Elif ( ا ) Arap alfabesi’nin ilk harfidir. İbranice de karşılığı alef harfidir. Elif harfinin Ebced hesabındaki değeri birdir. Kameri harflerdendir. Elif harfi sadece sağdan bitişebilen bir harf olup, kendisine sol taraftan bir harf bağlanamaz. Elif, Kur’an alfabesinin ilk harfidir; aynı zamanda ilk mahrec, yani ağız boşluğundan cıkış yerleri itibariyle de harflerin ilkidir. Etimolojik yapısı itibariyle elif, tanışmak, kaynaşmak, sevmek, cana yakın olmak, dost-lukta bulunmak anlamlarına gelen “ulfet” ile, bir şeyin muteaddit unsurlarını bir araya getirmek, arasını bulmak, imtizac ettirmek anlamındaki “te’lif” mastarlarının turediği “e-l-f” kokundendir. Elif, alfabenin ilk harfi olduğu gibi diğer harflerin de sebebi ve kaynağıdır. Hatta İbn Mukla’nın kaligrafi sistemine gore, butun diğer harfler “elif” şeklinde yazılmalıdırlar. Buna gore diğer harflerin hepsi “elif” harfinin değişik kıvrımları şeklinde yazılmasıyla meydana geldiğinden o tum harflerin aslı ve esası durumundadır. Muteradif yada yakın anlamlara gelen kelimelerin ebced karşılıkları aynı sayıyı verdiği taktirde biri diğerinin yerine kullanılabilir. Nitekim “Allah”, “hilal” ve “lale” kelimelerinin ebced değerleri eşit (66) olduğundan bu kelimeler gerektiğinde birbirlerinin yerine kullanılmıştır. Orneğin Allah adının yuceltilmesi (İ’lÂ-i Kelimetullah) namına acılan bayrağın uzerine “Allah” lafzını aynen yazmak yerine, aynı sayı değerine sahip “Hilal”i koymak daha uygun gorulmuştur. Buna gore Turk bayrağındaki “Hilal” in Allah’ı sembolize ettiğini ifade etmek yanlış olmaz. Ozellikle Osmanlı Turkleri dinî konularda “HilÂl” i, askerî konularda ise “lale” yi sembol ve amblem olarak kullanmışlardır. Cami kubbelerine, minare alemlerine hilaller kondurmaları, saray ve kışla kubbelerini lale motifleri ile donatmaları hep aynı duşuncenin urunudur. Elif ister harf, ister sayı olsun daima dik yazılır. Bu ozelliği uluhiyetten ubudiyete gelen fuyuzat icin alıcı bir anten, ubudiyetten uluhiyete yukselecek dua ve niyazlar icin yukseltici bir işaret(amplifikator)tir. Yine bu ozelliği ile mirac sırrının ve “sırat-ı mustakim”in de semboludur. Allah ve Ahad isimlerinin ilk harfi olduğu gibi evvel, ahir, ezel ve ebed sıfatlarının da ilk harfi olan “elif”, evvel ile ahiri, ezel ile ebedi Ahadiyet cizgisinde birleştiren semboldur. Şu halde Elifi yani Allah’ı bilmek her şeyi bilmek demektir. Elif, “Bir” olduğu icin her şeyin kaynağıdır. Cunku “kesret”, “bir” den geliyor. Bu bakımdan tasavvuf edebiyatımızda Allah isminin yerine remz olarak daima “Elif” harfi kullanılmıştır. Mim de Hz.Muhammed’in remzi olmuştur.

Bilindiği gibi “elif” harfi oturu okunduğu zaman “o” olur, yani Turkcemizde ucuncu tekil şahsı gosteren “o” zamiri meydana gelir. “O” zamiri yalın halde ve tek başına kullanıldığı zaman Allah isminin yerini almış olur. Turkcedeki “o” zamiri, Arapcadaki “hu” zamirinin karşılığıdır. O yuzden elifi oturu okumak demek “hu” zikrini diline vird etmek demektir. Yarin boyu elif harfi gibidir. Kolesi olan sevgilinin boyu ise lamelif gibidir, eğilmiş,bukulmuştur. Bir elif ve bir lam birleşir, lamelif harfi olur. Elif boyumu lam harfine donuşturdu. Elif harfi lam harfine doner, lam harfi elif harfine nasıl donuşur. Elif harfi Turk, Arap ve Fars edebiyatlarında cok onemli bir yere sahiptir. Elif sevgilinin boyunu,sevgilinin actığı yarayı,doğruluğu ve tasavvufta da Allah’ı temsil etmesi yonuyle bircok şekilde kullanılmıştır. Arap alfabesinin ilk harfi olması ve yazılışındaki incelik ve zerafet sebebiyle diğer harflerden ayrı bir oneme sahiptir. Elif Divan Şiirinde sevgiliyi belirtirken, Fars edebiyatında doğruluğu ve Tasavvuf edebiyatında da Allah’ı temsil eder. Elif, Arap alfabesinin ilk harfi olması yanı sıra diğer harflerin de sebebi ve kaynağıdır. Bircok harf elif harfinden turemiştir. Elif tum harflerin aslı ve esası durumundadır. Elif gerek incelik ve zerafeti gerekse taşıdığı sembolik anlamlardan dolayı Turkce’de ceşitli mazmunlara ve nuktelere kaynaklık etmiştir. Bircok deyim elif ile ifade edilmiştir: Eliften yaya kadar… deyimi baştan sona kadar okumak, oğrenmek; Elifi gorse mertek sanır… deyimi cehalet anlamında; Elifi elifine… deyimi de aynen, tıpatıp uygunluğu ifade etmek icin kullanılmıştır. Eskiden cocuk yaşta tahta cıkan padişahların culus merasimleri sırasında padişahın alnına elif cekilirdi. Bu adet daha sonra halk arasında da yaygınlaşıp akıllı, guzel cocukların alınlarına da nazardan korunmak icin elif cekilmeye başlandı. Elif, sevgiliyi tasvir ederken de dikkate değer bir bicimdedir. Divan edebiyatında sevgilinin boyu, uzunluğu elife benzetilir. Sevgilinin endamı elifin duzgunluğuyle olculmuştur. Diğer taraftan elif bazen de iki buklum haline gelmiş aşığın yerine de kullanılmıştır. Aşk yolunda ceşitli ıstıraplar ceken aşığın bir zamanlar dosdoğru olan boyu, sevgilinin cevri neticesinde bukulup “lam”a veya “dal”a donmuştur. Aşık, cekmiş olduğu dertler neticesinde adeta beli bukulmuş bir ihtiyara doner. Aşığın bağrında oluşan yaralar da elife benzetilir. Elif harfi yazılış yonuyle başka bir elifle yan yana yazılamaz. İki elif harfinin birbiriyle birleşmesi yazım kuralları acısından mumkun değildir. Sevgili naz icindedir yani naz (ناز) kelimesinin ortasında yazılan elif harfi gibidir. Aşık ise bela altında kalmıştır yani bela (بلا) kelimesinin sonunda yazılan elif gibidir. Bu yuzden ikisinin birleşmesi mumkun olamaz. Elif, alfabenin ilk harfi olması ve diğer harflerin de aslı ve esası olması sebebiyle tasavvufta Allah’ın simgesi olmuştur. Cunku elif butun harflerin evveli olduğu gibi Allah da butun varlıkların evvelidir. Duz bir cizgiden oluşan elifin noktasının bulunmaması ve kendisinden sonra gelen harfe birleşmemesi Vahdeti temsilinin ayrı bir noktasıdır. Elif ebced hesabında da bir 1 sayısına tekabul etmektedir. Bu yonuyle de Allah’ın birliğini temsil eder. Allah ve Ahad isimlerinin ilk harfi olduğu gibi evvel, ahir, ezel ve ebed sıfatlarının da ilk harfi olan elif, evvel ile ahiri, ezel ile ebedi ahadiyet cizgisinde birleştiren semboldur. Boylece elif Allah’ın varlığının ezelde bidayeti, ebedde nihayeti olmayan, O’nun Evvel, Ahir, Zahir ve Batın olan yegane bir olduğunu ifade eder. Mevlana da şiirlerinde elifi işlemiştir. İlahi aşk duygusuyla şiirler yazan Mevlana elifi aşka benzetmiştir. Elifin gizli anlamlar icerdiğini ve bazı kelimelerin de elifle başladığını soyleyen Mevlana, şunları soyler: “Aşk da tıpkı elif gibidir, isminde gizlidir. O olmadan da besmele sesi gelmez. O her şeyin başıdır.” Elif, Fars edebiyatında doğruluğu sembolize etmiştir. Fakat Fars şairleri bunu yaparken elifin değişik ozelliklerinden yararlanmışlardır. Boyu, goğusteki cizgileri, alfabedeki yeri, diğer harflerin aslı olması noktasının olmaması ve vahdet gibi bircok şekilde elif doğruluğu temsil etmiştir. Derler ki, her bin yılda elif boylu biri gelir.



Alıntı

__________________