SUNNET’İ MUHAFAZA HASSASİYETİ


Saf muslumanların zihinlerini karıştırmak icin Sunnet duşmanlarının ortaya attıkları kuru bir iddi vardır. "Peygamber Efendimiz soylemişse, doğrudur. Ama bu sozlerin peygamber efendimize Âit olduğunu nereden bilelim."

Bu suÂle doğru cevap verebilmek, Selef-i sÂlihînin, sunnetin muhÂfazası icin yaptığı calışmayı ve dolayısıyla bundan bahseden Usûl-i Hadîs ilmini iyi bilmeye bağlıdır.

Peygamber Efendimizle berÂber vahye şÃ‚hid olmuş ve “Size iki şey bıraktım. Onlara uyduğunuz muddetce dalalete duşmezsiniz, onlar: Kitabullah ve benim sunnetimdir” sozunu dustûr edinmiş olan SahÂbe-i KirÂm’ın, sunneti muhÂfaza icin nasıl hareket ettiklerini, hep berÂber, tÂrihin sayfalarını cevirerek gorelim.

İslÂm guneşi her gecen gun yukseliyor, bu yuce nûr ile nice beldeler aydınlanıyordu. Kur’Ân-ı Kerîm henuz cem’ olunmamıştı. Âyet-i celîleler ile hadîs-i şerîflerin, bilmeyenler tarafından karıştırılma ihtimÂli vardı. Bu sebeple HulefÂ-i rÂşidîn ve bilhÂssa Hz. Omer (r.a) hadîs-i şerîflerin, peygamber efendimizden işitildiği kat’î olarak bilinenler hÂric, rastgele coğaltılmasına şiddetle karşı cıkıyorlardı. HÂl boyle olunca, sahÂbe-i kirÂm cok şey duydukları hÂlde, cok az rivÂyet ediyordu. Aşere-i Mubeşşere’den olan Hz. Saîd bin Zeyd gibi, hicbir hadîs-i şerîf rivÂyet etmeyen sahÂbîler de mevcuttu.

HattÂ, SahÂbe-i KirÂm, Peygamber Efendimizden hadîs rivÂyet etmeyi, tehlikesi sebebiyle yıldırım carpmasının insana vereceği zarara benzetiyor, “Benim uzerime yalan isnÂd eden cehennemdeki oturacağı yerini hazırlasın” (İbn-i MÂce 1/10) tehdîdinin ağırlığıyla, Peygamber Efendimizin sozlerini soylerken dahi “Rasûlullah (s.a.v) şoyle buyurdu” demekten son derece kacınıyorlardı.

Amr bin Meymûn (r.a) anlatıyor: “İbn-i Mes’ûd (r.a) Peygamber Efendimizin sozlerine son derece hurmet eder, bir hata yaparım diye hicbir zaman “Rasûlullah (s.a.v) şoyle buyurdu” demezdi. Gunlerden bir gun, kendisini ziyÂrete gitmiştim. Sozunun bir yerinde bu ifÂdeyi kullandığını farkettim. Ne zaman ki «KÂle Rasûlullah» (s.a.v) dedi, yaptığı rivÂyetin ağırlığından başını aşağıya doğru eğdi. Damarları şişti, gozleri yerinden fırlayacak gibi oldu. Elbisesinin duğmelerini kopartacak kadar aklı başından gitmiş bir vaziyette ayakta dona kaldı.” (Es’Sunnet Kable’t-Tedvin 66/67) İşte sahÂbe-i kirÂmın hassÂsiyeti... Bir de cokca hadîs rivÂyet etmiş olan ashÂbın dikkatlerini inceleyelim. Acab onlar, her duyduğunu soyledikleri icin mi, cok hadîs rivÂyet etmişlerdir.

Bu zÂtlardan ucuncu sırada bulunan Enes bin MÂlik (r.a)’in sozlerine kulak verelim: “Eğer hata yapmaktan korkmasaydım, size Rasûlullah’tan duyduğum daha bir cok hadîs-i şerîfi rivÂyet ederdim.”

Ya en cok hadîs-i şerîf rivÂyet etmiş olan Ebû Hureyre (r.a)... Onun olcusu de şu mubÂrek hadîs-i şerîfti: “Kişiye yalan olarak, her duyduğunu soylemesi yeter.” (Sahîh-i Muslim1/8)

İşte, Dort buyuk halîfe devrinde bu hassÂsiyetten asl uzaklaşılmamış, uydurma hadîslerin onune gecmek icin buyuk gayret sarfedilmişti. Bu husûsta Hz. Osman (r.a)’ın halîfeliği sırasında minbere cıkarak, halkına yaptığı hitÂbet, numune teşkil eder: “Ey insanlar! Hz. Ebu Bekir ve Hz. Omer zamanında benim duymadığım bir hadîs-i şerîfi rivÂyet etmeyi hic kimseye helÂl gormem” (Es’Sunnet Kable’t-Tedvin 66/67)



SUNNET’İN DÎNİMİZDEKİ YERİ



Dînî hukumlerin kendisinden cıkartıldığı deliller vardır. Bunlar: Kitap, sunnet, icmÂ-ı ummet ve kıyÂs-ı fukah olmak uzere dort ana kısma ayrılır.

Sunnet; Peygamber efendimizin soylediği sozler, işlediği fiiller, başkası yaptığında da takrir buyurup, hoş gorduğu şeylere denir. Hadis lafzı ise, sunnet mÂnÂsına geldiği gibi, daha cok sunnet-i kavliyede yani peygamberimizin sozlerinde kullanılır.

Vahiy, ZÂhir ve BÂtın olmak uzere iki kısma ayrılır. Vahy-i zÂhir: Kur’Ân-ı Kerîm, Hadîs-i kudsî ve Hadîs-i şeriflerdir. Vahy-ı BÂtın ise; Peygamber Efendimizin ictihadlarıdır. (Mir’Âtu’l-Usul fi Şerhi Mirkatil Vusul 2-2/4)

CenÂb-ı Hak, yollarını şaşırıp, sırÂt-ı musteakîminden ayrılmasınlar diye, kullarına kitaplar gonderdiği gibi, gonderdiği kitaplardaki hukumleri tatbik


Kaynak: Muhtasar ilmihalden, fazilet takvimi.

Allah (c.c.) razı olsun. ellerine saglik dotum
__________________