KURBANLIK SIĞIRIN YATIRILMASI
Yaklaşık 8 metre uzunluğunda kalın bir ip once boynuzlardan sıkıca bağlanarak boyuna gecirilir.
Ardından ip hayvanın on ayakların koltuk altından sırtına doğru dolanarak bağlanır.
İp sol tarafından arka kısma devam ettirerek karın ve arka ayak arasından sırta doğru dolandırılır.
Sırt kısmından uzanan iple 2 kişi kurbanı geriye cekerken onde 1 kişi kurbanın başını tutar.
Kurbanın yuzu kıbleye cevirilip on ve arka ayaklar birbirine bağlanır. Kesim tamamlandıktan sonra hayvanın icindeki kanın daha guzel boşalması icin ayaklardan biri (sol akra tercih edilmeli) serbest bırakılmalı. Kucukbaş hayvanlarda bir ayak bağlanmayabilir.
Kesim icin yapılacak dua:
Kesimden once "Allahumme hÂz minke ve leke, inne salÂtî ve nusukî ve mahyÂye ve memÂtî lillÂhi rabbil Âlemîn. Allahumme tekabbel minna. Amin." denerek okunup kesim başladığında Cevreden bulunanlarla birlikte teşrik tekbiri getirilir "Allahu Ekber, Allahu Ekber, L ilÂhe illÂllÂhu vallÂhu Ekber, Allahu Ekber ve lillÂhi'l-Hamd"
Kesim: Kesen kişi "Bismillahi Allahu Ekber" dedikten sonra beklemeden kurbanın boyun kısmında 3 damarı birden kesmeli.
Yon: Kurbanlık hayvan başı ve ayakları kıbleye dondurulmeli. Kesen kişinin de kıbleye yonelmesi sunnettir.
Vekalet: Kurbanın sahibi kesmeyi bilmiyor ise kesebilecek başka birini vekil tayin ederek kestirebilir. Bunun icin (Allah rızÂsı icin bayram kurbanımı kesmeye seni vekil ettim) demesi ve kalben de niyet etmesi lÂzımdır.
Kanın akması icin derinliği ve genişliği yarım metre olan bir kuyu acılmalı. İş bitiminde kapatılmalı.
Kurbanların Kesimi Hangi Aletlerle Yapılır?
Kurbanların kesme işlemi kesici Âletlerle yapılır. Kesici Âletler de keskin olanlar ve keskin olmayanlar diye 2`ye ayrılır. Keskin olanlarla, ister demir, ister başka bir maddeden olsun tezkiye cÂizdir. Demir veya başka bir maddeden yapılmış keskin olmayan kesici Âletlerle tezkiye ise, cÂiz olsa bile mekruhtur.
Kurban Kesecek Kimsede Bulunması Gereken Şartlar Nelerdir?
Kurbanı kesecek kimsede bulunması gereken şartlar şunlardır:
1 - Kesenin Musluman veya Yahudi ve Hristiyan gibi Ehl-i Kitaba mensub birisi olması.
2 - Kesmeye yetecek kadar aklı ve kesme işini hatırında tutacak kadar hÂfıza gucu olması.
3 - Hayvanı kesebilecek gucu ve kuvveti olması.
4 - Kurban keserken Allah`ın ismini anması, yani, besmele cekmesi. Buna tesmiye denir. Kurban ancak Allah adına kesilir. Bu yuzden keserken Allah`ın yuce adını anmadan kesilen hayvanın eti yenmez. Bu sebeble putperest ve diğer bÂtıl din sÂhiblerinin, dinsizlerin kestikleri et yenmez. Cunku bunlar keserken tesmiyede bulunmazlar. Ehl-i Kitaba mensub birinin kestiğinin yenme sebebi, onların da aynı Allah`a inanmalarıdır. KitÂbîler Allah`tan başka birşey`in adını zikretseler, onların kestiği de yenilmez. Kesme işlemi sırasında Besmele cekmek unutularak terkedilmiş ise, bir beis yoktur. Kesim cÂizdir. Tesmiyeden maksad, hayvanı boğazlarken bismillÂh demektir. Keserken Allahu Ekber demekle Allahu A`zam demekle veya sadece Allah demekle de tesmiye yerine getirilmiş olur. Tesmiye kasden terkedilirse kesilen hayvanın eti yenilmez. Ancak kurbanlık hayvanı, kitabî bile olsa Musluman olmayana kestirmek mekruhtur.
Kurban kesmek icin bıcak onceden bilenip hazırlanır ve hayvanın goremeyeceği bir yere konulur. Sonra hayvan ayakları ve yuzu kıbleye gelecek şekilde sol tarafına yatırılır. Hayvanın sağ arka ayağı serbest kalmak şartıyla diğer ayakları bağlanır. Bundan sonra tekbir ve tehlîl getirilir. Arkasından "BismillÂhi AllÂhu ekber" denilerek, hayvanın boynuna bıcak vurulur. Nefes ve yemek boruları ile şahdamarı denilen iki ana damarı kesilir. Hayvan soğumaya bırakılır, kanının akması beklenir ve sonra derisi yuzulur. Hayvanı elinden gelirse, kurban sahibinin kendisinin kesmesi menduptur. Kendisi kesemezse, bir muslumana kestirir (Mehmed MevkufÂtî, MevkûfÂt, (sadeleştiren: Ahmed Davudoğlu), İstanbul 1980, II, 331-332).
Kurbanlıktan Faydalanmak:
Kurbanlıktan tuylerinin kırpılması ve sutunun sağılması suretiyle faydalanmak mekruhtur. Eğer kırpılmış ise tuyu ve sutlu ise sutu sağılıp tasadduk edilir. Hatta karışmasın diye alÂmet olmak uzere alman tuyleri bile tasadduk etmek gerekir. Eğer kullanılmış ise parası tasadduk edilir (Serahsı, a.g.e., XII, 14, 15; KÂsÂnî, a.g.e., V, 78; el-FetÂva`l-Hindiyye, V, 301). Kurban kesildikten sonra derisi satılmış ise parası tasadduk edilir. Ancak deriden mest, seccade vb. şekilde istifÂde edebileceği gibi eve demirbaş eşya almak uzere satmakta da bir sakınca yoktur (Serahsı, a.g.e., XII, 14).
Kurbanın eti konusunda en faziletli tutum ucte birini tasadduk, ucte birini dostlara ikram, ucte birini de evde alıkoymaktır (KÂsÂnî, a.g.e., V, 81; el-FetÂva`l-Hindiyye, V, 300).
Kurbanlık yapmak uzere satın alınan bir hayvan satılıp yerine başka bir hayvan almak cÂizdir. Eğer paradan arta kalan olursa tasadduk edilir (Serahsî, a.g.e., XII, 13).
Kurbanlığa binmek, onunla yuk taşımak veya herhangi bir iş icin ondan istifade etmek mekruhtur. Eğer hayvan kullanılır ve değeri noksanlaşırsa eksilen kıymeti tasadduk etmek gerekir. Kiraya verilmiş ise kiradan elde edilen para da tasadduk edilir. (KÂsÂnî, a.g.e, V, 79).
Kurbanın eti, yağı, başı, tuyu, sutu vb.lerinin satışı cÂiz değildir. Eğer satılmış ise tasadduk etmek gerekir (KÂsanî, a.g.e, V, 81; el-FetÂva`l-Hindiyye, V, 301).
Kurbanlık olan hayvan boğazlanmadan once yavrularsa o da annesiyle beraber kesilir. Bu hukum kendisine kurban vacip olmadığı halde kurbanlığı satın alıp kendine vacip kılan fakir hakkındadır. Cunku kurban bizzat o hayvana taalluk etmiştir ki yavrusu da kendisine tabidir. Eğer bu yavru boğazlanmayıp satılırsa parasını tasadduk etmek gerekir. Şayet yavru eyyÂm-ı nahr gecinceye kadar boğazlanmaz ve elde tutulursa tasadduk edilir (Serahsî, a.g.e, XII, 14). Zengin, yavruyu eyyÂm-ı nahr`dan once veya sonra kesebileceği gibi eyyÂm-ı nahr`da diri olarak tasadduk da edebilir. Eğer eyyÂm-ı nahr`da satılmış olursa kıymeti tasadduk edilir. Yavru kesilmez ve satılmaz ise diri olarak tasadduk edilir (KÂsÂnî, V, 78-79; el-FetÂva`l-Hindiyye, V, 301).
Kurbanda VekÂlet:
Bir musluman kurbanını kendisi kesebileceği gibi bir muslumana da kestirebilir. Ancak kendisinin kesmesi daha faziletlidir. Kurbanı kestirme konusundaki izin bizzat ifÂde edilebileceği gibi, izne delÂlet eden soz, fiil ve davranışlar da izin sayılır. Mesel bir musluman kurbanlık satın alsa kurban bayramı gunu hayvanı yatırıp ayaklarını bağlasa onun emri olmadan bir başkası gelip hayvanı boğazlasa bu kurban icin yeterlidir. Başka bir hayvan kesmek gerekmez. İki musluman yanılarak birbirlerinin kurbanlarını kendi adlarına kesmiş olsalar vacibi yerine getirmiş olurlar ve kestiklerini değişmek suretiyle kendi hayvanlarını alırlar (KÂsÂnî, a.g.e, V, 67-68). Eğer boyle bir durumu etler yenildikten sonra farkederlerse helÂlleşirler. Aralarında anlaşmazlık cıkarsa birbirlerine kurbanlıkların değerini oderler. Eğer eyyÂm-ı nahr gecmiş ise bu paralan tasadduk ederler (el-FetÂva`l Hindiyye, V, 302).
Kurbanda mustehap olan şeyler:
EyyÂm-ı nahr`dan once kurbanlığı bağlamak. Hayvana kurbanlık nişanı takmak, işaretlendirmek. Kesilecek yere guzellikle, eziyet vermeden goturmek. Yemek borusu, nefes borusu ve iki şahdamarını kesmek ve keserken acele davranmak. Boğazlamayı enseden değil boğazdan yapmak. Kendi kurbanını kendisi kesmek, kesemiyorsa muslumana kestirmek. Ehl-i kitab`tan birine kestirmek mekruhtur. Hayvanı kıbleye karşı kesmek. Hayvan kesilirken orada hazır bulunmak. Dua etmek ve besmeleden once veya sonra:
"Allahumme minke ve leke salatî nusukî ve mahyÂye ve mematî lillahi Rabbil-Alemine l şerike lehu ve bizalike Umirtu ve ene mine`l-muslimîn."
"Ey Rabbim bu senden ve yine sanadır. Namazım, kulluğum, kurbanım, olumum ve dirimim eşi benzeri olmayan Âlemlerin Rabbi Allah icindir. Ben bununla emrolundum ve teslim olanlardanım" demek. Dua ile besmeleyi birbirinden ayırmak. Besmeleden once veya sonra dua etmek, Besmele ile beraber dua etmek mekruhtur. Kurban olacak hayvanın imkan olcusunde en semizi, en buyuğu olması. EyyÂm-ı nahr`ın ilk gunu gunduzleyin kesmek. Kurban bıcağının cok keskin olması. Hayvanı kesildikten sonra soğumaya ve canın iyice cekilmeye bırakılması, soğumadan ve can cekilmeden once yuzmek mekruhtur. Kurban sahibinin kurban etinden yemesi. Cunku bu Allah`ın bir ziyafetidir. Etinden başkalarına vermek (KÂsÂnî, a.g.e, V, 78-81).
Kurban Bayramında kesilmek uzere satın alınmış olan hayvan kesilmez ve bayram gunleri gecerse, hayvanın tasadduk edilmesi gerekir. Bu konuda zengin ve fakir aynı hukme tabidir. Zengin olan kişi ise kurbanlık alsın veya almasın kurban kesmediği takdirde kurbanın kıymetini tasadduk etmesi gerekir. Ertesi yıla bırakamaz (MevkufÂtî, a.g.e., II, 329).
Oluye kurban keseceğini soyleyen bir kimse, kurbanını bayram gunlerinde kesmesi ona vacib olur.
derleme: kurban nasıl kesilir
yazılı bilgi: sorularlaislamiyet
__________________