Cinli elektronik devi Xiaomi, bundan 10 sene once adını bile anmadığımız bir şirketti. Coğu insan firmanın adını akıllı telefonlarıyla duysa da baskulden hava filtresine, ampulden oyuncak robotlara kadar 2000’i aşkın farklı urunde logosu bulunuyor. Peki rakipleri Samsung ve Apple gibi devler sadece belirli urunler uretirken, Xiaomi neden 2000 farklı urun uretiyor? Asya kokenli firmaların kulturleri, Batı kokenli firmaların kulturlerinden oldukca farklı. Sadece yuzeysel bir cıkarımla calışkanlık sınırlı olmayan bu fark, firmaların marka stratejilerini de belirliyor. İnsanlar, Sanayi Devrimi oncesinde bu kadar cok secenek sahibi değillerdi. Firmalar da sadece kaliteli urun ureterek rekabet edebiliyordu. Zamanla secenek sayısı arttı ve asıl onemli konu, kalitenin yanı sıra tuketici gozunde değer kazanmak oldu. Bu sure zarfında Asya kokenli şirketler, geleneksel koklerine bağlı kaldılar. Batı kokenli şirketler de uretim ve rekabet yoğunluğundan dolayı daha odaklı stratejiler geliştirdiler. Gunumuzde de pek cok dunya devi şirket, sınırlı sayıda kategoride hizmet veriyor. Asyalılar haric. Mesela: Otomotiv devi Hyundai, aynı zamanda klima, tren gibi raylı sistem aracları, asansor, iş makinesi uretiyor. Bir başka Asyalı otomotiv devi Mitsubishi, global piyasada ayrı bir şirket olarak konumlandığı Mitsubishi Electric şirketiyle klima, fabrika otomasyon sistemleri, asansor ve gorsel işlem yazılımları uretiyor. Honda, 2000’li yılların başından bu yana Asimo adındaki robot modelini geliştiriyor. Bu ceşitlilik listesinin en genc uyelerinden birisi ise Xiaomi. Gectiğimiz hafta ilk Turkiye lansmanını gercekleştiren şirket, 2000’i aşkın farklı urunu bulunduğunu, sadece bir akıllı telefon ureticisi olmadığını vurguladı. Peki bu Xiaomi, ne akla hizmet her turlu şeyi uretiyor? 1. Merkezi ve catı marka anlayışı: Asyalı şirketlerin kulturlerinden yukarıda kısaca bahsetmiştik. Aynı kulturel alışkanlıklardan dolayı firmaların onemli bir kısmında ana marka stratejileri goruyoruz. Redmi akıllı telefonlarını batı kulturune uyum sağlamak icin harici bir marka haline getiren Xiaomi, hala koklerine bağlı bir firma. Catı marka mantığı, daha merkeziyetci, daha kontrol edilebilir bir sistem vadediyor. Nitekim herhangi bir urun ya da hizmetle ilgili skandal niteliğinde bir kriz, markanın diğer tum urunlerinin satışlarını duşurebiliyor. Yonetim acısından kolay, ancak incecik bir ipe bağlı kriz ihtimali de kapıda bekliyor. 2. Ekosistem ekonomisi: Google, Apple ve Facebook gibi devler, kendi bulundukları alanlarda birer ekosistem sahibi olan şirketler. Bir ekosistem inşa etmek, muşterilere daha fazla urun satmanın en kolay yollarından birisi olarak goruluyor. MacBook sahibi olanlar, daha fazla uyumluluk icin iPhone almaya sıcak bakıyorlar. Aynı zamanda Apple markalı akıllı ev sistemleri de bu deneyimin peşinden gelebiliyor. Google tek başına, yazılımsal anlamda ekosistem devi haline geldi. Android icerisinde sunduğu hizmetlerle, fiziksel olmayan bir ekonomi inşa etmeyi başardı. Xiaomi ise envai ceşit urunle karşılamaya calışıyor. Ustelik bu urunlerin onemli bir kısmı emtia niteliğinde. Yani bir yenilikten ziyade var olanın yeniden uretimi gibi gorunuyorlar. Bu da dolaylı olarak fiyatların daha uygun olmasını sağlıyor. 3. Nesnelerin İnterneti Xiaomi scooter gibi absurd bir urunu bile internete bağlı hale getirdi. Urettiği ayakkabıların, telefonlardaki uygulamaya bağlı olarak calışmasını da sağladı. Cinli firmanın 2000 urunluk listesinde internete ya da lokal ağlara bağlanamayan bir tek urunu bile yok. Yastık, yorgan ve kıyafetler bu 2000 urun haricinde urettiği diğer kalemlerden. Acık konuşmak gerekirse Xiaomi, fabrikalarındaki bantlardan ne gecerse uretmeye devam ediyor. Maksat belli: Evinizde, cebinizde, arabanızda… Kısaca her yerde olmak icin. Bu da bizi bir onceki maddeye, yani ekosisteme goturuyor. Tum urunler internete bağlanabiliyor, buyuk coğunluğu birbiriyle iletişim kurabiliyor. Xiaomi’nin alternatif uretici konumundan buyuk hızla yukselip ana akım ureticilerden birisi olduğunu kabul etmek gerekiyor. Anlaşılan o ki firmanın hem kulturel anlayışı hem de iş formulu oldukca işe yarıyor. Bu arada artık ust duzey segmentte akıllı telefon ureteceğini acıklayan Xiaomi, umarız bu yeni anlayışıyla mevcut muşterilerini kaybetmez. __________________