Cumhurbaşkanı Abdullah Gul, yabancıların Turkiye'ye girişleri, kalışları ve cıkışları ile sağlanacak korumanın kapsamına ve uygulanmasına ilişkin esasları AB ile uyumlu hale getiren kanunu onayladı.
Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu ile vatansızlara Turkiye'de yasal ikamet edebilme hakkı sağlayan "vatansız kişi kimlik belgesi" duzenlenecek.
Kanun kapsamındaki hic kimse, işkenceye, insanlık dışı, onur kırıcı ceza, muameleye tabi tutulacağı veya ırkı, dini, tabiiyeti, belli bir toplumsal gruba mensubiyeti, siyasi fikirleri dolayısıyla hayatının, hurriyetinin tehdit altında bulunacağı bir yere gonderilemeyecek.
Ulkeye girişlerde kapsamlı kontrole tabi tutulması gerekli gorulenler, en fazla 4 saat bekletilebilecek. Yabancı, bu sure icerisinde ulkesine donebileceği gibi 4 saatlik sureyle sınırlı kalmaksızın ulkeye kabulle ilgili işlemlerin sonuclanmasını da bekleyebilecek.
Pasaportu, pasaport yerine gecen belgesi, vizesi, ikamet veya calışma izni olmayanlar, bu belgeleri veya izinleri hileli yollarla edindiği veya sahte olduğu anlaşılanlar, vize, vize muafiyeti, ikamet izin suresinin bitiminden itibaren en az 60 gun sureli pasaport, pasaport yerine gecen belgesi olmayanlar, Turkiye'ye giremeyecek.
Goc İdaresi Genel Mudurluğu, Turkiye dışında olup da kamu duzeni, kamu guvenliği veya kamu sağlığı acısından Turkiye'ye girmesinde sakınca gorulen yabancıların Turkiye'ye girişini yasaklayabilecek. Turkiye'ye giriş yasağının suresi en fazla 5 yıl olacak ancak, kamu duzeni veya kamu guvenliği acısından ciddi tehdit bulunması halinde, bu sure en fazla 10 yıl daha artırılabilecek.
Kamu duzeni veya kamu guvenliği nedeniyle bazı yabancıların ulkeye kabulu, Genel Mudurluk tarafından on izin şartına bağlanabilecek.
VİZE ZORUNLULUĞU
Turkiye'de 90 gune kadar kalacak yabancılar, vatandaşı oldukları veya yasal bulundukları ulkedeki konsolosluklardan geliş amaclarını da belirten vize alarak gelebilecekler.
Vizenin veya vize muafiyetinin Turkiye'de sağladığı kalış suresi, her 180 gunde 90 gunu gecemeyecek.
Ulke menfaatleri goz onunde bulundurularak vize verilmesinde yarar gorulen yabancılara, istisnai Turkiye Cumhuriyeti buyukelciliklerince resen vize verilebilecek.
Deniz limanlarına gelip, 72 saati gecmemek kaydıyla liman şehrini veya civar illeri turizm amaclı gezecek kişilerden, mucbir nedenlerle Turk hava ve deniz limanlarını kullanmak zorunda kalan taşıtlardaki yabancılardan liman şehrine cıkacak kişilerden vize aranmayabilecek.
Vize almadan sınır kapılarına gelen yabancılara, suresi icinde Turkiye'den ayrılacaklarını belgelemeleri halinde, sınır kapılarında istisnai olarak vize verilebilecek. Turkiye'den transit gececek yabancılara, havalimanı transit vizesi şartı getirilebilecek.
BAKAN ONAYIYLA VİZE
Kanunda, vize verilemeyecek yabancılar şoyle sıralanıyor:
"Talep ettikleri vize suresinden en az 60 gun daha uzun sureli pasaport veya pasaport yerine gecen belgesi olmayanlar, Turkiye'ye girişleri yasaklı olanlar, kamu duzeni veya kamu guvenliği acısından sakıncalı gorulenler, kamu sağlığına tehdit olarak nitelendirilen hastalıklardan birini taşıyanlar, Turkiye'nin taraf olduğu anlaşmalar uyarınca sucluların geri verilmesine esas olan suc veya suclardan sanık olanlar veya hukumlu bulunanlar, kalacağı sureyi kapsayan gecerli sağlık sigortası bulunmayanlar, Turkiye'ye giriş, Turkiye'den geciş veya Turkiye'de kalış amacını haklı nedenlere dayandıramayanlar, kalacağı surede, yeterli ve duzenli maddi imkana sahip olmayanlar, takip ve tahsil edilmesi gereken alacakları odemeyi kabul etmeyenler, takip edilen borc ve cezalarını odemeyi kabul etmeyenler."
Bu sayılanlar kapsamında olmasına rağmen vize verilmesinde yarar gorulenler, icişleri bakanının onayıyla vize alabilecek.
İKAMET İZİNLERİ
Turkiye'de, vizenin veya vize muafiyetinin tanıdığı sureden ya da 90 gunden fazla kalacak yabancıların ikamet izni almaları zorunlu olacak. İkamet izni, 6 ay icinde kullanılmaya başlanmadığında gecerliliğini kaybedecek.
Yasa, calışma izni, kısa donem ikamet izni, aile ikamet izni, oğrenci ikamet izni, uzun donem ikamet izni, insani ikamet izni, insan ticareti mağduru ikamet izni ve iptal şartlarını duzenliyor.
Aile ikamet izni verilmeden veya uzatılmadan once makul şuphe varsa evliliğin sırf ikamet izni alabilme amacıyla yapılıp yapılmadığı araştırılacak. Evliliğin bu amacla yapıldığı tespit edilirse aile ikamet izni verilmeyecek, verilmişse iptal edilecek. Aile ikamet izni verildikten sonra da evliliğin anlaşmalı olup olmadığı konusunda valiliklerce denetim yapılabilecek.
Turkiye'de kesintisiz en az 8 yıl ikamet izniyle kalan veya Goc Politikaları Kurulu'nun belirlediği şartlara uyan yabancılar, suresiz ikamet izni alabilecek.
Diğer ikamet izinlerinin verilmesindeki şartlar aranmadan, bakanlığın onayı alınmak ve en fazla birer yıllık surelerle olmak kaydıyla valiliklerce insani ikamet izni verilebilecek.
İnsan ticareti mağduru olduğu veya olabileceği yonunde kuvvetli şuphe duyulan yabancılara, yaşadıklarının etkisinden kurtulabilmeleri ve yetkililerle işbirliği yapıp yapmayacaklarına karar verebilmeleri amacıyla 30 gun sureli ikamet izni verilebilecek. Calışma izni muafiyet teyit belgesi, ikamet izni sayılacak.
VATANSIZLARA KİMLİL BELGESİ
Vatansız kişilere, Turkiye'de yasal olarak ikamet edebilme hakkı sağlayan vatansız kişi kimlik belgesi duzenlenecek. Bu belge, ikamet izni yerine gececek, 2 yılda bir valiliklerce yenilenecek.
Yabancılar, sınır dışı etme kararıyla menşe ulkesine veya transit gideceği ulkeye ya da ucuncu bir ulkeye sınır dışı edilebilecek. Sınır dışı etme kararına karşı, kararın tebliğinden itibaren 15 gun icinde idare mahkemesine başvurulabilecek. Başvurular 15 gun icinde sonuclandırılacak. Mahkemenin bu konuda verdiği karar kesin olacak.
Sınır dışı etme kararı şu hallerde alınacak:
"Teror orgutu yoneticisi, uyesi, destekleyicisi veya cıkar amaclı suc orgutu yoneticisi, uyesi veya destekleyicisi olanlar, Turkiye'ye giriş, vize ve ikamet izinleri icin yapılan işlemlerde gercek dışı bilgi ve sahte belge kullananlar, Turkiye'de bulunduğu sure zarfında gecimini meşru olmayan yollardan sağlayanlar, kamu duzeni veya kamu guvenliği ya da kamu sağlığı acısından tehdit oluşturanlar, vize veya vize muafiyeti suresini 10 gunden fazla aşanlar veya vizesi iptal edilenler, ikamet izinleri iptal edilenler, ikamet izni bulunup da suresinin sona ermesinden itibaren kabul edilebilir gerekcesi olmadan ikamet izni suresini 10 gunden fazla ihlal edenler, calışma izni olmadan calıştığı tespit edilenler, Turkiye'ye yasal giriş veya Turkiye'den yasal cıkış hukumlerini ihlal edenler, hakkında Turkiye'ye giriş yasağı bulunmasına rağmen Turkiye'ye geldiği tespit edilenler, ikamet izni uzatma başvurulan reddedilenlerden, 10 gun icinde Turkiye'den cıkış yapmayanlar."
Sınır dışı etme kararı alınamayacak yabancılar ise şoyle olacak:
''Sınır dışı edileceği ulkede olum cezasına, işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya muameleye maruz kalacağı konusunda ciddi emare bulunanlar, ciddi sağlık sorunları, yaş ve hamilelik durumu nedeniyle seyahat etmesi riskli gorulenler, hayati tehlike arz eden hastalıklan icin tedavisi devam etmekteyken sınır dışı edileceği ulkede tedavi imkanı bulunmayanlar, mağdur destek surecinden yararlanmakta olan insan ticareti mağdurları, tedavileri tamamlanıncaya kadar, psikolojik, fiziksel veya cinsel şiddet mağdurları, idari gozetime alınan yabancılar, geri gonderme merkezlerinde tutulacak.''
Gul'un onayladığı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu ile İcişleri Bakanlığına bağlı, goc alanına ilişkin politika ve stratejileri uygulamak uzere Goc İdaresi Genel Mudurluğu kurulacak.
Kanuna gore, uluslararası koruma başvurularında işkence, cinsel saldırı ya da diğer ciddi psikolojik, bedensel ya da cinsel şiddete maruz kalan kişilere, yeterli tedavi imkanı sağlanacak.
Uluslararası koruma talebinde bulunan başvuru sahipleri, sadece uluslararası koruma başvurusunda bulunmalarından dolayı idari gozetim altına alınamayacak.
Başvuru sahipleri, kimlik veya vatandaşlık bilgilerinin doğruluğuyla ilgili ciddi şuphe varsa sınır kapılarında usulune aykırı olarak ulkeye girmekten alıkonulması, kamu duzeni veya kamu guvenliği acısından ciddi tehlike oluşturması halinde idari gozetim altına alınabilecek. Başvuru sahibinin, idari gozetim suresi 30 gunu gecmeyecek.
Uluslararası koruma başvuruları valiliklerce kaydedilecek. Kayıt sırasında, başvuru sahibinden ulkesini terk ettikten sonra başından gecen ve başvuru yapmasına neden olan olaylar, Turkiye'ye giriş şekline ilişkin bilgi ve belgeleri alınacak.
Kişilerin hayatının veya hurriyetinin, ırkı, dini, tabiiyeti, belli bir toplumsal gruba mensubiyeti veya siyasi duşunceleri nedeniyle tehdit altında olmaması, işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya muameleye tabi tutulacağı ulkelere geri gonderilmemesi, multeci statusu talep etme ve multeci olarak nitelendirilmesi durumunda koruma elde etme imkanının bulunması, ''guvenli ucuncu ulke'' olarak kabul edilecek.
Başvuru sahibiyle etkin ve adil karar verebilmek amacıyla kayıt tarihinden itibaren 30 gun icinde bireysel mulakat yapılacak.
Mulakatı tamamlanan başvuru sahibine ve varsa birlikte geldiği aile uyelerine, uluslararası koruma talebinde bulunduğunu belirten ve yabancı kimlik numarasını iceren 6 ay sureli "uluslararası koruma başvuru sahibi kimlik belgesi" duzenlenecek.
Başvuru, kayıt tarihinden itibaren en gec 6 ay icinde sonuclandırılacak. Başvuru sahibine, zulum veya ciddi zarar gorme tehdidine karşı vatandaşı olduğu ulke koruma sağlayabiliyorsa, başvuru sahibinin uluslararası korumaya muhtac olmadığına karar verilebilecek.
Multeci statusu verilenlere, yabancı kimlik numarasını iceren ucer yıl sureli kimlik belgesi duzenlenecek.
Uluslararası koruma statusu sahibi kişinin, vatandaşı olduğu ulkenin korumasından kendi isteğiyle tekrar yararlanması, kaybettiği vatandaşlığını kendi isteğiyle tekrar kazanması, terk ettiği veya zulum korkusuyla dışında bulunduğu ulkeye kendi isteğiyle donmesi halinde uluslararası koruma statusu sona erecek.
Başvuru sahibi veya uluslararası koruma statusu sahibi kişi ve aile uyeleri, ilkoğretim ve ortaoğretim hizmetlerinden, sosyal yardımlardan yararlanabilecek. Herhangi bir sağlık guvencesi ve odeme gucu olmayan başvuru sahibi veya uluslararası koruma statusu sahibi kişi, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na tabi olacak.
Başvuru sahibi veya şartlı multeci, uluslararası koruma başvurusu tarihinden 6 ay sonra calışma izni almak icin başvurabilecek, multeci veya ikincil koruma statusu sahibi, statu almasından itibaren bağımlı veya bağımsız olarak calışabilecek. Turkiye'de 3 yıl ikamet eden, Turk vatandaşıyla evli olan ya da Turk vatandaşı cocuğu olan multeci ve ikincil koruma statusu sahipleri icin iş piyasasına erişimde sınırlama uygulanmayacak.
ULKESİNE GERİ DONMEYENE GECİCİ KORUMA
Ulkesinden ayrılmaya zorlanan, ayrıldığı ulkeye geri donemeyen, acil ve gecici koruma bulmak amacıyla kitlesel olarak Turkiye sınırlarına gelen veya sınırları gecen yabancılara, gecici koruma sağlanabilecek.
Birleşmiş Milletler Multeciler Yuksek Komiserliği, Uluslararası Goc Orgutu ve diğer uluslararası kuruluşlar ve sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği yapılabilecek. Yabancılar, ulkenin siyasi yapısı, dili, hukuki sistemi, kulturu ve tarihi ile hak ve yukumluluklerinin temel duzeyde anlatıldığı kurslara katılabilecekler.
Turkiye'ye yasa dışı giren veya Turkiye'yi yasa dışı terk eden, buna teşebbus eden yabancılar hakkında 2 bin, yasaklanmasına rağmen Turkiye'ye girenler, kendilerine tanınan sure icinde ulkeden ayrılmayanlar ve işlemler sırasında kacanlar hakkında biner lira ceza uygulanacak. Sucların 1 yıl icinde tekrarı halinde, para cezaları yarı oranında artırılacak.
Kaynak
Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu ile vatansızlara Turkiye'de yasal ikamet edebilme hakkı sağlayan "vatansız kişi kimlik belgesi" duzenlenecek.
Kanun kapsamındaki hic kimse, işkenceye, insanlık dışı, onur kırıcı ceza, muameleye tabi tutulacağı veya ırkı, dini, tabiiyeti, belli bir toplumsal gruba mensubiyeti, siyasi fikirleri dolayısıyla hayatının, hurriyetinin tehdit altında bulunacağı bir yere gonderilemeyecek.
Ulkeye girişlerde kapsamlı kontrole tabi tutulması gerekli gorulenler, en fazla 4 saat bekletilebilecek. Yabancı, bu sure icerisinde ulkesine donebileceği gibi 4 saatlik sureyle sınırlı kalmaksızın ulkeye kabulle ilgili işlemlerin sonuclanmasını da bekleyebilecek.
Pasaportu, pasaport yerine gecen belgesi, vizesi, ikamet veya calışma izni olmayanlar, bu belgeleri veya izinleri hileli yollarla edindiği veya sahte olduğu anlaşılanlar, vize, vize muafiyeti, ikamet izin suresinin bitiminden itibaren en az 60 gun sureli pasaport, pasaport yerine gecen belgesi olmayanlar, Turkiye'ye giremeyecek.
Goc İdaresi Genel Mudurluğu, Turkiye dışında olup da kamu duzeni, kamu guvenliği veya kamu sağlığı acısından Turkiye'ye girmesinde sakınca gorulen yabancıların Turkiye'ye girişini yasaklayabilecek. Turkiye'ye giriş yasağının suresi en fazla 5 yıl olacak ancak, kamu duzeni veya kamu guvenliği acısından ciddi tehdit bulunması halinde, bu sure en fazla 10 yıl daha artırılabilecek.
Kamu duzeni veya kamu guvenliği nedeniyle bazı yabancıların ulkeye kabulu, Genel Mudurluk tarafından on izin şartına bağlanabilecek.
VİZE ZORUNLULUĞU
Turkiye'de 90 gune kadar kalacak yabancılar, vatandaşı oldukları veya yasal bulundukları ulkedeki konsolosluklardan geliş amaclarını da belirten vize alarak gelebilecekler.
Vizenin veya vize muafiyetinin Turkiye'de sağladığı kalış suresi, her 180 gunde 90 gunu gecemeyecek.
Ulke menfaatleri goz onunde bulundurularak vize verilmesinde yarar gorulen yabancılara, istisnai Turkiye Cumhuriyeti buyukelciliklerince resen vize verilebilecek.
Deniz limanlarına gelip, 72 saati gecmemek kaydıyla liman şehrini veya civar illeri turizm amaclı gezecek kişilerden, mucbir nedenlerle Turk hava ve deniz limanlarını kullanmak zorunda kalan taşıtlardaki yabancılardan liman şehrine cıkacak kişilerden vize aranmayabilecek.
Vize almadan sınır kapılarına gelen yabancılara, suresi icinde Turkiye'den ayrılacaklarını belgelemeleri halinde, sınır kapılarında istisnai olarak vize verilebilecek. Turkiye'den transit gececek yabancılara, havalimanı transit vizesi şartı getirilebilecek.
BAKAN ONAYIYLA VİZE
Kanunda, vize verilemeyecek yabancılar şoyle sıralanıyor:
"Talep ettikleri vize suresinden en az 60 gun daha uzun sureli pasaport veya pasaport yerine gecen belgesi olmayanlar, Turkiye'ye girişleri yasaklı olanlar, kamu duzeni veya kamu guvenliği acısından sakıncalı gorulenler, kamu sağlığına tehdit olarak nitelendirilen hastalıklardan birini taşıyanlar, Turkiye'nin taraf olduğu anlaşmalar uyarınca sucluların geri verilmesine esas olan suc veya suclardan sanık olanlar veya hukumlu bulunanlar, kalacağı sureyi kapsayan gecerli sağlık sigortası bulunmayanlar, Turkiye'ye giriş, Turkiye'den geciş veya Turkiye'de kalış amacını haklı nedenlere dayandıramayanlar, kalacağı surede, yeterli ve duzenli maddi imkana sahip olmayanlar, takip ve tahsil edilmesi gereken alacakları odemeyi kabul etmeyenler, takip edilen borc ve cezalarını odemeyi kabul etmeyenler."
Bu sayılanlar kapsamında olmasına rağmen vize verilmesinde yarar gorulenler, icişleri bakanının onayıyla vize alabilecek.
İKAMET İZİNLERİ
Turkiye'de, vizenin veya vize muafiyetinin tanıdığı sureden ya da 90 gunden fazla kalacak yabancıların ikamet izni almaları zorunlu olacak. İkamet izni, 6 ay icinde kullanılmaya başlanmadığında gecerliliğini kaybedecek.
Yasa, calışma izni, kısa donem ikamet izni, aile ikamet izni, oğrenci ikamet izni, uzun donem ikamet izni, insani ikamet izni, insan ticareti mağduru ikamet izni ve iptal şartlarını duzenliyor.
Aile ikamet izni verilmeden veya uzatılmadan once makul şuphe varsa evliliğin sırf ikamet izni alabilme amacıyla yapılıp yapılmadığı araştırılacak. Evliliğin bu amacla yapıldığı tespit edilirse aile ikamet izni verilmeyecek, verilmişse iptal edilecek. Aile ikamet izni verildikten sonra da evliliğin anlaşmalı olup olmadığı konusunda valiliklerce denetim yapılabilecek.
Turkiye'de kesintisiz en az 8 yıl ikamet izniyle kalan veya Goc Politikaları Kurulu'nun belirlediği şartlara uyan yabancılar, suresiz ikamet izni alabilecek.
Diğer ikamet izinlerinin verilmesindeki şartlar aranmadan, bakanlığın onayı alınmak ve en fazla birer yıllık surelerle olmak kaydıyla valiliklerce insani ikamet izni verilebilecek.
İnsan ticareti mağduru olduğu veya olabileceği yonunde kuvvetli şuphe duyulan yabancılara, yaşadıklarının etkisinden kurtulabilmeleri ve yetkililerle işbirliği yapıp yapmayacaklarına karar verebilmeleri amacıyla 30 gun sureli ikamet izni verilebilecek. Calışma izni muafiyet teyit belgesi, ikamet izni sayılacak.
VATANSIZLARA KİMLİL BELGESİ
Vatansız kişilere, Turkiye'de yasal olarak ikamet edebilme hakkı sağlayan vatansız kişi kimlik belgesi duzenlenecek. Bu belge, ikamet izni yerine gececek, 2 yılda bir valiliklerce yenilenecek.
Yabancılar, sınır dışı etme kararıyla menşe ulkesine veya transit gideceği ulkeye ya da ucuncu bir ulkeye sınır dışı edilebilecek. Sınır dışı etme kararına karşı, kararın tebliğinden itibaren 15 gun icinde idare mahkemesine başvurulabilecek. Başvurular 15 gun icinde sonuclandırılacak. Mahkemenin bu konuda verdiği karar kesin olacak.
Sınır dışı etme kararı şu hallerde alınacak:
"Teror orgutu yoneticisi, uyesi, destekleyicisi veya cıkar amaclı suc orgutu yoneticisi, uyesi veya destekleyicisi olanlar, Turkiye'ye giriş, vize ve ikamet izinleri icin yapılan işlemlerde gercek dışı bilgi ve sahte belge kullananlar, Turkiye'de bulunduğu sure zarfında gecimini meşru olmayan yollardan sağlayanlar, kamu duzeni veya kamu guvenliği ya da kamu sağlığı acısından tehdit oluşturanlar, vize veya vize muafiyeti suresini 10 gunden fazla aşanlar veya vizesi iptal edilenler, ikamet izinleri iptal edilenler, ikamet izni bulunup da suresinin sona ermesinden itibaren kabul edilebilir gerekcesi olmadan ikamet izni suresini 10 gunden fazla ihlal edenler, calışma izni olmadan calıştığı tespit edilenler, Turkiye'ye yasal giriş veya Turkiye'den yasal cıkış hukumlerini ihlal edenler, hakkında Turkiye'ye giriş yasağı bulunmasına rağmen Turkiye'ye geldiği tespit edilenler, ikamet izni uzatma başvurulan reddedilenlerden, 10 gun icinde Turkiye'den cıkış yapmayanlar."
Sınır dışı etme kararı alınamayacak yabancılar ise şoyle olacak:
''Sınır dışı edileceği ulkede olum cezasına, işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya muameleye maruz kalacağı konusunda ciddi emare bulunanlar, ciddi sağlık sorunları, yaş ve hamilelik durumu nedeniyle seyahat etmesi riskli gorulenler, hayati tehlike arz eden hastalıklan icin tedavisi devam etmekteyken sınır dışı edileceği ulkede tedavi imkanı bulunmayanlar, mağdur destek surecinden yararlanmakta olan insan ticareti mağdurları, tedavileri tamamlanıncaya kadar, psikolojik, fiziksel veya cinsel şiddet mağdurları, idari gozetime alınan yabancılar, geri gonderme merkezlerinde tutulacak.''
Gul'un onayladığı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu ile İcişleri Bakanlığına bağlı, goc alanına ilişkin politika ve stratejileri uygulamak uzere Goc İdaresi Genel Mudurluğu kurulacak.
Kanuna gore, uluslararası koruma başvurularında işkence, cinsel saldırı ya da diğer ciddi psikolojik, bedensel ya da cinsel şiddete maruz kalan kişilere, yeterli tedavi imkanı sağlanacak.
Uluslararası koruma talebinde bulunan başvuru sahipleri, sadece uluslararası koruma başvurusunda bulunmalarından dolayı idari gozetim altına alınamayacak.
Başvuru sahipleri, kimlik veya vatandaşlık bilgilerinin doğruluğuyla ilgili ciddi şuphe varsa sınır kapılarında usulune aykırı olarak ulkeye girmekten alıkonulması, kamu duzeni veya kamu guvenliği acısından ciddi tehlike oluşturması halinde idari gozetim altına alınabilecek. Başvuru sahibinin, idari gozetim suresi 30 gunu gecmeyecek.
Uluslararası koruma başvuruları valiliklerce kaydedilecek. Kayıt sırasında, başvuru sahibinden ulkesini terk ettikten sonra başından gecen ve başvuru yapmasına neden olan olaylar, Turkiye'ye giriş şekline ilişkin bilgi ve belgeleri alınacak.
Kişilerin hayatının veya hurriyetinin, ırkı, dini, tabiiyeti, belli bir toplumsal gruba mensubiyeti veya siyasi duşunceleri nedeniyle tehdit altında olmaması, işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya muameleye tabi tutulacağı ulkelere geri gonderilmemesi, multeci statusu talep etme ve multeci olarak nitelendirilmesi durumunda koruma elde etme imkanının bulunması, ''guvenli ucuncu ulke'' olarak kabul edilecek.
Başvuru sahibiyle etkin ve adil karar verebilmek amacıyla kayıt tarihinden itibaren 30 gun icinde bireysel mulakat yapılacak.
Mulakatı tamamlanan başvuru sahibine ve varsa birlikte geldiği aile uyelerine, uluslararası koruma talebinde bulunduğunu belirten ve yabancı kimlik numarasını iceren 6 ay sureli "uluslararası koruma başvuru sahibi kimlik belgesi" duzenlenecek.
Başvuru, kayıt tarihinden itibaren en gec 6 ay icinde sonuclandırılacak. Başvuru sahibine, zulum veya ciddi zarar gorme tehdidine karşı vatandaşı olduğu ulke koruma sağlayabiliyorsa, başvuru sahibinin uluslararası korumaya muhtac olmadığına karar verilebilecek.
Multeci statusu verilenlere, yabancı kimlik numarasını iceren ucer yıl sureli kimlik belgesi duzenlenecek.
Uluslararası koruma statusu sahibi kişinin, vatandaşı olduğu ulkenin korumasından kendi isteğiyle tekrar yararlanması, kaybettiği vatandaşlığını kendi isteğiyle tekrar kazanması, terk ettiği veya zulum korkusuyla dışında bulunduğu ulkeye kendi isteğiyle donmesi halinde uluslararası koruma statusu sona erecek.
Başvuru sahibi veya uluslararası koruma statusu sahibi kişi ve aile uyeleri, ilkoğretim ve ortaoğretim hizmetlerinden, sosyal yardımlardan yararlanabilecek. Herhangi bir sağlık guvencesi ve odeme gucu olmayan başvuru sahibi veya uluslararası koruma statusu sahibi kişi, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na tabi olacak.
Başvuru sahibi veya şartlı multeci, uluslararası koruma başvurusu tarihinden 6 ay sonra calışma izni almak icin başvurabilecek, multeci veya ikincil koruma statusu sahibi, statu almasından itibaren bağımlı veya bağımsız olarak calışabilecek. Turkiye'de 3 yıl ikamet eden, Turk vatandaşıyla evli olan ya da Turk vatandaşı cocuğu olan multeci ve ikincil koruma statusu sahipleri icin iş piyasasına erişimde sınırlama uygulanmayacak.
ULKESİNE GERİ DONMEYENE GECİCİ KORUMA
Ulkesinden ayrılmaya zorlanan, ayrıldığı ulkeye geri donemeyen, acil ve gecici koruma bulmak amacıyla kitlesel olarak Turkiye sınırlarına gelen veya sınırları gecen yabancılara, gecici koruma sağlanabilecek.
Birleşmiş Milletler Multeciler Yuksek Komiserliği, Uluslararası Goc Orgutu ve diğer uluslararası kuruluşlar ve sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği yapılabilecek. Yabancılar, ulkenin siyasi yapısı, dili, hukuki sistemi, kulturu ve tarihi ile hak ve yukumluluklerinin temel duzeyde anlatıldığı kurslara katılabilecekler.
Turkiye'ye yasa dışı giren veya Turkiye'yi yasa dışı terk eden, buna teşebbus eden yabancılar hakkında 2 bin, yasaklanmasına rağmen Turkiye'ye girenler, kendilerine tanınan sure icinde ulkeden ayrılmayanlar ve işlemler sırasında kacanlar hakkında biner lira ceza uygulanacak. Sucların 1 yıl icinde tekrarı halinde, para cezaları yarı oranında artırılacak.
Kaynak
__________________