Yabancı turist sayısı artacak ki turizm gelirimiz de artsın. Sadece turist sayısının artması yetmiyor. Turistlerin kişi başı doviz harcamalarının da artması lazım.

Gungor Uras-Milliyet
Turizm geliri kişisel harcamalar ve paket tur harcamalarının toplamından oluşuyor. Kişisel harcamaların bir bolumu yabancı ziyaretcilerin giyim kuşamı, hediyelik eşya, halı benzeri harcamaları.
Ozellikle İstanbul icin yabancı ziyaretcilerin alışveriş harcamaları onemli. Ziyaretci sayısı azalınca, ziyaretcilerin alışveriş harcamaları azalınca İstanbul’da Kapalıcarşı, Mısır Carşısı, Nişantaşı gibi semtlerde ve bazı AVM’lerde turistlere eşya satan işyerleri ciddi sorunlarla karşılaşır oldu.
Turizm gelirimiz 2015 yılında 31.4 milyar dolarken, 2016 yılında 22.1 milyar dolara geriledi. Toplam gelirin yuzde 80 kadarını kişisel harcamalar oluşturuyor.
Kişisel harcamaların bir bolumu yabancı ziyaretcilerin carşı pazarda yaptıkları harcamalar. TUİK’in verilerine gore, 2016 yılında yabancı ziyaretcilerin carşı pazarda yaptıkları harcamaların 2.6 milyar dolarlık bolumu giyim kuşam, 1 milyar dolarlık bolumu hediyelik eşya harcaması. 87 milyon dolarlık da halı kilim harcaması var.
Turistlere vergi iadesi
Turistlere satış yapan işyerlerinin işlerinin ne kadar azaldığı konusunda veri yok. Yabancılara vergisiz satış (tax-free) ile ilgili bilgiler turistlerin alışveriş eğilimindeki değişimi gosterecek tek veri durumunda.
Bircok Batı ulkesinde olduğu gibi, bizde de yabancı ziyaretcinin yaptığı alışverişin miktarını belgelemesi halinde KDV iadesi hakkı var.
KDV iadesi icin başvurular, yabancı ziyaretcilerin alış verişleri konusunda onemli bir bilgi kaynağı.
Tax-free (vergisiz alışveriş) diye adlandırılan uygulamada en az 100 TL+KDV’li alışveriş yapan yabancı ziyaretci, satıcıdan ozel belge alabiliyor. Bu belgeyi cıkış gumruk kapısında onaylattığında vergi iadesinden yararlanıyor.
Turkiye’ye gelen yabancı ziyaretcilere KDV iadesi hizmetini Global Blue isimli bir şirket veriyor. Global Blue, donem donem, yabancı ziyaretcilerin toplam carşı pazar harcamaları konusunda bilgi yayımlıyor. Ancak “tax-free” verileri, TUİK verileriyle uyumlu değil.
Turkiye’deki kayıtlı tax-free pazarının yuzde 80’ini izleyen Global Blue’nun acıklamalarına gore, yabancı ziyaretciler 2016 yılında 1 milyar TL’nin uzerinde alışveriş gercekleştirdi. Bunun 550 milyon TL’lik kısmı icin vergi iadesi başvurusu yapıldı. Yabancılara 55 milyon TL vergi iadesi gercekleşti.
Global Blue’nun bir yıl icinde 1 milyar TL’lik alışveriş rakamı ile TUİK verilerine gore 4 milyar dolar dolayındaki alışveriş rakamı arasında cok buyuk bir fark var.
Rakamlar farklı farklı
Global Blue’nun acıklamalarına gore, 2017 yılının ilk 4 ayında yabancıların toplam alışverişleri yaklaşık 400 milyon TL dolayında. Bu alışverişlerin 212 milyon TL’lik kısmı icin vergi iadesi başvurusu yapıldı.
Yılın ilk 4 ayında en cok alışveriş yapan yabancılar Suudi Arabistan vatandaşları. İlk 4 ayda Suudi Arabistan vatandaşları yaptıkları harcamaların 31.9 milyon TL’lik kısmı icim vergi iadesi başvurusunda bulundu. Yılın ilk 4 ayında yabancıların vergi iadesi icin başvuru yaptıkları ortalama alışveriş tutarı 1.455 TL.
Tekrarda yarar var. Yabancı turist sayısının gerilemesinden, turistlerin kişi başı harcamalarının azalmasından tum ekonomi olumsuz etkileniyor. Yabancı ziyaretcinin kişisel ozellikleri (eğitim durumu, gelir durumu, kulturu) harcama alanlarını ve harcama buyukluğunu belirliyor. Ucuzcu turist ekonomiye beklenen katkıyı yapamıyor.

turizmaktuel

__________________