Efendimiz’in (sas) ‘olumun kucuk kardeşi’ olarak nitelendirdiği uykunun sosyal hayatımızdaki yeri –pek idrak edemesek de- hayli muhim. Her şeyin olduğu gibi uykunun da bir adabı var. Gece boş işlerle meşgul olup gunduz uyumak ne kadar doğru? Uyumadan once yapmamız gerekenler neler? Uyku suremizi nasıl ayarlamalıyız? Peygamberimiz (sas) uykudan once ve sonra nelere dikkat ederdi?
Gece uykusu ihmal edilmemeli
“Yuce Rabb’imiz gunduzu calışma geceyi de uyku ve dinlenme vakti yapmıştır.” diyor Celal Bayar Universitesi İlahiyat Fakultesi Oğretim Uyesi Prof. Dr. Abdulhakim Yuce. Ayet-i kerimelerde şoyle buyrulur: “Size geceyi ortu uykuyu bir istirahat gunduzu de dağılıp calışma vakti kılan O’dur.” (El-FurkÂn 25/47) “Uykunuzu dinlenme (vasıtası) yaptık. Geceyi de (sizi orten) bir elbise yaptık.” (En-Nebe’ 78/9-10). Yani gece uykusunu kacırmamak gunduz yapacağımız ibadet ve işlerimiz acısından hayati onem taşıyor. Lakin İslam’da uyku sadece gece uykusundan ibaret değil.
Uyku turleri neler?
Gazali ve bircok İslam alimine gore gunluk uyku suresi sekiz saati gecmemeli. Ancak gerek gece ibadet ve benzeri faaliyetlerle uğraşıldığı icin yeterince dinlenememek gerekse iş yoğunluğu ve stresten dikkatin dağılması ve bedenin yorulmasından dolayı gunduz uyuyup dinlenme de soz konusu olabilir. İslamî literaturde buna kaylûle deniyor. Bunu oğle uykusu veya oğle oncesi uyku olarak da adlandırmak mumkun. Hz. Peygamber “Gunduz orucuna sahur yemeğiyle gece ibadetine ise oğle uykusuyla (kaylûle) yardımcı olun!” buyuruyor.
Uyumamak gereken vakitler
Gece uykusu kadar kaylûle denen oğle uykusunun da fazileti buyuk. Ancak bir de uyumanın dinimizce uygun olmadığı vakitler var. Bu uykulara da gaylule ve feylule deniyor. Gaylule’de guneşin doğuşuyla kerahet vakti bitinceye kadar (40–50 dakika arası) uyku kast ediliyor. Bu uyku rızıkta noksaniyet ve bereketsizlik sebebi. Ancak mesel gece mesaisi yapmış kişi sabah namazını kıldıktan sonra kerahet vaktinin gecmesini beklemeden uyuyabilir. Ve bu sunnete aykırı duşmez. Cunku kişi gunluk mesaisini yapmış sabah namazını da kılmış kerahet vaktinin gecmesini beklemeye artık dinî bir sebep yoktur. Feylule de ikindi namazından sonra akşama kadarki butun zaman dilimindeki uyku. İkindi namazından sonra guneş tamamen batıncaya kadar gecen zaman dilimi bircok iş kolu icin en verimli zaman dilimi. Bu saatte uyumak rızkı da omru de noksanlaştırıyor.
Efendimiz’in izinde rahat bir uyku icin…
Allah Resûlu yatsıdan once uyumayı yatsıdan sonra da (uyumayıp) konuşmayı sevmez bundan nehyederdi. Uyku saatlerimizi buna gore duzenlemeliyiz.
Sabah namazına kalktıktan sonra yatılmamalı. Zira en bereketli saatler gunun ilk saatleri.
Gereğine uygun bir kader ve ahiret inancıyla stresi ve gelecek kaygısını en aza indirmeye calışmak en doğrusu.
Yediğimiz şeylerin temiz sağlıklı ve dinen helal olmasına dikkat etmeliyiz. Sadece ihtiyac kadarını tuketipfazla yememekte fayda var.
Peygamberimiz (sas) yatağına abdestli uzanırdı. Bu hal ihmal edilmemeli.
Efendimiz başta Ayetu’l-Kursi İhlas Muavvizeteyn (Felak Nas) sûreleri olmak uzere bazı ayetleri okur ve değişik dualar yapardı.
mubarek yuzu kıbleye gelecek şekilde sağ yanı uzerine uyurdu.
Yatmadan once yatağı silkeleyip “Rabb’im! Sen’in isminle yatağıma yattım yine Sen’in isminle yatağımdan kalkarım. Eğer uykuda canımı alacaksan bana merhamet edip bağışla! Şayet hayatta bırakacaksan iyi kullarını muhafaza ettiğin gibi beni de fenalıklardan koru!” diye dua edilebilir. (BuhÂrî
Melekler temizliği ve guzel kokuyu sevdiklerinden yatak odasının temiz değişik fotoğraflardan uzak gul veya misk gibi guzel kokularla kokulandırılması da uygun olur.
Henuz dua okumayı bilmeyen cocukların odasında anne-babalar dua okuyabilecekleri gibi bazı dua levhaları da asabilir.
Tum gun olduğu gibi gece vakti de mustehcen icerikli film resim kitap vs. den uzak durup uyumadan once istiğfar edilerek sağ tarafa yatılmalı.
alıntı
__________________