AKSIRMAK

Burun zarının ve nefes verme kaslarının sarsıntılı bir hareketiyle havayı bir anda ağızdan ve burundan dışarı atmak. Aksırmak, insanda meydana gelen fizikî bir olaydır. Halk arasında "hapşırmak" diye bilinen bu olay bir terim olarak IslÂm dini ÂdÂb-ı muÂşeretinde * "Teşmitu'l Âtis" şeklinde gecer.

Aksırmak vucutta meydana gelen bir zorlama sonucu olur. Bu ihtiyacı duyan kimse aksırdığı anda ferahlar. Bu ferahlamadan dolayı da muslumanın Allah'a şukretmesi gerekir. Zira Hz. Peygamber (s.a.s.), bu konuda şoyle buyururlar:

"Allah kulunun aksırmasını sever, fakat esnemesinden hoşlanmaz. Ey Muminler sizden biriniz aksırıp Allah'a hamd ederse, (el-Hamdulillah derse) onun hamdettiğini işiten her. muslumana, "Yerhamukellah" diye karşılık vermesi gerekir. Esneme işi şeytandandır. Birinize esneme hÂli gelirse mumkun olduğu kadar esnemeye engel olsun. Cunku biriniz esnemek uzere ağzını acınca onun bu gafletine şeytan guler. " (Tecrid-i Sarıh Tercumesi, XII, 165).

Bu hadîs-i şerif'e gore aksıran kişinin: "Elhamdulillah" demesi icab eder. Karşısındaki musluman da ona: "Yerhamukellah " diye karşılık verince aksıran kişinin tekrar donup bu kardeşine: " Yehdîkumullah ve yuslih bÂlekum" (Yani Allah sizi hidÂyet kılsın ve hatırınızı hoş tutsun), demesi sunnetin talımi gereğidir.

Aksırma anında buyuk bir gurultu ve ağızdan etrafa tukruk yayılabileceği icin, aksıranın eliyle veya başka bir şeyle ağzını kapatarak, bunlara engel olması edeptendir. Bu da Resulullah'ın tavsiyesi ve sunnetidir.
__________________