıf gelir grubu mensuplarının oncelikli olarak İspanya, Fransa, Kıbrıs Rum Kesmi ve İtalya gibi ulkeleri tercih ettikleri gozlemlenmektedir. Bu grup mensuplarının ulkemize cekilmeleri icin gastronomi, eğlence, marka urunlere erişim imkanı sağlanan alışveriş ile deniz/kum hizmetlerinin aynı destinasyon icerisinde sağlanması gerekmektedir.
Moskova Kultur ve Tanıtma Muşavirliğinin başarılı calışmaları neticesinde Ocak 2013 icerisinde Rusya televizyonlarında ekrana gelen bir program Rus haklının kalbinde Turkiye icin ozel bir yer acmıştır. Bu programda; bir sure once Antalya’da trafik kazası gecirerek felc olan ve ailesine ulaşılamayan bir Rus gence Antalya’lı Gulsum Kabadayı’nın (Gulsum Ana) sahip cıkması ovgu ve minnet ile gosterilmiş, bu programdan kısa sure sonra da Gulsun Ana yılın annesi olarak secilmiştir.
Rus turistlerin toplam yurtdışı turizm harcamaları 2007 yılında 9.3 milyar dolardan 2011 yılında 22.5 milyar dolara ulaşmıştır. 2016 yılında toplam harcamanın 37,5 milyar dolara cıkması tahmin edilmektedir. Bir başka anlatım ile Rus vatandaşlarının yurtdışı turizm harcamalarının 2016 yılına kadar toplamda %8 artış gostereceği ongorulurken bu oranın artan fiyatlar ve maliyetler goz onune alındığında Turkiye icin %17 olacağı tahmin edilmektedir.
Sonuc
1. Rusya Devlet İstatistik kurumu verileri sadece ulkeden cıkan vatandaşlarını kapsamaktadır. Rusya dışında yaşayan Rus vatandaşlarının ulkemize yaşadıkları ulkeden (Almanya, Ukrayna, Bulgaristan vs.) gelmeleri nedeniyle Turkiye ile Rusya devlet istatistiklerde sayısal fark oluşmaktadır.
2. Kultur ve Turizm Bakanlığı Moskova Kultur ve Tanıtma Muşavirliğinin başarılı organizasyonu ile hazırlanan Turkiye standı fuarın en başarılı standları arasında yer almıştır.
3. İlk değerlendirmelere gore ulkemize olan erken rezervasyonların gecen yıla oranşa %7-10 oranında arttığı dile getirilmiştir.
4. Rusya’nın onemli tur operatorlerinden Biblo Globus’un ulkemizde operasyonlarına kısa sure icerisinde başlayacağı acıklanmıştır.
5. Intourist-Thomas Cook 2013 yılında “Rusya’da Marmaris yılı” kampanyası ile satışlarına başlamıştır. Kampanyanın Marmaris’e gelecek Rus turist sayısında onemli artış sağlayacağı
beklenmektedir.
6. Rus turistlerin Avrupa’ya ilgileri artmaktadır. 2012 yılında İspanya, Yunanistan ve İtalya onemli artış kaydetmiştir. Artışın surekliliği acısından ulkelerin vize kolaylıkları ve vize merkezi sayılarının arttırılması ve tanıtım konusunda yoğun caba icerisinde oldukları gozlemlenmektedir.
7. Kış turizmi ve Rus nufusunun yaş ortalamasının artması nedenşyle bu alanlarda ulkemiz acısından oenmli fırsatlar bulunmaktadır.
8. Rusya’da profesyonellerin fuarlara ilgisi bitme noktasına gelmiştir. Fuarların yerine workshop ve online reklamların neticelerinin alınma ihtimalinin daha yuksek olduğu izlenmektedir.
9. Rusya’dan ulkemize 2013 yılında gelecek turist sayısında, pazarda deniz-kum-guneş turizmi dışında ulkemiz icin onemli sayılabilecek bir talep oluşturulamadığından ve soz konusu talebin
ise Haziran-Temmuz-Ağustos aylarında ulkemize en cok talep olan donemle paralellik gostermesi nedeniyle bir onceki yıla oranla onemli oranda artış kaydedilemeyeceği tahmin edilmektedir.
Kaynak
__________________