Soru : Şeytan nedir ve insana hangi yollarla yanaşır?

Cevap:

Şeytanlar, hayra hicbir kabiliyeti olmayan, sırf şer işleyen ruhani bir varlık turudur. “Dumansız ve harareti cok şiddetli bir ateşten yaratılmışlardır (Hicr Sûresi, 27). İblisin asıl adı, Azazil idi. Cenabı Hakkın Hz. Âdeme (as.) secde etme emrinden yuz cevirmesi ve bu secde emrine kibirlenerek isyan etmesinden sonra, “iblis” ve “şeytan” isimlerini aldı.

İnsanlığın manevi terakkisinde, Allaha kulluk vazifesini yerine getirmesinde en buyuk engel, şeytandır. Kuran-ı Kerimde şeytan, insan icin “aduvv-u mubin-apacık bir duşman” olarak tavsif edilmiştir. Cenabı Hak, Kuran-ı Kerimde pek cok ayet-i kerimede muminleri şeytandan istiazeye, yani Allaha sığınmaya davet etmiştir.

Şeytanın en buyuk hedefi insanları dinsiz yapmak, ateist yapmaktır. Bunu başaramazsa onları şirke sevk eder.

Şeytan, insanı muşrik etmekle de yetinmez; zalim bir muşrik eder, sefih eder. Bununla da kalmaz, onu şirk adına, gece gunduz calışan bir dava adamı yapmaya calışır. Bu onun son hedefidir. Zira, dava sahibi olmayan bir muşrik şeytanın bendesi ise, şirki dava edinenler onun can yoldaşlarıdır.

Şeytan, butun oyunlarını boşa cıkararak hakkı, doğruyu, hayrı secen muminlerde taktik değiştirir. Muminin imanına ilişemeyeceğini anladı mı, onun ibadetiyle uğraşır; ibadetsiz bir mumin olmasını arzu eder. Bunu başaramazsa, farzlarla yetinmesini, sunnetlere, nafilelere yanaşmamasını ister. Bu isteği de gercekleşmezse, onun sadece şahsî ibadetiyle meşgûl olmasını, başkalara bir şeyler anlatmamasını arzu eder. Ve mumine şu yollu telkinlerde bulunur: “Koyunu koyun, keciyi keci ayağından asarlar.”

Şeytan, insanı yoldan cıkarmak icin bircok hileye başvurur. Bu hile ve desiselerin bazıları şunlardır:

1. Şehvet ve ofke: Bunlar şeytanın insana tesir etme yollarının en buyukleridir. Bu sebepledir ki, hadis-i şerifte: “Şeytan kanın bedende cereyanı gibi insan vucuduna hulul eder. Onun yollarını aclıkla (orucla) daraltınız.” buyurulmuştur. Cunku şeytanın insana en buyuk hulul yolu şehvettir. Aclık ise şehveti kırar.

2. Hased ve hırs: Hırslı insan, hakkı gormekten kor ve hakikati duymaktan sağır olur.

3. Tama: Şeytan insana tama ettiği şeyleri ceşitli riya ve hilelerle sevdirir. Oyle ki, adeta tama ettiği şey, insanın mabudu olur.

4. Acelecilik : Acele anında insan duşunmeye fırsat bulamaz. Şeytan da bu anda ona vesvese verebilir.

5. Yoksulluk korkusu : Bu korku, insanı infaktan alıkoyar ve mal yığmaya davet eder.

6. Taassup: Şeytanın kalbe nufuz ettiği kapılarından biri de kendi meşrebinde olmayan muslumanlara karşı kin tutmak, onları kucumsemektir.

7. İhtilÂf

8. Şuphe: Şeytanın kalbe giriş kapılarından biri de cehalet ve gafletleri veya gunahlara dalmaları sebebiyle akılları darlaşan bazı kimseleri, akıllarının almayacağı imani meseleler uzerinde şupheye duşurmesidir.

9. Sui-Zan: Kim bir insan hakkında kotu duşunmeye başlarsa, şeytan bu kimseyi o adamın aleyhinde gıybet etmeye sevk eder. Yahut o adamın hakkına riayet ettirmez. Ona hakaret gozuyle baktırır.

Şeytanın hile ve desiseleri, insana nufuz yolları elbette sadece bunlardan ibaret değildir. Kişilere, devirlere, şartlara gore cok değişik şekiller arz eder.
__________________