Tesettur ve onun mÂnevî sÂikı olan edep ve hayÂ, insana Âit bir keyfiyettir. Diğer mahlûkat icin edep, hay ve ortunmek mevzubahis değildir. Ayrıca ortunmek, fıtrî bir kulluk edebidir. Nitekim Hazret-i Âdem ile Hazret-i HavvÂ’nın, Cennetʼte başka insanlar olmadığı hÂlde hay edip telÂş icerisinde yapraklarla ortunmeye calışmaları, bu keyfiyetin, insanoğlunun fıtratında bulunan en koklu vasıflardan biri olduğunun gostergesidir.

***

İslÂm’da tesettur farzdır. Zira Âyet-i kerîmede hanımların tesetture riÂyet etmesi şoyle emredilmektedir:

“Ey Peygamber! Hanımlarına, kızlarına ve mu’minlerin kadınlarına (bir ihtiyac icin dışarı cıktıkları zaman) dış ortulerini ustlerine almalarını soyle. Onların tanınması ve incitilmemesi icin en elverişli olan budur. Allah bağışlayandır, esirgeyendir.” (el-AhzÂb, 59)

Âyette zikredilen “celÂbîb” kelimesi, “cilbÂb” kelimesinin cemî hÂli olup lugatte; geniş elbise, gomlek ve başortusu gibi mÂnÂlara gelmektedir. Yani kadını baştan aşağı orten bol manto, ferÂce ve carşaf gibi giysiler, cilbÂbın muhtevÂsına girmektedir.

CilbÂb, esasında vucut hatlarını belli etmeyen ortudur. Bugun maalesef sokaklar, butun vucut hatlarını ortaya doken, dar, suslu ve cÂzibeli bin bir turlu dış kıyafetle dolu. LÂkin bu asl tesettur değildir. Dış kıyafet, bol olmalıdır. Vucut hatlarını belli etmemeli, “Baksana bana!”, dedirtmemelidir.

***

Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz tesetturun ehemmiyeti ile alÂkalı olarak bir hadîs-i şerîflerinde şoyle buyurmuşlardır:

“Cehennemliklerden kendilerini dunyada henuz gormediğim iki grup vardır: Biri, sığır kuyrukları gibi kırbaclarla insanları doven bir topluluk. Diğeri, giyinmiş oldukları hÂlde cıplak gorunen ve oteki kadınları kendileri gibi giyinmeye zorlayan ve başları deve horgucune benzeyen kadınlardır. İşte bu kadınlar Cennetʼe giremedikleri gibi, şu kadar uzak mesafeden hissedilen kokusunu bile alamazlar.” (Muslim, Cennet, 52)

Buradaki “giyinmiş cıplaklar” ifÂdesiyle kastedilen, sadece suslenmek icin giyinen, dışarı cıkarken daha cÂzip ve dikkat cekici kıyafetler kullanan ve vucut hatları belli olacak şekilde dar, ince veya şeffaf elbiseler giyen kimselerdir.

***

Tesettur emri, İslÂm’da kadına verilmiş olan yuksek mevkî ve kıymetin muhim bir tezÂhurudur. Nitekim değerli hazineler, en guzel şekilde muhÂfaza edilir; tutup da hırsızların gozleri onune serilmez. İşte musluman kadın, kendisine verilen yuksek kıymet sebebiyle yabancı bakışların yıpratıcı ve incitici tesirinden tesettur sÂyesinde muhafaza edilmek istenmiştir. Tesetturun en buyuk hikmetlerinden biri de budur.

***

Âyet-i kerîmede şoyle buyrulur:

“Mu’min kadınlara da soyle: Gozlerini (harama bakmaktan) korusunlar; namus ve iffetlerini esirgesinler. Gorunen kısımları mustesn olmak uzere, ziynetlerini teşhir etmesinler. Başortulerini, yakalarının uzerine (kadar) ortsunler…” (en-Nûr, 31)

Kadının ortunmesiyle kadınlık şahsiyeti korunmaktadır. Kadın, ortusuyle karşısın*dakine bir zarÂfet ve nezÂket hissi vermektedir. Aksi hÂlde kadın, tesetturden uzaklaşarak kendisini topluma bir nevî deşifre ettiğinde, nezÂket ve zarÂfeti zedelenir. Boylece nefsÂnî arzuları tahrik eden bir şehvet vÂsıtası hÂline getirilmiş olur. Bu ise onun şahsiyet ve haysiyetini ayaklar altına alarak annelik vakÂrını zaafa uğratır.

***

Kadının cÂzibesi, tesettur emri ile yalnız kocasına tahsis edilmiştir. Cunku kadın ve erkek arasında neslin devamı icin birbirlerine karşı değişmez bir fıtrî temÂyul mevcuttur. Tesettur emrine riÂyet edilmediği takdirde bu meyil, insanı, ilÂhî hudutları ciğnemek gibi felÂketlere dûcÂr eder. Bu ise toplumda ahlÂkî cokuntuye sebep olur.

***

İslÂm, zÂhiren cÂzibesi olmayan bir kadına da tesetturu emretmiştir. Yani “Bu kadın, başını, kolunu ve ayaklarını acsa da acmasa da bir şey fark etmez, zÂten dikkat cekici değildir.” denilemez. Burada kadının, tesetturle kadınlık vakÂrının korunması esastır. Nitekim tesetture riÂyetsizliğin neticesini gosteren şu hÂdise ne kadar ibretlidir:

Hazret-i Âişe-radıyallÂhu anhÂ-’nın yanına, Şamlı kadınlardan bir grup gelmişti. Hazret-i Âişe:

“–Sizler herhÂlde, hanımları hamamlara giren (orada tesetture dikkat etmeyen) bolgedensiniz!” dedi.

Kadınlar;

“‒Evet!” diye cevap verdiler.

Hazret-i Âişe:

“–Ama ben, Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-’in; «Elbisesini evinin hÂricinde bir yerde cıkaran (yani tesetture dikkat etmeyen) her kadın, mutlak Allah ile kendi arasındaki perdeyi yırtmış olur.» buyurduğunu işittim.” dedi. (Ebû DÂvûd, HammÂm, 1/4010; Tirmizî, Edeb, 43/2804)

***

Kadın ve erkeğin tesetturunun birbirinden farklı bulunması, kadın vucûdunun erkeğe gore daha cÂzibeli yaratılmış olmasından kaynaklanmaktadır.

***

Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz, Hazret-i Âişe-radıyallÂhu anhÂ-’nın ablası EsmÂ’nın ince bir elbise giydiğini gorunce başını cevirmiş ve:

“–EsmÂ! Bulûğa erdikten sonra kadınların, -yuzune ve eline işaret ederek- şu ve şundan başka bir yerinin gorulmesi doğru olmaz!” buyurmuştur. (Ebû DÂvûd, LibÂs, 31/4104)

Gunumuzde kucuk yaşlardaki kızlarımızın da giyim kuşamlarına dikkat etmek buyuk bir ehemmiyet arz etmektedir. Zira darb-ı meselde ifÂde edildiği gibi; “Ağac yaşken eğilir.” Bu sebeple “Henuz yaşı kucuktur” denilerek ÂdÂba uygun olmayan giyim-kuşam ve davranışlar, asl goz ardı edilmemelidir. Zira bunlar zaman icinde alışkanlık hÂlini alır. Daha sonra o yanlışlardan kurtulmak da cok zor olur.

***

Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz bir gun zekÂt olarak toplanan koyunların yanına gitmişti. Koyunların yanında, onlara bakmak uzere ucret mukÂbili tutulmuş olan bir coban bulunuyordu. Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-, cobanın orada yarı cıplak vaziyette dolaştığını gorunce hemen yanına cağırdı ve:

“‒Bizim icin kac gun calıştın, bizde ne kadar alacağın var?!” diye sordu.

(Peygamber Efendimiz’in bu suÂli uzerine) işten uzaklaştırılacağını anlayan coban, buyuk bir endişe icerisinde:

“‒Nicin y RasûlÂllah? Yoksa hayvanların bakımını ve gozetimini guzel yapamıyor muyum?” diye sordu.

Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ise, (îmandan bir şûbe olan hay hakkındaki hassÂsiyetini şu sozleriyle ifÂde etti):

“‒Hayır, ondan değil! LÂkin ben, aramızda calışan insanların yalnız kaldıklarında bile, Allah TeÂlÂ’dan hay eden kişiler olmasını arzu ediyorum! Yalnız kaldığında Allah TeÂlÂ’dan hay etmeyen kişinin yaptığı işi istemiyorum!” (Bkz. Beyhakî, Şuab, X, 196/7370; Mervezî, TÂzîmu Kadri’s-SalÂh, II, 836)

***

Peygamber -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz, bir hadîs-i şerîflerinde hay eksikliğinin kulu nasıl helÂke suruklediğini şoyle beyan etmişlerdir:

“Azîz ve Celîl olan Allah, bir kuldan nefret edince ondan hayÂyı cekip alır. HayÂyı ondan cekip alınca da onunla sadece nefret edilen kişiler karşılaşır. Sonra ondan emanet vasfını cekip alır. Ondan emanet vasfını cekip alınca rahmetini de cekip alır. Rahmetini ondan cekip aldığı zaman, İslÂm bağını da ondan sokup almış olur. İslÂm bağını ondan aldığı zaman, artık onunla azgın şeytandan başkası karşılaşmaz.” (Suyûtî, el-CÂmiu’l-Kebîr, 1/31; Beyhakî, Şuabu’l-İmÂn, nr. 7734)

***

MÂlik bin Dinar Hazretleri’nin şu sozleri ne kadar dikkat cekicidir:

“Allah TeÂl bir kalbi, kendisinden hayÂyı gidermekle cezalandırdığı kadar hicbir şeyle cezalandırmamıştır.”

Peygamber -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz, CenÂb-ı Hakk’a şoyle iltic ederdi:

“AllÂh’ım! Sen’den hidÂyet, takvÂ, iffet ve gonul zenginliği isterim!” (Muslim, Zikir, 72)

SÂliha kadının alÂmetleri; guzelliğinin Allah korkusu, zenginliğinin kanaat, sus ve ziynetinin iffet olmasıdır.

***

Hay ve iffet, insanı ahlÂka aykırı her turlu fenÂlıktan koruyan ve onu kotuluklerden ayıran bir perdedir. O perdeyi yırtan bir kimse, gunah bataklığında boğularak perişan olmayı peşinen kabûl etmiş demektir. Zira Hazret-i Omer -radıyallÂhu anh-’ın buyurduğu gibi; “HayÂsı gidenin kalbi olur.” ZÂhiren canlı, lÂkin mÂnen olmuş bir kalp ile de CenÂb-ı Hakk’a yaklaşmak asl mumkun değildir.


Şebnem Dergisi
__________________