Alevîler, Muhammed bin Abdullah’ın son Peygamber olduğuna, Ali bin Ebu Talib’nin ise Veliliğine (ya da İmamlığına) inanırlar. Alevîleri, ibÂdetlerini cem evinde yaparlar. Kadir Gecesi'ni bağlayan gunlerde uc gun ve Muharrem ayında ise 12 gun oruc tutarlar. Muharrem'den sonra da uc gun Hızır Orucu tutarlar. Muharrem orucundan evvel uc gun Masumu Paklar orucunu tutarlar.[kaynak belirtilmeli]
Alevîler kendi icinde bir ceşit hiyerarşi oluşturmuştur. Orneğin "yol"a gonul vermiş olana "talip" denir. Kişi, yolun kurallarını yerine getirip bilgi duzeyini arttırdıkca yukselir. Alevîlik’te "Yol" denen deyimin temelini "Dort Kapı Kırk Makam" anlayışı oluşturmaktadır. Bunlar sırasıyla ŞeriÂt, TarikÂt, Marifet ve HakikÂt kapılarıdır. Bu kapıların hepsinin "alt bolum" olarak niteleyebileceğimiz On'ar tane makamı vardır. Butun kapı ve makamların kendi icinde bir anlamı bulunmaktadır. Şeriat kapısı, ozetle doğru inanc ve doğru yaşam tarzıdır ve toplumdaki her bireyin inanc ve yaşam kurallarını duzenler. Tarikat Kapısı ise tarikÂta hizmet etmek, Alevîliğin kurallarına ozen gostermektir. Marifet Kapısı ise bir nev'î kendisi icin kuralları aşıp başkaları icin de birşeyler yapabilmek, fedakar olabilmektir. Hakikat Kapısı, butun dunyevi kaygıları aşıp kişinin Tanrı ile arasındaki sırra nail olması demektir.[kaynak belirtilmeli]
Cem [değiştir]

Ana madde: Cem
Cem toplu halde ettikleri ibadetin adıdır. Kavram olarak Cem Arapca bir kelime olup toplanma, birikme, bir araya gelme manasına gelmektedir. Alevîlerde cemde bulunan bir kişi başka bir kişiye dargınsa, bu iki kişinin dargınlıkları giderilmeden, barışmaları sağlanmadan ceme başlanmaz. Alevîlerin toplu anlamda temel ibÂdeti olan Cem, bir Dede'nin gozetiminde, onderliğinde yerine getirilir.
Cemevi [değiştir]

Ana madde: Cemevi
Alevîlerin ibÂdet ettiği yere “toplanma” anlamında “cemevi” denir; bir olma, butunleşme yeri, Yaratan’la bir olma, butunleşme anlamındadır. Cem herhangi bir yerde yapılabilir. Evde ya da temiz olan her yerde yapılabilir. Onemli olan Allah'a sığınmak ve ibadet etmektir. Cemevi ise sadece ibÂdet amaclı kullanılmıyor, Cemevleri, salt tapınma maksadı ile kullanılmamış ve kullanılmamaktadır. Alevî topluluğunun dini ibadet gereksinimi dışında toplumsal, bireysel sorunların cozume kavuşturulduğu bir meclis işlevi de gormuş ve gormektedir
Duaz ve deyiş [değiştir]

Ana maddeler: Dua, Nefes (edebiyat), ve Turku
Duaz, Duazdeh’in kısaltılmış halidir. Duazdeh Farsca olup oniki (12) anlamına gelmektedir.
Duaz, cem Âyinlerinde soylenen ve Oniki İmamlar'ın adlarının gectiği deyişlerdir. Bazen dua olarak da nitelendirilirler. Bu deyişlerde ayrıca Oniki İmamlar'ın yanı sıra başta Peygamber Muhammed ve Hacı Bektaş-ı Veli olmak uzere Alevî ulularının adları gecmektedir.
Alevîlik ve Alevîler hakkında biraz bilgi sahibi olan kişiler icin duazın, nefesin, turkunun, deyişin farklı anlamlara sahiptir. Fakat gunumuz gercekliği doğrultusunda genel bir tanım olması ve bu tanımın yaygınlaşıp kabul gormesi icin Deyiş tanımı en uygun olanıdır. Deyiş Alevîliği cağrıştıran her melodinin adıdır. Turku, nefes, duaz bunlar da alt adlardır. Alevîlikte Duaz ve Deyişlerin ibÂdet dili Turkce'dir.
Mersiye [değiştir]

Ana madde: Mersiye
Mersiye, bir edebiyat terimidir. DîvÂn edebiyatında olen bir kimsenin yiğitliğini, comertliğini, iyiliğini, yaptıklarını ovmek ve olumunden duyulan acıyı dile getirmek icin yazılan şiir turune mersiye adı verilir. Kutsal gunlerde, olum torenlerinde mersiye okuyan kişiye de mersiyehan denir. Mersiyeler genellikle mesnevi ve terkib-i bent nazım bicimlerinde yazılmıştır. Unlu divan şairi Baki’nin Kanuni Sultan Suleyman'ın olumu ustune yazdığı Kanûni Mersiyesi, bu turun onde gelen orneklerindendir. [kaynak belirtilmeli] Sekiz beyitten oluşur. Arapca ve Farsca kelimeler cok olduğundan dili ağırdır. Aruz olcusuyle yazılmıştır.
Semah [değiştir]

Ana madde: Semah
Semah, Cemlerde deyişler eşliğinde yapılan dinsel torenin adıdır. Ulu HunkÂr Hacı Bektaş-ı Veli bu konuda şoyle soyler: "Semah, ariflerin aleti, muhiplerin ibÂdeti, taliplerin maksududur. Bizim Semahımız oyuncak değil, ilÂhî bir sırdır. Bir kimse ki Semahı oyuncak sayar o cahildir". Semahın kaynağı Kırklar meclisine dayanır. Bu meclise gelen Hazreti Muhammed’e SalmÂn-ı FÂrisî tarafından bir uzum tanesi verilir ve SalmÂn-ı FÂrisî kendisinden bunu paylaştırmasını ister. Peygamber Muhammed, Cebrail’in getirdiği tabakta bu uzum tanesini sıkar. Bunu icen Kırklar "Ya Allah" deyip Semah donmeye başlarlar.[kaynak belirtilmeli]
Gecmişte sadece Cemlerde donulen semahlar, gunumuzde ozune aykırı duşmedikce izleyiciler onunde de icra edilmektedir. Gunumuzde en ozgun semah Hubyarlılarca icra edilmektedir.
KAYNAK: VİKİPEDİ
__________________